Halka arzlarda vatandaşlar hisse alamazken pastayı kimler yedi?

Halka arzlar, sadece şirketlerin finansal kaynak temini için gerçekleşmiyor. Aynı zamanda kurumsallaşmak ve şirketin marka değerini artırmak için de büyük önem taşıyor. Şirketler yeni yatırımlar gerçekleştirmek ve iş hacmini büyütmek veya imajını sağlamlaştırmak için halka arzı tercih ediyor. 2020 yılı içerisinde gıda ve teknoloji şirketlerinden enerji sektörünün devlerine kadar birçok şirket halka arzını gerçekleştirdi.

Borsa İstanbul’da halka arz furyası tüm hızıyla devam ediyor. Şirketler adeta yarış içerisinde SPK’ya halka arz olmak için başvuru yapıyor. Analistlere göre Sermaye Piyasası Kurulunun masasında 10’dan fazla şirket halka arz onayı bekliyor. 50’den fazla şirket ise halka arz hazırlığı içerisinde.

Piyasalarda yetkili kurumlar ise halka arzları kolaylaştırmak adına tüm adımları atıyor. Geçmiş halka arzlarda ise rekor talepler görülüyor. Son halka arz olan Türk İlaç şirketi halka arz olduğu günden bu yana yükseliş gösterdi. İşte son halka arzlar ve dağıtım oranları/yöntemleri

Tablodaki verilere göre halka arzlar arasında halka arza katılan yatırımcı sayısı bazında en çok katılım Işık Plastik şirketine oldu. Işık Plastik Şirketinin halka arzı sonrası Sermaye Piyasalarındaki MKK kayıtlı yatırımcı sayısı bir günde 150.000’den fazla arttı . Borsa İstanbul ile tanışan yatırımcıların ilk gördükleri şey halka arz oluyor. Bu süreç içerisinde yeni yatırımcılar halka arz olan şirketlerde garanti getiri ve fırsatı görüyor.

Tablodaki verilere göre payların çoğunluğunun yurt içi bireysele halka arz edenler Işık Plastik ,Arzum Dinamik ısı şirketleri oldu.

Yatırımcı sayısı bazında en az katılım görülen Kontrolmatik şirketinde ise 18.317 yatırımcı halka arza katıldı. Son halka arzlar arasında en çok yükselen olarak öne çıkan şirket halka arz olduğu günden bu yana %1078 yükseliş göstererek piyasalarda görülmemiş bir harekete imza atmıştı.

Küçük yatırımcı vatandaşın 1000 liralık bile hisse alamadığı halka arzlarda, seçilen bazı kurumsal yatırımcıların 50 milyonu aşan karlar ettiği görüldü

Halka arzlarda son dönemde oluşan furya sonrası küçük yatırımcının isteği eşit dağıtım ile halka arz yapılması. Orantısal dağıtım sonucu Kurumsal yatırımcılar pastadan büyük çoğunluğu alması sonucu halka arzın başarısı sorgulanır hale geldi. Peki son dönemde gerçekleşen halka arzlarda %5’den fazla alan yatırımcılar kimler?

Yine tablodaki verilere göre halka arzda sermayenin %5’inden fazlasını satın alan şirketler yukarıdaki şekilde. Kervangıda şirketinin yaklaşık %7’sini satın alan Norveç Varlık Fonu satın alımı ile birlikte yaklaşık 30 Milyon TL kar sağlayabilirdi. ( 2020 Yılı raporunda fon Kervangıda şirketindeki varlıklarını azaltmaya gittiğini duyurmuştu.)

Örnek vermek gerekirse Kontrolmatik şirketinde yaklaşık 7.2 Milyon lot halka arz edildi. Halka arzda en yüksek payı alan İstanbul Portföy Yönetim şirketi eğer halka arzda alım yaptığı hisseleri satmadıysa yaklaşık 54 Milyon TL kar etti. Bu kar halka arz olan lot sayısın yaklaşık 8 Katı seviyesinde.

Kurumsal yatırımcıya dağıtım şekli manipülasyon şüphesi doğuruyor

Finansal Yatırımcılar Derneği ( FINYAD ) Başkanı Ali Bahçuvan’a göre Halka arzlarda herhangi bir kurumsal yatırımcı başvuru yaptığında ihraççı ve aracı kurum istediğine istediği kadar veriyor isterse de hiç vermiyor. Burada sorgulanması gereken bu olayın piyasada manipülasyona yol açması mümkün değil mi ? Sermaye Piyasası Kurulu tarafından bu başvurular denetleniyor mu? Halka arzlarda ihraççı ve aracı kurum hangi kriterlere göre başvuruları kabul edip reddediyor? Buradaki durum manipülasyona açık değil midir?

