Enflasyon verileri tam kapanma etkisini gösteriyor

Enflasyon verileri, Mayıs ayında tüketici fiyatları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,59 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Mayıs ayında tüketici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,89 artış kaydetti. Çekirdek enflasyon da yüzde 16,99 oldu.

Mayıs’ta üretici fiyatlarındak yükseliş ivmesi ise devam etti. Mayıs’ta üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38,33 arttı. Aylık bazda artış ise yüzde 3,92 oldu.

Üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonu arasındaki makas Mayıs ayında 21,74 puanla rekor seviyeye yükseldi.

En düşük artış alkollü içecekler ve tütün grubunda

TÜİK verilerine göre Yıllık en düşük artış yüzde 2,90 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 5,75 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 8,07 ile haberleşme ve yüzde 10,05 ile eğlence ve kültür oldu.

Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,39 ile ulaştırma, yüzde 21,79 ile ev eşyası ve yüzde 19,30 ile sağlık oldu.

En yüksek artış patateste

Mayıs ayında aylık en yüksek artış yüzde 41,57 ile patateste oldu. Patatesi yüzde 36,37 ile havuç, yüzde 29,46 ile şehirlerarası otobüs ücreti takip etti.

Mayısta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 17,48 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, yüzde 16,63 ile limon, yüzde 8,99 ile mücevher (altın) yer aldı.

Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 50,94 ile sivri biberde oldu. Bunu yüzde 45,52 ile çarliston biber, yüzde 34,90 ile taze fasulye, yüzde 27,44 ile domates, yüzde 25,22 ile salatalık, yüzde 21,20 ile sarımsak takip etti.

“Enflasyon verileri zirveyi gördü demek için erken”

Bloomberg HT’ye konuk olan Garanti BBVA Yardımcı Başekonomisti Seda Güler Mert, TÜİK verilerine göre Mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranını değerlendirdi.

Mert, Mayıs ayı enflasyon rakamlarına ilişkin olarak, giyim ve ayakkabı grubunun TÜFE üzerinde “ciddi” aşağı yönlü bir etki yarattığını söyledi. Maliyet baskılarının arttığını belirten Mert, gıda fiyatları üzerinde maliyet ve kuraklık riskinin olduğuna dikkat çekti.

Mert, Türkiye genelinde uygulanan 17 günlük kapanmanın arından uygulamaların gevşetilmesine rağmen “İç talepte belirgin bir yavaşlama gelmedi” dedi. Bu dönemde toplanamayan verilerin enflasyon hesabına katılmadığını söyleyen Mert, “enflasyonda zirveyi gördük” demek için erken olduğunu açıkladı.

Döviz kurunda yaşanan artışın enflasyona olan etkisine de değinen Mert, kur geçişkenliğini yüzde 22’ye yakın hesapladıklarını ve enflasyonda tepenin Haziran ya da Temmuz aylarında yaşanabileceği tahmininde bulundu.

Piyasanın beklentisi yüzde 17,23 olmuştu

Bloomberg HT Araştırma Birimi tarafından hazırlanan enflasyon anketinde Mayıs ayına ilişkin yıllık enflasyon beklentisi yüzde 17,23 olmuştu. Aylık bazda enflasyon beklentisi ise yüzde 1,44 olarak belirlenmişti.

19 kurumun katıldığı ankette en düşük beklentiyi paylaşan kurum Mayıs ayında aylık enflasyonun yüzde 1,18; yıllık enflasyonun yüzde 16,94 olarak gerçekleşmesini öngördü. En yüksek beklentiyi paylaşan kurum ise Mayıs ayında tüketici fiyatlarının aylık bazda yüzde 1,73; yıllık bazda ise yüzde 17,57 yükselmesini tahmin etti.

Mayıs ayında tam kapanma tedbirleri

Mayıs ayının ilk 17 gününde koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında tam kapanma tedbirleri uygulanmıştı. Önlemler kapsamında birçok mal ve hizmet satışı noktası kapalı kalırken talepte de gerileme izlenmişti.

Analistler de tam kapanma tedbirlerinin enflasyon üzerinde etkili olabileceğini belirtmişti. Deutsche Bank Orta Doğu ve Doğu Avrupa Araştırma Müdürü Christian Wietoska bloomberght.com’a yaptığı yorumda Mayıs ayındaki tam kapanma nedeniyle enflasyonun yatay kalacağını belirterek ”Manşet enflasyon beklentimiz yüzde 17,1;aylık yüzde 1,34. Tam kapanmanın Lira’daki değer kaybı ve kur geçişkenliğinin etkilerini telafi ettiğini düşünüyoruz. Gıda enflasyonu Mayıs ayında da baskı altında olabilir. Mayıs’ta akaryakıttaki vergi artışının enflasyona Mayıs’ta 0,1 puan, Haziran’da 0,2 puanlık etkisi olabilir.” değerlendirmelerini yapmıştı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu da yatırımcılarla yaptığı toplantıda Mayıs ayında enflasyonun bir miktar gerileyebileceğine işaret etmişti.

Öncü göstergeler yatay seyre işaret etmişti

Öncü göstergeler ise enflasyonda yatay bir seyre işaret etti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre Mayıs ayında perakende fiyatlarda yıllık artış yüzde 16’nın altında gerçekleşti.

Türk-İş’in Mayıs ayına ilişkin açlık ve yoksulluk araştırmasında yer alan gıda enflasyonu verileri de benzer şekilde yatay seyretmişti. Verilere göre Mayıs’ta Ankara’da gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 2,28; yıllık bazda ise yüzde 16,07 artmıştı.

Mayıs’ta kurda yeni rekor kaydedilmişti

Nisan’da Türkiye’de tüketici fiyat endeksi yıllık yüzde 17,14 artışla 2 yılın en yüksek seviyesine yükselmişti. Bunun yanında enflasyonda Nisan ayıyla birlikte yükseliş serisi de 7. aya ulaşmıştı.

Mayıs ayına gelindiğinde Dolar/TL kurundaki yükseliş dikkat çekmişti. Dolar/TL kuru Mayıs ayının sonunda 8,61 seviyesini aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini görürken, ay genelinde Türk Lirası dolar karşısında yüzde 3 gerileme kaydetmişti.

Bizleri twitter üzerinden takip ederek özel haberlere ilk siz ulaşabilirsiniz. Telegram kanalımıza üye olup anında şirket haberlerine ulaşabilirsiniz=> https://t.me/paraajansi

(bloomberg)