Şirketler pandemi sonrası bilançoları açıklıyor! Nelere dikkat edilmeli?

Salgın öncesinden bilançoları bozulmaya başlayan firmalar, pandemi döneminde dağıtılan kredilerle birlikte daha kırılgan hale geldi. Şirketler Bilanço açıklama dönemindeyken bilanço analizi üzerine merak edilenleri bu yazımızda kaleme aldık.

Bilanço

Bilanço, şirketlerin üçer aylık dönem aralıklarıyla yayınladıkları şirkete dair varlıkları, yükümlülükleri, nakit akışı, kur pozisyonu ve faaliyette bulunduğu işle ilgili satış durumu gibi bir çok finansal veriyi kamuoyu ile paylaştığı detaylı rapordur.

Bilanço bir şirketin “finansal durumunu gösteren” tablodur. Bir başka ifade ile bilanço tablosu bir öğrencinin karnesi olarak da düşünülebilir. Bir karnede öğrencinin başarılı ve başarısız olduğu dersleri görebildiğimiz gibi bilançoda ise bir işletmenin belirli bir andaki varlıklarını ve borçlarını görebiliriz.

Teknolojinin hayatımızda bu kadar yer edinmediği dönemlerde bilançoların yayınlandığı gün, yüzlerce kâğıt arasında finansal durumuna ilişkin bilgilere ulaşmak büyük bir sorundu fakat artık teknolojinin ilerlemesiyle şirketlerin bilançosuna ulaşabilmek kolay hale geldi.

Şirketlerin finansal tablolarına KAP üzerinden ulaşabilirsiniz.

Bilanço Analizi

Bilanço analizi, hisse senedi seçimi sırasında yatırımcılar için şirketin finansal durumunu anlamalarına yarayan önemli bir kavramdır. Şirketin borçları, alacak durumu, kur karşısındaki nakit durumu ve iş hacmine ait tüm detayları bilanço kalemleri içerisinde görmek mümkündür.

Tüm bu verileri yorumlayarak ilgili şirketin gidişatı ve ilerideki vade içerisinde hisse senetlerinin geleceği üzerine yatırımcının öngörüde bulunmasını sağlayan analiz yöntemidir.

Bu noktada yatırımcılar ortağı oldukları veya olmayı düşündükleri şirketlerin bilançolarını incelemeleri yatırımları için hayati önem taşımaktadır.

Bilhassa uzun vadeli hisse senedi yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar bu uzun maratonda ortağı olacakları şirketi çok iyi tanımaları gerekmektedir. Finansal tablolar analizi bu aşamada yatırımcılar için mutlaka öğrenilmesi gereken bir kılavuzdur

1) Karşılaştırmalı Tablolar Analizi

İşletmenin aynı uzunluktaki birbirini izleyen iki veya daha fazla döneme ait finansal tablolarının karşılaştırılarak elde edilen sonuçların her bir kalem bakımından zaman içinde göstermiş olduğu değişimin incelendiği dinamik analizdir.

Bu Analiz tekniği finansal tablolara uygulandığında her bir kalem için mutlak değişim ve oransal değişimler hesaplanır ve bunlara analiz sonuçları adı verilir.

Karşılaştırılacak finansal tabloların bilgileri yan yana getirilerek, her kalemdeki artış veya azalışın gelişim seyri incelenir. Bu analiz en az iki farklı tarihte düzenlenmiş tablolardaki kalemlerin zaman içinde değişip değişmediğini inceler.

2) Dikey Analiz

Dikey Yüzde Analizi (Dikey Analiz olarak da bilinir), aynı finansal tablo üstündeki verilerin kendi aralarında oranlanması ile yapılan bir analiz türüdür.

Statik bir analiz tekniğidir, yani başka finansal tablolar ile karşılaştırılmaz.

Mali tablolar üstündeki her bir kalem, alakalı bulunduğu grup toplamına göre oranlanıp yüzdesi bulunmak sureti ile yorumlanır. Hem bilanço hem de gelir tablosu üstünde dikey analiz yapılabilir.

3) Trend Analizi

Trend Analizi, şirketlerin finansal analizinde kullanılan yöntemlerden biridir. Trend analizinde şirketin gösterdiği gelişimler yıllar itibariyle analiz edilir. Karşılaştırmalı tablolar analizinden farklı olarak trend analizinde daha uzun yıllar karşılaştırılır. Genellikle inceleme dönemi 7-10 yıl arasında değişkenlik gösterir.

Trend analizi yönteminde bir baz yıl kabul edilmekte ve ilgili yıla ait tutarlar 100 kabul edilerek diğer yıllardaki verilerin baz yılına göre yüzde olarak değişimi hesaplanmaktadır. Bu sayede yıllara göre mali tablolarda yer alan kalemlerin artış ve azalışları belirlenerek şirketim gelişimi ve eksik yönlerini inceleme fırsatı verir.

Trend analizinde inceleme dönemi uzun tutulursa analiz daha başarılı sonuçlar verir.

Trend analizi yapılırken baz alınan yıl ve karşılaştırılan yılı piyasada dengesinin aynı doğrultuda olması daha doğru sonuçlar verir. Örneğin, piyasaların iyi olduğu bir yıl ile kriz dönemi yaşanan bir yılı karşılaştırmak trend analizinde doğru ve etkin sonuçlar vermez.

4) Oran Analizi

Malî tablolarda en az iki sınıfın ya da grubun oranlanarak analiz edilmesine ve yorumlanmasına dayanır. Statik bir analizdir.

Finansal tablolarda yer alan kalemler arasında matematiksel ilişki kurmak suretiyle bu kalemlerin birbirinin yüzdesi ya da katı biçiminde analiz etmeye yönelik analiz tekniğine oran analizi denir. Rasyo Analizi olarak da bilinir. Buradaki kalemden kastedilen dönen varlıklar, kısa vadeli yabancı kaynaklar gibi unsurlardır.

Oran analizinde amaç işletmenin likidite durumu, borç ödeme gücü, finansman şekli gibi bazı önemli bilgilere ulaşmaktır.

• LİKİDİTE ORANLARI: İşletmenin kısa süreli borçlarını ödeyebilme gücünü ve çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını ölçmek için kullanılır.
• FİNANSAL YAPI ORANLARI: Öz sermaye ile borçlar arasındaki ilişkiyi inceler.
• FAALİYET ORANLARI: İşletmenin satışları ile varlık grupları arasındaki ilişki incelenir. Diğer adı etkinlik oranlarıdır. Verimlilik analizi olarak da bilinir.
• KÂRLILIK ORANLARI
• PİYASA TEMELLİ ORANLAR: İşletmenin piyasadaki performansını değerlendirmek amacıyla kullanılır.

Firmanın Kuvvetli Olduğunu Gösteren Şeyler

Firmanın kuvvetli olduğunu gösteren bazı kalemler vardır. Bunlardan biri nakit varlıklardır. Hem dikeyde hem yatayda dikkat edilmesi gerekir.

Yine özkaynaklar kalemi firmanın gücünü gösteren bir başka unsurdur.

Firmanın piyasadan alacaklarının yani alıcılar hesabının şişkin olması hoş karşılanmaz. Bu kara dönüşmemiş satışlardır. Çoğu firma bu yüzden iflas eder. Bu alıcılar kaleminin düşük olması firmanın tekelci gücünü de gösterir.

Firmanın bilançosunun genel yabancı para pozisyonuna da bakılır. Buna bakarken mutlaka firmanın hedge yapıp yapmadığını anlamak gerekir. Büyük firmalar hedge ile genelde kur riskini minimize eder.