ABD seçim geleneği: Başkan adaylarının televizyonda kozlarını paylaştığı tartışmalar

ANKARA (AA) – Cumhuriyetçi Parti adayı ABD Başkanı Donald Trump ile Demokrat Parti adayı Joe Biden’ın yarıştığı 2020 başkanlık seçimlerinin ilk tartışması, bu akşam Ohio eyaletinin Cleveland kentinde yapılacak.

ABD demokratik geleneğinin önemli bir parçasını oluşturan başkanlık tartışmalarının geçmişi 1858’de Demokrat Parti aday adayları Abraham Lincon ile Senatör Stephen A. Douglas arasındaki münazaralara kadar gidiyor.

İlk televizyon tartışması Kennedy ile Nixon arasındaydı

Televizyon aracılığıyla geniş kitlelerle buluşan ilk başkanlık tartışması, Cumhuriyetçi Parti adayı, dönemin ABD Başkan Yardımcısı Richard Nixon ile Demokrat Parti adayı Senatör John F. Kennedy arasında 1960 yılında yapıldı. CBS televizyonun Chicago’daki stüdyolarında bir araya gelen iki aday, sunucu Howard K. Smith moderatörlüğünde bir grup gazetecinin sorularını yanıtladı.

Adaylar o yıl yapılan seçimler öncesinde üç kez daha benzer formattaki televizyon tartışmalarında bir araya geldi. Tartışmalar, o dönemde ulusal siyaset sahnesinde adını yeni duyurmaya başlayan Kennedy’nin seçimi kazanmasında önemli bir faktör olurken, sonraki seçimlerin tümünde tekrarlandı ve Amerikan seçimleri ve demokrasisinin temel veçhelerinden biri haline geldi.

Televizyon tartışmalarını organize etmek üzere özel komisyon

Cumhuriyetçi Parti ve Demokrat Parti, 1976’da başkanlık tartışmalarını organize etmek, yayınların formatlarına ve hangi medya kuruluşlarınca yayınlanacağına karar vermek üzere Başkanlık Tartışmaları Komisyonunu (CPD) kurdu.

Gelirini bağımsız bağışçılardan ve yayın kuruluşlarından aldığı yayın bedellerinden elde eden CPD, tartışmaların yanı sıra tartışmalarla ilgili araştırma ve eğitici faaliyetlere destek sağlıyor.

Yıldan yıla bazı farklılıklar olabilmekle birlikte başkan adaylarının televizyondan yayımlanan tartışmaları genelde üç formatta yapılıyor.

“Panel” formatı

Sıkça ve Kennedy-Nixon arasındaki tartışmalarda kullanılan “panel formatında” ilk formatta adaylar, sunucular, muhabirler gibi haber profesyonellerinden oluşan bir grubun sorularını yanıtlıyor.

Söz konusu formatta, adaylar yüksek bir sahnede masa, sandalye veya kürsü gibi bir dekorun ardında dururken, onlara sorular yönelten heyet karşılarında, genelde daha aşağıdaki seyirci kısmında oturuyor. Moderatör bazen adayların sahnede adayların ortasında, bazen de sahnenin kenarında bir kürsüden tartışmayı yönlendiriyor.

Adayların kendilerine yöneltilen soruları yanıtlamak üzere genelde 2 dakikalık süresi olurken, bir aday diğerine yöneltilmiş herhangi isteğe göre soruya yanıt vermek veya karşı tez geliştirmek için 1 dakikalık konuşma süresi kullanabiliyor.

“Konu başlığı” formatı

Panel formatı dışında adayların kampanya heyetlerinin önceden üzerinde konuşarak anlaştığı belirli konu başlıklarındaki görüşlerini paylaştıkları ve karşılıklı soru ve yanıtlarla birbirlerini sorguladıkları tartışma formatı da yaygın olarak kullanılıyor. Burada adaylar seçim kampanyasını kilit tartışma alanlarında pozisyonlarını açıklama şansına sahip oluyor.

Hem panel tartışma hem de konu başlığı formatları seyircili veya seyircisiz olarak icra edilebiliyor. Bu formatlarda seyirci pasif bir rolde bulunurken, tepkisini alkış ve tezahürat yoluyla dolaylı ortaya koyabiliyor.

“Kasaba meclisi” formatı

Seyircilerin aktif katılımına daha açık olan “kasaba meclisi” formatı da son yıllarda başkanlık tartışmalarının vazgeçilmez kurgularından biri haline gelmiş durumda.

Adayların siyasi programlarını küçük bir kasaba meclisinde görüşülüyormuş gibi bir grup seçmenle tartıştığı bu format, doğrudan demokrasiyi anımsatan yapısıyla ilgi çekiyor.

Bu formatta adaylar bir moderatörün yönlendirmesiyle toplumun farklı kesimlerinden seçmenlerin sorularını yanıtlıyor, onlarla yüz yüze diyalog kurma şansını yakalıyor.

2020 seçimleri öncesinde 4 televizyon tartışması yapılacak

Başkanlık Tartışmaları Komisyonu, 22 Kasım’da yapılacak 2020 başkanlık seçimleri öncesinde başkan adayları arasında 3 ve başkan yardımcısı adayları arasında 1 televizyon tartışması yapılacağını açıkladı.

Cumhuriyetçi Parti adayı Başkan Donald Trump ile Demokrat Parti adayı eski Başkan Yardımcısı Joe Biden arasındaki ilk tartışma, bu akşam Ohio eyaletinin Cleveland kentinde Case Western Reserve Üniversitesi ile Cleveland Hastanesinin ortak kullandığı Sağlık Eğitimi Kampüsü’ndeki Samson Sergi Merkezi’nde düzenlenecek.

ABD’nin Fox News sunucusu Chris Wallace’ın moderatörlüğünü yapacağı tartışma “konu başlığı” formatında olacak. Trump ve Biden, 15’er dakikalık 6 bölümde kişisel geçmişleri ve siyasi sicilleri, Yüksek Mahkeme, koronavirüs salgını, ırk ilişkileri ve şehirlerdeki şiddet, seçim güvenliği ve ekonomi konularında görüşlerini ortaya koyacak.

Her iki adaya da moderatörün konu başlığını belirtmesinin ardından görüşlerini dile getirmek üzere 2 dakikalık süre tanınacak. Katılımcılar görüşlerinin genel çerçevesini dile getirdikten sonra eşit süreler kullanarak birbirleriyle tartışacak.

Adaylar ikinci kez 15 Ekim’de Florida eyaletine bağlı Miami kentinde Adrienne Arsht Gösteri Sanatları Merkezi salonunda düzenlenecek “kasaba meclisi” formatındaki tartışmada bir araya gelecek.

Üçüncü ve son tartışma ise 22 Ekim’de Tennessee eyaletinin Nashville kentinde Belmont Üniversitesi’nde yapılacak. Söz konusu tartışmanın “panel” formatında olması bekleniyor.

Başkan yardımcıları da tartışma sahnesine çıkacak

Öte yandan, Cumhuriyetçi Parti başkan yardımcısı adayı Başkan Yardımcısı Mike Pence ile Demokrat Parti başkan yardımcısı adayı eski California Başsavcısı Senatör Kamala Harris, 7 Ekim’de Utah eyaletinin Salt Lake şehrindeki Utah Üniversitesindeki Kingsbury Salonunda düzenlenecek tartışmada kozlarını paylaşacak.