AA'nın 100 yıllık arşivinden haberler

ANKARA (AA) – Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 6 Nisan 1920’de kurulan Anadolu Ajansı (AA), kuruluşunun 100. yılı dolayısıyla tarihi belge niteliğindeki haberlerini yeniden servis ediyor.

Kurtuluş Savaşı’nın zor şartları altında kurulan ve ilk haberlerini 12 Nisan 1920’de servis etmeye başlayan AA, bir asırdır Anadolu’nun sesini dünyaya, dünyadaki gelişmeleri de Anadolu’ya duyurarak önemli bir görev üstleniyor.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna şahitlik eden Ajans, tarihi belge niteliğindeki haberlerini 100. kuruluş yıl dönümünde tekrar aboneleriyle paylaşıyor.

Bu haberler arasında, 1923 yılında hükümetin para basılacağı söylentilerini yalanlaması, nüfus mübadelesiyle gelenlere fon sağlamak için Emlak Bankasının kurulması fikri ve 1923 yılına ait bütçe çalışmasının başlaması öne çıkıyor.

Fransızca servis edilen haberlerden bazıları şöyle:

19 Ağustos 1923

– “Bir söylentiye göre; Türkiye Büyük Millet Meclisi, Hükümete yeni bir seri kağıt para piyasaya çıkarılışını önerecekti. Hükümetimiz, ki Kurtuluş Savaşı sırasında bile bu gerekçeyi görmemişti -şimdi barışın yeniden sağlandığı bir zamanda- böyle bir tedbire başvurmak için her zamankinden az ihtiyaç duyuyordur. Bu neticede az önce zikredilen söylentiyi resmi ve kesin olarak yalanlıyoruz.”

20 Ağustos 1923

– “Dünkü oturumunda Büyük Millet Meclisi, yeni milletvekillerinin vekalet tahkikatı ve onayı sonrasında, Millet Meclisi bütçesi için 650.000 lira ek kredi tasarısını onayladı.”

21 Ağustos 1923

– “Türkiye Büyük Millet Meclisi Maliye Komisyonu, 1339 dönemin bütçe çalışması başladı. Maliye Bakanı, (Rumi) 1339 ve 1340 senelere (Hicri 1923-1924) ait bütçeler hakkında aşağıdaki bilgileri sundu: Tuz vergisi artırılacak, fakat aşar vergisi 12,50’den %10 azalacaktır.”

25 Ağustos 1923

– “Türkiye Büyük Millet Meclisi Ekonomi Komisyonu, İzmir Milletvekili Celal Bey’in başkanlığında toplandı. Bakanlar Kurulu tarafından teklifte bulunulan, borsadaki yasa dışı hareketler karşısında alınacak önlemler hakkındaki yasa tasarısı görüşüldü.”

– “Ulusal İktisat ve İstatistik Profesörü Zühdi Bey, Milli İktisat Bakanlığı Müsteşarı olarak atandı.”

– “Eski Diyarbakır Valisi Midhat Bey, Van Valisi olarak atandı.”

27 Ağustos 1923

– “Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanan haydutluğu önleyen yasa tasarısı ve yanı sıra bir Devlet Kurulu’nun kuruluşu yasa tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunuldu. Bakanlar Kurulu, Maliye Bakanlığı, uzmanlar komisyonunca hazırlanan bir düzenleme tasarısını onayladı.”

30 Ağustos 1923

– “Halk Partisi, nüfus mübadelesi sorununun görüşmesine hemen başlamaya karar verdi. Mübadeleyi uygulamak için hükümet tarafından sağlanan 3 milyon Türk lirası yetersiz bulunduğu için bu konuyla alakalı gerekli fonları sağlayacak olan bir Emlak Bankası kurulması öngörülüyor. Bu tedbir sayesinde devlet tarafından garanti edilen 20 ile 30 milyon Türk Lirası arasında bir gelir elde edilecek.”

– “Ekonomi ve hukuk komisyonları ortak bir oturumda Döviz Yasası değişikliklerini onayladı. Yargı Komitesi kanununun uygulama usulünü belirleyecek.”

– “Bütçe Dengesi Komisyonu, Büyük Millet Meclisinden üyelerinin 20’ye yükseltilmesini istemeye karar verdi.”

Muhabir: Özcan Yıldırım