Borsa’da açığa satış nedir? Nasıl yapılır?
Borsa İstanbul’da yatırım yapanların merak ettiği konulardan biri de açığa satış işlemi. Peki Borsa’da açığa satış nedir? Nasıl yapılır? Açığa satış hisseyi nasıl etkiler?
6 Eylül 2022 Salı 20:18
Borsa İstanbul’da yatırım yapanların merak ettiği konulardan biri de açığa satış işlemi. Peki Borsa’da açığa satış nedir? Nasıl yapılır? Açığa satış hisseyi nasıl etkiler?
Borsa’da açığa satış nedir? Nasıl yapılır? Yatırımcıların merak ettiği tüm soruların cevapları haberimizde..
Açığa satış işlemi, sahip olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılmasını ya da satışına ilişkin emrin verilmesini ifade eder. Satışa ilişkin takas yükümlülüğünün ödünç alınan sermaye piyasası araçları ile yerine getirilmesi de açığa satış sayılır.
Açığa satış işlemi gerçekleştirebilmek için emrin baştan açığa satış emri olarak girilmesi gerekir. Gerçekleşen açığa satış işlemleri Günlük Bülten’de pay bazında, her fiyat seviyesinde miktar ve sözleşme adedi belirtilerek ilan edilir.
“Kredili Menkul Kıymet ve Açığa Satış İşlemlerine Konu Olan Menkul Kıymet Listesi” GİP, PÖİP ve YİP hariç tutularak BİAŞ Pay Piyasası pazarlarında işlem gören tüm payları ve BYF’leri kapsayacak şekilde belirlenmiştir. Buna göre, Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören paylar, buna ek olarak BYF’ler hem kredili alıma hem de açığa satış işlemine konu olabilir.
Varantlarda, sertifikalarda, sahipliğe dayalı kira sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında kredili alım ve açığa satış işlemi yapılamaz. Gayrimenkul sertifikalarında ise kredili alım yapılabilmekle birlikte açığa satış işlemi yapılamaz.
Açığa satış işlemleri SPK tarafından belirli düzenlemelere tabidir. “Açığa Satış İşlemlerine Konu Olan Teminatlı Menkul Kıymetler ve Menkul Kıymetler Listesi”, Alt Piyasa, PÖİP ve YİP hariç olmak üzere BİAŞ Pay Piyasasında işlem gören tüm hisse senedi ve ETF’leri içerecek şekilde belirlenmiştir. Hisse senetlerine ek olarak, ETF’ler hem kredili işlem hem de açığa satışa tabi olabilir. Varantlarda, sertifikalarda, mülkiyete dayalı kira sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında kredili alımlara ve açığa satışlara izin verilmez. Gayrimenkul sertifikalarında ise kredili alım yapılabilmesine rağmen açığa satış yapılamamaktadır.
Açığa hisse satma işlemi yapılırken yatırımcı elinde olmayan hisse senedini satmak için hisse senedi ödünç alır. Ödünç alınan bu hisseler mevcut fiyat üzerinden satışa koyulur.
Örneğin XYZ hisse senedinin satış fiyatı 10 Lira olsun. Yatırımcı ödünç aldığı hisseleri de 10 Liradan açığa satış yöntemi ile satmış olsun. Sattığı hisse adedi de 1000 olsun. Anlaşılır olması için basitleştirilmiş şekilde anlatalım Bu durumda;
Kar şu şekilde oluşur. 10 Lira’dan açığa satış yönetimi ile satılan XYZ hissesi 9 Lira’ya düştüğünde yatırımcı 9 Lira’dan hisseleri geri alır. Ödünç aldığı hisse senedi miktarı 1000 olan yatırımcı 10 Lira fiyattan hisseyi sattığın da 10.000 Lira nakit parası varmış gibi kabul edilir. Ardından hisse fiyatı 9 Lira’ya düştüğünde 10.000 Lira’lık geri alım yapar. Bu durumda açığa satış yapan yatırımcının elinde 1111 Adet hisse senedi olur. Ödünç alınan 1000 Adet hisse senedi geri iade edildiğinde açığa hisse satışı yapan yatırımcının elinde 1111-1000=111 Adet hisse senedi kalır. Elinde kalan bu hisseler yatırımcıya kar olarak yansır.
Zarar şu şekilde oluşur 10 Lira’dan açığa hisse satışı yapan bir yatırımcı hisse senetlerinin yükselmesi halinde örneğin 11 Lira olması halinde hisse başına 1.00 TL zarar eder. Açığa hisse satışı sonrası elinde 10.000 Lira olan bir yatırımcı 11 Liradan tekrar 1000 Adet hisse senedi almak zorundadır. Bu durumda 11 Liradan 1000 Adet hisseye 11.000 Lira para öder. Maliyet XYZ hissesinde 11 Lira’ya çıkarsa yatırımcı 1000 TL zarar eder.
borsa’da açığa satış nedir? Açığa Satış Yasağı Nedir?Not: Açağa satışı hayatımızdan bir örnekle daha anlaşır hale getireyim. Arkadaşınızdan 10 Gram altın borç aldığınızı düşünün. Altının fiyatı düşerse arkadaşınıza vereceğiniz para miktarı da düşer kar edersiniz. Altının fiyatı yükselirse arkadaşınıza vereceğiniz para miktarı yükselir zarar edersiniz. İşin özeti tam olarak budur.