Halka arz sonrası ortakların paylarını dönüştürmesi

Bazı halka arzlar sonrası şirket ortakları paylarını işlem gören tipe dönüştürdüğü görüldü. Arzum şirketinin halka arzında tavan serisinin son günü şirket ortakları paylarını işlem gören tipe dönüştürmüştü, ardından kısa bir süre sonra şirket hisseleri tavandan tabana doğru hareket gösterince şirket seans kapanışı sonrası bir satış yapılmadığını duyurmuştu. Satış yapmama Taahhütlerinin geçerli olduğunu belirtmişti.

Türk İlaç halka arzı sonrası Mehmet Berat Battal ve Özlem Akkaya isimli iki ortak şirket sermayesindeki Borsa İstanbul’da işlem görmeyen paylarını işlem gören tipe dönüştürmek için MKK’ya başvurdu. Dönüşüme söz konusu paylar yaklaşık 10 Milyon adet seviyesinde. Halka arzda ise yaklaşık 23 Milyon adet pay sunulmuştu.

Şirketlerin halka arz yapma nedenleri

• Yeni yatırımlara fon sağlamak.
• Faaliyet alanlarını veya kapasitelerini geliştirmek.
• Kredi veya borçlanma olmadan yatırım yapabilmek.
• Hisselerinin Borsa İstanbul’da işlem görmesini sağlamak.

Halka arzda şirketler sermayesini temsil eden hisseleri satışa çıkardığını duyurur ve yatırımcılara hissedar olma imkanı sunar, sahip olduğu tüm varlıkları bölerek hisse senetleri halinde satışa çıkarır. Borsada halka arz ise bir şirketin sermayeye ait paylarının, Borsa İstanbul Pay (BIST Hisse) Piyasası’nda alınıp satılabilmesi için yatırımcılara çağrı ve ilan yoluyla satışıdır. Bu şekilde yatırımcılar, hisse senedi alarak borsada halka arz olan ve borsada işlem gören şirketlerin varlıklarına ortak olur. Bol ve ucuz para döneminin sonlanması ile birlikte, şirketlerin dış kaynak bulmakta zorlanması halka arzların önem kazanmasına neden olduğu düşünülüyor.

Sermaye Piyasası Kurulunun Kanununa göre

a) Paylarını ilk defa halka arz edecek ortaklıkların paylarının halka arzına ilişkin izahnamenin onaylandığı tarih itibariyle mevcut sermayede yüzde on ve üzeri pay sahibi olan ortaklar ile pay sahipliği oranına bağlı olmaksızın yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortaklar sahip oldukları payları, ortaklık paylarının borsada işlem görmeye başlamasından itibaren bir yıl süreyle halka arz fiyatının altındaki bir fiyattan borsada satamazlar. Söz konusu kişilerin borsa dışında satacakları payları alanlar da bu sınırlamaya tabidir. Bu kişilerin ortaklığın paylarının borsada işlem görmeye başlamasından sonra edindiği ortaklık payları, satış yasağının kapsamında değerlendirilmez.

b) Bir yıllık süre, paylarını ilk defa halka arz edecek ortaklıkların, halka arz tarihinden önceki dönemde paylarına sahip olan girişim sermayesi yatırım ortaklıkları için bu payları elde ettikleri en son tarihte başlar.

Sıradaki halka arz Naturelgaz Enerji

Toplam 31.363.637,00 TL pay halka arz olacak. Ek Satış içinde talep gelirse 34.5 Milyon lot halka arz edilecek. Halka arz yöntemi Sabit Fiyat ve Oransal Dağıtım olacak. Halka arz fiyatı ise 8,5 TL olarak açıklandı. Orantısal dağıtımın sonucu ise halka arza gelen talebe göre değişecek. Daha detaylı inceleme haberimizde.

Naturelgaz Halka arz konsorsiyum üyeleri

Özel haberler ilk siz ulaşmak için bizleri twitter üzerinden takip edebilirsiniz.

( PA – Kaan Tabak )