Halka arz için 100’e yakın şirket sırada

Yerli yatırımcının çığ gibi büyüyen talebi şirketleri halka arza yöneltti. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre Ocak 2021 itibariyle 2 milyon 168 bin 605 kişiye ulaştı. Yerli yatırımcı sayısı da 2 milyon 156 bin 283 kişiye çıktı. Yeni gelen yerli yatırımcının ise çoğu halka arzlar için hisse senedi piyasasına katıldı. Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Başkanı Attila Köksal, Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) dosyası bekleyen çok sayıda şirket olduğunu belirterek bu yoğun talep nedeniyle şirketlerin denetim firması ve aracı kurum bulmakta da zorlandığını vurguladı. Köksal, halka arz edilen şirketlerin genelde küçük veya orta ölçekli olduklarını ve yabancı yatırımcıların ilgisini çekmediklerini dile getirdi.

Köksal, yeni yatırımcıların hisse senedi piyasalarına ilgisinin sadece Türkiye’de yaşanmadığını söyleyerek, bunun temel nedeninin piyasalardaki para bolluğu ve düşük faiz oranları Her ne kadar 2021 yılı içinde ülkemizde faiz oranları yükselmiş olsa da, bu yükselişin borsaya olan ilgiyi azaltmamış olduğunu kaydetti. Birçok şirketin halka açılmak istediğini ve SPK ile halka arzlara danışmanlık ve aracılık hizmeti veren kurumlarda bir sıkışma olduğunu belirten Köksal, “Herkes bu halka arz furyasına katılmak istiyor. Bunun nedeni de halka arz endeksindeki hareket. Halka arz edilen şirketlerin performansını gösteren bu endeks yılbaşından itibaren yüzde 37 artış gösterdi. Aynı dönemde tüm hisseleri kapsayan BISTTUM yüzde 6, BIST100 de yüzde 3 artış gösterdiler. 2020 yılı boyunca da halka arz endeksi yüzde 200 artmış, diğer endekslere büyük fark atmıştı” dedi.

MKK verilerine göre yatırımcıların yüzde 50’sinin toplam portföy büyüklüğünün 5 bin TL’nin altında olduğunu belirten Köksal, “483 bin kişinin portföy büyüklüğü 100 TL’den düşük. Bu hesaplar halka arzlardan pay alabilmek için açılmış ve sadece halka arzlarda kullanılan hesaplar. Ocak ayı içinde açılan hesapların çoğu halka arzdan hisse almak için geliyor. 72 bin kişinin portföy büyüklüğü 0-1 lira arasında. 410.9 bin kişinin 1-100 lira arasında, 101-1000 lira arası 333 bin 230 hesap var.

Çoğu aynı hesap zaten halka arzdan hisse almak için çocuğunun, eşinin, tanıdığının adına hesap açıyor. Halka arzlara çok yoğun talep geliyor ve kişi başına ancak 300-500 liralık bir pay düşüyor. Vatandaş halka arzlardan daha fazla pay alabilmek için böyle bir yöntem uyguluyor. Ancak halka arz edilen şirketlerin performansı ve halka arz endeksinin hareketi dikkat çekici” diye konuştu.

Halka arz edilen şirketlerin çoğunun küçük şirketler olduğunu ve bunların hisselerinin yerli yatırımcılar tarafından alındığını vurgulayan Köksal, şunları söyledi: “Halka açıldıktan sonra ilk gün tavan, ikinci gün tavan, üçüncü, dördüncü, altıncı gün tavan. Bir gariplik var burada. Foder olarak borsada birçok şirketin olması gereken değerin üzerinde çok üzerinde işlem gördüğünü söylüyoruz. Fiyat kazanç oranı 50-70-100 ise bir şirket çok pahalıdır. Böyle bir değerlemeyi hak etmesi için o şirketin satışlarını ve karlarını çok hızlı arttırması lazım ki böyle yüksek fiyat kazanç oranını hak etsin. Ancak bu oranlara sahip bir çok şirket var, bunların çoğu bu değerlendirmeyi hak etmiyorlar. Ne satışı yüksek oranda büyüyor, ne de kar ediyorlar.”

Köksal, şirketlerin piyasa değeri defter değeri arasında da büyük farklar olduğunu söyleyerek, “Defter değerlerinin 10-20-30 misli üzerinde işlem gören şirketşer var. Bu sürdürülebilir bir şey değildir. Biz yatırımcıları uyarıyoruz, şirketlerin grafiklerine bakın ok gibi yukarı giden bir şey varsa onlara girmeyin. Grafikleri ulaşmak teknoloji sayesinde artık çok kolay. Yapacağınız yatırımdan emin değilseniz mutlaka yatırım danışmanlarına sorun” dedi.

Yatırımcıları korumak için çalıştıklarını ancak şu an borsaya yatırımın popüler olarak görüldüğünü söyleyen Köksal, “Borsa yukarı gidiyor ama çok garip hareketler oluyor. Sadece küçük hisselerde değil bazı büyük hisselerde bile dolaşımdaki hisse miktarının 1-1.5 misli işlem bir gün içinde gerçekleşiyor. Birçok hissede bu tür hareketlerin olması borsamızın ve sermaye piyasamızın güvenilirliğinin sorgulanmasına neden oluyor” diye konuştu.

Köksal, Borsa İstanbul’un ana ve alt pazarlar için araştırma kurumlarına finansman desteğini olumlu karşıladığını dile getirerek şöyle konuştu: “Ama maalesef özellikle küçük hisselerde hisselerde işlem yapanlar araştırma raporu okumuyor. Bir müşteriyi ancak ve ancak onlarla yakın ilişkide olan, onları tanıyan yatırım danışmanları ve müşteri temsilcileri koruyabilir. Bir müşteri temsilcisi ve yatırım danışmanı borsada aktif olan bir hissede manipülasyon olup olmadığını en iyi bilen, bilmesi gereken kişidir. Bildiği için müşterisini koruması onun asli görevidir.”

(dunya.com – Şebnem Turhan )