Açığa satış yasağı, SPK’nın yatırımcıları korumak ve hisse senetleri üzerindeki oynaklığı azaltmak için aldığı bir tedbirdirdir. Açığa satma yasağı uygulanan bir hisse senedinde sadece bedeli ödenerek alım ve satım işlemleri yapılır. Açığa pay satışı yasağı ile hisse senetlerinin aşırı düşmesi engellenir.
Kimler Açığa Satış Yapabilir?Açığa satış işlemi için aracı kurumların şartları vardır. Bu şartlar aracı kuruma göre değişiklik gösterebilir. O sebeple çalıştığım aracı kurumun açığa satış işlemi yapabilmek için sunduğu şartları paylaşmak istiyorum Çalıştığım aracı kurumun hisseyi açığa satma şartları;
- Açığa satmak isteyen bir yatırımcı kredi sözleşmesi imzalamak zorundadır.
- Açığa satmak isteyen için gerekli onay aracı kurum tarafından verilir
- Açığa satmak isteyen isteyen yatırımcının hesabında en az 100.000 Lira olması gerekmektedir.
- Açığa satmak için limiti aracı kurumun uygun bulduğu hisse senetlerinde ve elinizde bulunan portföyün teminatlandırılmış haline göre belirlenir.
Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören paylar, buna ek olarak Borsa Yatırım Fonları (BYF’ler) hem kredili alıma hem de açığa satış işlemine konu olabilir.
Hangi Yatırım Araçlarında Açığa satmak İşlemi Yapılamaz?Varantlarda, sertifikalarda, sahipliğe dayalı kira sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında, gayrimenkul sertifikalarında açığa satış işlemi yapılamaz.
borsa’da açığa satış nedir? Açığa Satış Yasağı Hisseyi Nasıl Etkiler?Açığa satış yapan yatırımcı fiyatların düşmesinden kazanıp fiyatların yükselmesinden zarar etmektedir. Şimdi ana konumuz olan açığa satış yasağı hisseyi nasıl etkiler bir bakalım. Bu yasağı Borsa İstanbul Tarafından uygulanmaktadır. Açığa hisse satışı yasağının uygulanmasının sebebi, bir hisse senedinde sert hareketlerin önünü geçilerek yatırımcının zarar etmesini önlemektir.
Açığa hisse satma yasağı getirilen bir hisse senedinde, yukarıda anlattığım şekilde borç alınan hisse senetleri satılamaz. Satılan hisse senedi miktarının azalması hedeflenir. Hisse senedi üzerinde etkisi fiyatın aşağı yönlü sert düşüşünü engellemektir. Spk açığa satma yasağını yatırımcılar korumak için uygular. Fakat büyük pay sahipleri hisse senedini normal bir şekilde satmaya devam ederse fiyat düşüşleri devam edebilir.
Yani bir hisse senedinde en fazla satış yapılan satış türüne bakılarak açığa satma yasağının hisse üzerindeki etkisi nasıl olur sorusu cevaplanır. İki senaryo üzerinden gidersek, ilk senaryoda hisse senedinde fiyatın düşmesine ana sebep açığa satma miktarındaki fazlalık ise açığa satma yasağı hisse senedi fiyatının düşmesini engelleyebilir. İkinci senaryoya göre hisse senedi fiyatının düşmesine ana etken açığa hisse satışlar değilde büyük pay sahipleri ise açığa hisse satma yasağı bu satışları engellemez fiyat düşmeye yada yükselmeye devam edebilir.
Açığa satma yasağının hisse üzerindeki etkisini doğru analiz etmek için satıcıların hisseyi ne yolla sattığını bilmek gerekmektedir. Bunun haricinde SPK tarafından alınan bir kararın hisseyi olumlu etkilemesi beklenir çünkü SPK yatırımcılar korumak için açığa hisse satma, tek fiyattan emir toplama, bürüt takas gibi uygulamaları kullanır. Bu uygulamaların genel amacı, yatırımcıyı zarara uğratabilecek davranışlar sergileyen hisse senetlerini kontrol altına almaktır.
borsa’da açığa satış nedir?Yatırımcılar hisse senedi almadan önce dikkatli ve araştırmacı olmalıdır. Spekülasyonlara kanmamalı, yatırım yapmak amacıyla hisse senedi almalıdır. Kısa vadeli hızlı zengin olma düşünceleri yatırımcıların en sık yaptığı hatalardır.
Bizleri twitter üzerinden takip ederek özel haberlere ilk siz ulaşabilirsiniz. Telegram kanalımıza üye olup anında şirket haberlerine ulaşabilirsiniz=> https://t.me/paraajansi – https://paraajansi.com.tr/
Borsa’da açığa satış nedir? Borsa’da açığa satış nedir? Borsa’da açığa satış nedir? Borsa’da açığa satış nedir? Borsa’da açığa satış nedir? Borsa’da açığa satış nedir?