Kuzey Makedonyalı yazar Fahri Kaya için 'dijital' anma programı

Balkanlarda Türk kültürünün yaşatılması konusunda birçok eser ortaya koyan Kuzey Makedonyalı Türkolog, şair, yazar, kültür ve devlet adamı merhum Fahri Kaya, Yunus Emre Enstitüsü tarafından düzenlenen dünyanın ilk dijital anma etkinliğiyle anıldı.

İstanbul’da 23 Mart’ta 90 yaşında vefat eden yazar Fahri Kaya için online video konferans uygulamasında düzenlenen dijital anma programına TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türkiye Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam, Kosova Meclis Başkan Yardımcısı ve milletvekili Fikrim Damka, Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş, Türkiye’nin Üsküp Büyükelçisi Hasan Mehmet Sekizkök, Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) Genel Başkanı Hüsrev Emin, kurum müdürleri, sivil toplum kuruluşları başkanları ve temsilcileri, öğretmenler, öğrenciler, Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile Kuzey Makedonya ve Kosova’dan şair, yazar ve akademisyenler katıldı.

Türkiye ve Kuzey Makedonya milli marşlarının okunmasıyla başlayan program, Kuran-ı Kerim tilavetiyle devam etti.

TBMM Başkanı Şentop, yaptığı konuşmada, Yunus Emre Enstitüsünü engel tanımayan yaklaşımıyla programı bu şartlar altında gerçekleştirdiği için tebrik ederek şu ifadeleri kullandı:

“Öncelikle Türkiye’den milletimizin gönül dolusu selamlarını Kuzey Makedonya’da yaşayan bütün kardeşlerimize, büyük medeniyetimizin bütün çocuklarına iletmek isterim. Hepinizi Ankara’dan hem şahsım adına hem de bütün kardeşlerimiz, vatandaşlarımız, milletimiz adına gönülden selamlıyorum. Şunu daima farkettiğinizi, hissettiğinizi biliyorum, Türkiye’de 83 milyon sizinle beraber çarpan kalp var”.

Bu hızla gelişen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının insanlık tarihinde ilk defa olduğunu belirten Şentop, Kuzey Makedonya ve Türkiye başta olmak üzere bütün dünyadaki insanlara sağlık ve afiyet dileyerek alınan tedbirlere uyma çağrısında bulundu.

Fahri Kaya’nın Türk kültürü, Türk dili ve Kuzey Makedonya Türklüğü için büyük bir kayıp olduğunun altını çizen Şentop, “Kendisine Allah’tan rahmet diliyorum. Onun hayatının ve Türkçe için, Türk dili için, kültürümüz için yürütmüş olduğu mücadelenin sonraki kuşaklara, bilhassa gençlere örnek olması gerektiğini düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.

Merhum Fahri Kaya ve babasının, dönemin zor şartlarında öğretmenlik mesleği yaptıklarını anımsatan ve Kaya’nın hayatı hakkında bilgiler veren Şentop, “Yazdığı eserlerle sadece Makedonya’da değil Kosova’da yaşayan Türkler için okullarda ders kitabı mahiyetindeki çalışmalar üreterek, ortaya koyarak hayatını bu işe vakfetmiş bir büyüğümüz. Daha sonra da siyasette, devlet hayatında da kültür faaliyetleri ile de bu işi farklı zeminlerde de sürdürmeye çalışmış.” şeklinde konuştu.

Şentop, Kaya’nın vefatının Türk kültürü ve Kuzey Makedonya’da yaşayanlar için büyük bir kayıp olduğunun altını çizerek “Allah’tan tekrar rahmet diliyorum. Sanıyorum programda oğlu ve yakınları var. Onlara da buradan başsağlığı diliyorum, Kuzey Makedonya’da yaşayan kardeşlerimize başsağlığı diliyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Programa, hem TBMM Başkanı hem de Kuzey Makedonya’nın Gevgeli şehrinden hicret eden bir ailenin çocuğu olarak katıldığını dile getiren Şentop, “Bu bakımdan Makedonya ile bağımız genel kültür, medeniyet ağının ötesinde aslında topraklarda ecdadı yaşamış bir insanın bağı olarak da görülmelidir. Bu bakımdan ayrıca da bu vesileyle bulunduğumu da ifade etmek isterim.” dedi.

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Çam da büyük bir heyecanla programa katıldığını belirterek, “Gerçekten bu kadar dünyada yaşanan sıkıntıların, zorlukların acıların olduğu bir dönemde, bir günde sizlerin hayırlı bir vesileyle bu kadar izleyiciyi bir araya getirmeniz önemli bir başarı ve bu çerçevede de bu çalışmalarla birlikte Türkiye’de de Balkanlarda da ve bütün dünyada da aslında yeni birtakım birliktelikler, buluşmalar başlamış oldu.” ifadelerini kullandı.

