Kovid-19 ilacının yerli sentezi milyonlarca dolarlık ilaç ithalatının önüne geçti

Kovid-19 salgınına yönelik bilimsel çalışmalar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sürüyor. Bu çalışmalar kapsamında, İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Güzel ve ekibi, geçen yıl haziran ayında Kovid-19 tedavisinde kullanılan “Favipiravir” ilacının tamamen yerli sentezini üretti.

Doç. Dr. Mustafa Güzel, Bilim ve Teknoloji Haftası dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, pandeminin ortaya çıktığı zamanlardan itibaren gece gündüz ilaç çalışmalarını sürdürdüklerini ifade ederek, “40 günlük bir sürede ilacı laboratuvar ölçekli seviyeden endüstriyel ölçekli hale getirdik. 10 Temmuz’da ilacın ruhsatını aldık. İlk süreçte 10 bin kutu ilacı Sağlık Bakanlığına bağışta bulunarak hastalarda kullanımına başladık. Ardından aylık kapasitemizi 2-3 tonlara çıkaracak nitelikte çalışmalar yaptık.” diye konuştu.

“Çok daha düşük maliyetle üretmeyi başardık”

Doç. Dr. Mustafa Güzel, şu anda aylık ilaç üretim kapasitesinin 3 tona çıktığına işaret ederek, “6 milyon kutu ilacı da Sağlık Bakanlığına sağladık. Şu anda filyasyon ekibi, Kovid-19 hastalarına bizim ilacımızı ya da muadilini veriyor.” dedi.

Güzel, ilaç geliştirme süreciyle ilgili yanlış bir algının olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Patenti bitmiş bir molekülü Kovid-19 için geliştirdik. Sağlık Bakanlığı, ‘Favipiravir’ isimli ilacı standart tedavi protokolüne aldığı için biz de o ilacı yerlileştirdik. Böylelikle ürün, dışarıdan alınmadan yerli olarak geliştirildi. Ülkemize milyonlarca dolar destek vermiş olduk. Pandeminin ilk sürecinde ithal edilen ve fiyatı yüksek olan bu ilacı, çok daha düşük maliyetle üretmeyi başardık. Özellikle yerli ilaç geliştirme sanayisinin hızlanması gerekiyor. Bu bir öz güven aslında. ‘Biz moleküllerimizi geliştirebiliyor, ham maddemizi üretebiliyoruz’ demek bir öz güven aşılıyor. Kovid-19, dünya genelinde birçok ezberi bozdu. Bu virüsün akıbeti hala tahmin edilebilir değil. Ülkemize bu konuda destek vermek için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.”

“Bazı bitkilerin Kovid-19’a karşı antiviral etkisini araştırıyoruz”

İstanbul Medipol Üniversitesi Uluslararası Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve İlaç Keşif ve Geliştirme Merkezi Müdürü Güzel, geliştirdikleri ilacı yeniden konumlandırarak bir molekülü Kovid-19’a karşı denediklerini bildirdi.

Güzel, “Bunun da patentini aldık ve Türkiye’de faz-2 çalışmasını yapıyoruz. Yine ülkemiz coğrafyasında yetişen birkaç bitkinin antiviral etkisini, özellikle Kovid-19’a karşı etkisini araştırıyoruz. Bu bir süreç ve çalışmalarımız devam ediyor. Bununla ilgili bir makale hazırlığındayız. Yine Kovid-19 hastalığına karşı bilinen ilaçları sanal olarak tarayarak ve ilacı yeniden konumlandırma çalışmaları yaparak başka bir endikasyonda kullanılan bir ilacın Kovid’e karşı etkin olduğunu belirledik. Patent başvurumuzu yaptık ve şu anda faz-2 çalışmalarına başlamak üzereyiz.” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yerli ve milli ilaç söylemi üzerine, Türkiye’ye destek vermek amacıyla ABD’den dönüş yaptığını anlatan Güzel, şunları kaydetti:

“Uzun yıllar ABD’de çalıştım. Alanımda yaklaşık 80 patentim var. Yurt dışında, alzaymır, inflamasyon ve diyabete karşı iyi gelebilecek, faz-2 faz-3 aşamalarına gelmiş, geliştirilmesine katkıda bulunduğum ilaçlar var. Bu ilaçları yapan, ‘kritik kütleyi’ oluşturmaya çalışan, bu alanda ülkemizde nitelikli araştırmacılar yetiştirmeye çalışan ve bunun yanında kamu-üniversite-sanayi iş birliklerini yapmaya gayret eden bir akademisyen, bilim adamı olmaya gayret ediyorum. Halihazırda Medipol Üniversitesi bünyesinde İlaç Keşif ve Geliştirme Merkezi’nde müdür olarak görev alıyorum. Bu merkezde bir ekiple birlikte yaklaşık 7-8 proje yürütüyoruz. Ayrıca, TÜBİTAK’ın Kovid-19 Türkiye Platformu’nda 2 projeyle aktif olarak rol alıyoruz.

Ümit ediyorum ki Kovid-19 sürecinde ülkemiz, özellikle sağlık sanayinde kendi aşımızı ve ilacımızı geliştirme konusunda ciddi adımlar atar, bu alanda ciddi bir öz güven kazanırız. Yarınlara daha ümitle bakmak istiyorum. Ülkemizde yerli ilaç ve aşı geliştirme alanında ciddi bir ekosistemin artık oluşması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda devlet büyüklerimizin de stratejik adımlar atmak istediklerini düşünüyorum. Umarım ülkemizin kendi kendine yeten, hatta bölgede lider haline geldiği günleri yakın zamanda görürüz.”