Bankacılıkta Yeni Dönem! Oranlar Değişti!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), artan Türk lirası (TL) mevduat payını göz önünde bulundurarak bazı sadeleşme adımları attı.

TCMB'nin, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan "Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ"e ilişkin duyurusuna göre, Merkez Bankası, artan TL mevduat payını göz önünde bulundurarak bazı sadeleşme adımlarının atılmasına karar verdi.

TL mevduat hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları ile yabancı para (YP) mevduat için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık oranı değiştirildi.

Buna göre, kısa vadeli TL mevduatta %15 olan oran %17'ye çıkarılırken, YP mevduat için TL tesis oranı da %5'ten %4'e indirildi. Zorunlu karşılıklar, 6 Aralık 2024'te tesis edilecek.

Tüzel kişi TL mevduat payı hedefi kaldırıldı.

Kur korumalı mevduatın (KKM) TL'ye geçişine ve yenilenmesine ilişkin toplam hedef de %75'ten %70'e indirildi.

Zorunlu Karşılık ne demek:

Zorunlu karşılık, zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır.

Para arzına etkileri:

Zorunlu karşılıklar para politikasını uygulama aracı olarak kullanılabilir. Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranının arttırılması daralmacı para politikasına, oranın azaltılması ise genişlemeci para politikasına işaret eder.