Fahri Kaya’nın cenazesinde koronavirüs nedeniyle kalabalıkların oluşmamasına rağmen şu anda yoğun bir katılımla cenaze namazı görevinin de ifa edildiğini kaydeden Çam, “İnşallah onlara layık olmak üzere onların bıraktığı mirası en güzel şekilde gelecek nesillere devretmek üzere hepimiz gayret göstermeliyiz. Ondan aldığımız ışıkla, katkılarla.” diye konuştu.

Balkan halklarına sevgi, saygı ve muhabbetlerini sunan Çam, gönüllerin zaten çok yakın, iç içe olduğunu, şimdilerde de bir ekran yakınlığında bulunulduğunu söyledi.

“Fahri Kaya, var olup olmama endişesi taşıyanlar için umut kaynağı”

Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş de böyle bir programı bu şartlar altında yapmanın özellikle Türk milletinin direncini göstermesi açısından da önemli olduğunu belirterek, “Çünkü Türk kültüründe insanı yaşatmak ve insan aramızdan ayrıldıktan sonra onun ruhuna toplantı düzenlemek, hatırasını yad etmek temel insani görevlerimizdendir. Bu anlamda da Balkanlarda ve özellikle Türk dünyasında rahmetli Fahri Kaya’yı anmak üzere bugünkü şartlarda böyle bir mecrada bir araya gelmiş bulunuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Dünyanın her tarafında Türk kültürünün, Türk insanının, insana bakış açısını yaygın bir şekilde anlatmaya devam edilmesinin önemine dikkati çeken Ateş, “Türklük açısından çok ciddi bir öneme sahip olan Balkan Türklerine de bu şekilde yaklaşmak gerekiyor. Çünkü tarihten ders almak olayları ve hadiseleri peş peşe anlatmak değil, bu olayların arkasındaki bu olayları doğuran sebepleri kavramaktır. Onun için biz bu vesileyle tekrar bu coğrafyalarda insani paydada ve insanlığın yararına yapılacak bütün faaliyetleri Türk milleti olarak destekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Büyükelçisi Sekizkök de Fahri Kaya’nın siyasi yönüyle ilgili bazı noktalara değinerek, “Fahri Kaya Kuzey Makedonya Türklerinin içinden çıkan bir kanaat önderidir. Türk kimliğinin, milli benliğimizin bu topraklarda yaşatılması için mücadele vermiştir. Rumeli Türklüğünün, Kuzey Makedonya Türklüğünün timsali olmuştur. Çok zor şartları göğüslemek durumundaki Kuzey Makedonya Türk toplumuna ayakta kalma azmini aşılamıştır. Var olup olmama endişesi taşıyanlar için de bir umut kaynağı olmuştur.” şeklinde konuştu.

Fahri Kaya’nın Kuzey Makedonya’da Türklüğün baki kalabilmesi için farkındalığın güçlendirilmesi amacıyla da büyük uğraş verdiğini ve kendisinin “Kuzey Makedonya’da Türk kültürünü korumak, yaşatmak ve geliştirmek, yaşamlarını bu topraklarda sürdürmeye kararlı olan Türklere kalıyor” dediğini anımsatan Sekizkök, şunları kaydetti:

“Bu vesileyle ben de Türkiye Cumhuriyeti’nin büyükelçisi sıfatıyla merhumun Makedonya Türklerine hatırlattığı bu önemli sorumluluğun altını çizmeyi bir ödev olarak addediyorum. Fahri Kaya’nın tesirleri günümüze kadar sürmüştür. İnanıyorum ki şimdiden sonra da sürecektir. Fahri Kaya sadece Makedonya Türklüğünün değil, Rumeli Türklüğünün değil, daha geniş ölçekte Rumeli Türklüğünün milli azmini gurur verici şekilde temsil etmiştir. Rumeli Türklerinin tarihinde müstesna yerini almıştır.”

MATÜSİTEB Genel Başkanı Hüsrev Emin ise Fahri Kaya’nın Balkan Türk edebiyatı açısından ciddi bir mihenk taşı olduğunu belirterek, “Bir büyüğümüzü kaybettik. Gerçekten Kuzey Makedonya Türkleri, Balkan Türkleri adına özellikle edebiyat alanında, kültür alanında yapmış olduğu çalışmalar zaten tarihte yerini aldı. Türklüğün var oluş mücadelesinde gerçekten bir mihenk taşı oluşturdu, örnek teşkil etti.” ifadelerini kullandı.

Program Kuzey Makedonya ve Kosovalı akademisyen ile yazarların anma ve taziye, Fahri Kaya’nın oğlu Eren Kaya’nın teşekkür ve taziyeleri kabul konuşmalarıyla son buldu.

Dijital anma programı Yunus Emre Enstitüsünün Facebook hesabı üzerinden canlı yayımlandı.