Neden Fakirleşiyoruz? Zenginler Paralarını Kat Kat Artırırken Toplum Fakirleşiyor

İngiliz sivil toplum kuruluşu Oxfam, “eşitsizlik raporu”nu yayımladı.

Raporda küresel milyarderlerin servetinin 2024'te üç kat daha hızlı şekilde arttığı

servetlerinin ise 2 trilyon doları bulduğu açıkladı. Yoksulluk içinde yaşayan kişi sayısı 1990'dan bu yana neredeyse hiç değişmedi.

İngiliz Uluslararası İnsani Yardım Kuruluşu Oxfam, İsviçre'nin Davos şehrinde 20-24 Ocak'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu öncesinde “eşitsizlik raporu”nu yayımladı. Rapor çarpıcı sonuçları ortaya koydu.

Oxfam'ın raporuna göre, dünya 10 yıl içinde beş trilyoner çıkarmaya hazırlanıyor.

Zenginler daha çok zengin olurken fakirler daha da fakirleşti

2024 raporu, yaygın kanının aksine milyarderlerin servetinin büyük ölçüde kazanılmamış olduğunu ortaya koyuyor. Buna göre, milyarderlerin servetlerinin % 60'ı artık miras, tekelcilik veya yandaş bağlantılarından geliyor.

Öte yandan tarihsel sömürgecilik üzerinde de duran rapora göre Avrupa'daki süper zenginlerin çoğu, servetlerinin bir kısmını daha fakir ülkelerin sömürülmesine borçlu.

Raporda Oxfam'ın dikkat çektiği veriler ve öngörüleri şu şekilde:

• Önümüzdeki on yıl içinde en az beş yeni trilyoner olacağını öngörülüyor.
• 2024 yılında tüm dünyada her hafta ortalama 4 yeni milyarderle, yılda toplamda 204 yeni milyarder ortaya çıktı. Türkiye'de ise 2024'te 6 yeni milyarder ortaya çıktı.
• Oxfam'a göre aşırı servet birikimi büyük ölçüde hak edilmiyor, milyarderlerin servetinin yüzde 60'ı mirastan, tekel gücünden veya yandaş bağlantılarından geliyor.
• 2023'te Küresel Kuzey'deki en zengin yüzde 1'lik kesim, Küresel Güney üzerinden saatte 30 milyon dolar elde etti.

8 milyar dünya nüfusunun 5 milyarı fakir

Buna karşılık rapordaki verilere göre 8 milyar nüfuslu dünyada 5 milyar kişi ise yoksullaştı.

Dünya nüfusunun %60'ını oluşturan kesimin maaşları reel olarak %0,2 oranında değer kaybetti.

Küresel olarak milyarderlerin serveti yalnızca 2024'te 2 trilyon dolar arttı. Bu rakam günlük yaklaşık 5,7 milyar dolara denk geliyor ve bu artış bir önceki yıla göre üç kat daha hızlı gerçekleşti. Türkiye'deki 28 milyarderin serveti günde 19 milyon ABD doları artarak 55,6 milyar ABD dolarına ulaştı.

Rapora göre, milyarder servetlerindeki büyük artışta küresel borsalardaki hisse değer artışlarının etkili olduğu belirtiliyor.

Buna ek olarak, yüksek gayrimenkul fiyatları da milyarderlerin varlıklarının artmasında rol oynadı.

Raporda, dünya genelindeki milyarder sayısının geçen yıl 204 kişi artarak toplamda 2.769'a ulaştığı bilgisi paylaşılıyor.

Oxfam, dünyanın en zengin 10 kişisinin servetlerinin günlük ortalama 100 milyon dolar arttığını, bu kişilerin servetlerinin yüzde 99'unu kaybetseler bile milyarder olarak kalacaklarını belirtiyor.

Raporda, Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un net servetinin 219,4 milyar dolar olduğu, Elon Musk, Mark Zuckerberg ve Bernard Arnault gibi isimlerin de dünya çapında en zenginler arasında yer aldığı vurgulanıyor.

Yoksullar daha da yoksul

Rapora göre, dünya genelinde 3,6 milyar insan günlük 6,85 doların altında bir gelirle yaşamını sürdürüyor.

Aşırı yoksulluk sınırı olan 2,15 doların altında yaşayan kadınların sayısı, erkeklerden 24,3 milyon daha fazla. Oxfam, yoksulluğun sona erdirilmesi için kürel servet eşitsizliğine odaklanılması gerektiğini belirtiyor.

Raporda, milyarder servetlerinin %60'ının ya miras yoluyla, ya siyasi bağlantılar ve yolsuzluklarla, ya da tekel gücü sayesinde kazanıldığı ifade ediliyor. Tekel gücü, toplam servetin %18'ine denk geliyor.

Oxfam, yüksek servet sahiplerinin daha adil vergilendirilmesi ve ekonomik sistemlerin eşitsizliği azaltacak şekilde düzenlenmesi için hükümetlere çağrıda bulunuyor.

Raporda, G20'nin geçen Temmuz ayında aldığı "süper zenginleri vergilendirme" kararının bu alanda atılmış önemli bir adım olduğu belirtiliyor.