BIST güne nasıl başlayacak ? VİOP ne durumda ?
BIST güne nasıl başlayacak ? VİOP ne durumda ? Detaylar haberimizde...
2 Haziran 2023 Cuma 09:43
Borsa İstanbul güne nasıl başlayacak ?
Vadeli işlemler opsiyon piyasası %3.5 artıda seyrediyor.
Vadeli İşlem Sözleşmeleri ( VİOP) Nedir?
Sermaye Piyasası Kurulu’nun tanımına göre VİOP, Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ve diğer türev araçlarının elektronik ortamda alım-satımının yapıldığı piyasaların kısa adına deniyor.
Bu piyasada işlem gören dayanak varlıklar ( pay, endeks, döviz, kıymetli maden, yabancı endeks, faiz, elektrik) Sermaye Piyasası Kanunları ile düzenlenerek uluslararası standartlara getiriliyor.
Vadeli İşlem Sözleşmeleri belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte dayanak varlığı alma veya satma yükümlülüğü veriyor. Opsiyon Sözleşmeleri ise satan tarafı dayanak varlığı almaya ya da satmaya yükümlü kılarken, opsiyon alan tarafa prim ödemesi koşuluyla aynı dayanak varlıkları belirli bir vadeye kadar önceden belirlenen niteliklere göre alma satma hakkı tanıyor.
VİOP’un Avantajları
- Kaldıraç imkanı: Sözleşmenin değeri kadar yatırım yapmadan, önceden belirlenen oranda daha az bir bakiye yatırılarak (başlangıç teminatı) daha büyük pozisyonlar açılmasına imkan veriyor.
- Çift Yönlü İşlem: VİOP işlemlerinde hem yükselen hem de düşen varlıklardan kazanç sağlamak mümküm.
- Portföy Çeşitlendirme: VİOP, yelpazesindeki farklı dayanak varlıklar ile yatırımcıların ve portföy yöneticilerinin yatırımları çeşitlendirmesine ve riski dağıtmasına olanak sağlıyor.
- Vergi Avantajı: VİOP işlemleri arasında pay ve pay endeksine dayalı sözleşmelerden elde edilen kazançlar için stopaj %0 olarak hesaplanıyor. Pay ve pay endeksine dayalı olan sözleşmeler haricindeki sözleşmelerden elde edilen kazançlar için ise stopaj %10 olarak hesaplanıyor. Vergilendirmedeki bu durum, yatırımcılar için büyük avantaj oluşturuyor.
VİOP'un Dezavantajları
- Kaldıraç sistemi: Düşük bakiyeler ile büyük pozisyonlar açmaya imkan verdiği için kayıp riskini de aynı oranda yükseltiyor.
- Teminat yönetimi: Hesaptaki bakiyenin ürünün belirlenen teminat rakamının altına düşmemesi gerekiyor. Düştüğü durumda pozisyonun devamının sağlanması için gerekli bakiyenin hesaba yatırılması gerekiyor. Aksi halde belirli bir oranın altına gerileyen bakiye sonucu pozisyon otomatik olarak kapanıyor ve yatırımcı hedefine ulaşamadan başlangıç teminatını kaybedebiliyor. Bu durumun önüne geçmek için hesapta belirlenen teminattan daha fazla nakit bulundurulması gerekiyor.
- Likidite problemi: Dayanak varlıklar için her fiyattan likidite imkanı olmayabiliyor. Bu sebeple pozisyon kapatmak ve işlemden kar elde etmek zorlaşabiliyor.