Sağlıklı yaşam için GAPS diyeti önerisi

İSTANBUL (AA) – MUSAB TURAN – Medicana Avcılar Hastanesi Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Diyetisyen Havva Kılınç, Gut ve Psikoloji Sendromu'ndan (GAPS) korunmak için bağırsaklardaki sızdırmayı önlemeye yönelik geliştirilen GAPS diyetinin tercih edilebileceğini belirterek, "GAPS protokolü bağırsakları iyileştirmek için tasarlanmıştır. Toksinlerin kan dolaşımına girmesini önler ve vücuttaki 'toksisiteyi' azaltır. Sızıntılı bir bağırsağa katkıda bulunduğu düşünülen tüm besinleri kesmenizi gerektirir." dedi.

Kılınç, AA muhabirine bağırsaklardaki sızıntıyı gidererek sağlıklı bir yaşam vadeden GAPS diyeti hakkında bilgi verdi.

Gut ve Psikoloji Sendromu'ndan korunmak için GAPS diyetinin tercih edildiğini ifade eden Kılınç, bu diyetin Dr. Natasha Campbell-McBride tarafından bulunduğunu ve beyni etkileyen birçok durumun, sızdıran bir bağırsaktan kaynaklanıyor olduğu düşüncesine dayandığını kaydetti.

Sızdıran bağırsak sendromunun, çoğunlukla bağırsak lümeninin geçirgenliğinde gerçekleşen artışı nitelendirmek amacıyla kullanıldığını aktaran Kılınç, şöyle konuştu:

"GAPS teorisine göre, sızdıran bağırsak sorunu; besinler veya vücudumuzdaki bazı kimyasalların ve bakterilerin normalde olmadığı gibi kana karışmasına izin vermesidir. Bu yabancı maddelerin, kana karıştığında beyninizin çalışmasını ve gelişimini etkilemek suretiyle 'beyin sisi'ne ve otizm gibi hastalıklara sebep olabileceği iddia edilir.

GAPS protokolü bağırsakları iyileştirmek için tasarlanmıştır. Toksinlerin kan dolaşımına girmesini önler ve vücuttaki 'toksisiteyi' azaltır. GAPS Beslenme Protokolü öncelikle sağlıklı beslenmeyi hayat tarzı haline getirerek diyette glütenin çıkarılması ve prebiyotik/probiyotik tüketiminin rutin beslenme düzeni içine yerleştirilmesi gibi yaklaşımların benimsenmesini amaçlar. Sızıntılı bir bağırsağa katkıda bulunduğu düşünülen tüm besinleri kesmenizi gerektirir."

– "Ev yapımı yoğurt veya kefir tüketilebilir"

Kılınç, "GAPS Giriş Diyeti", "Tam GAPS Diyeti" ve "GAPS Diyetinden Çıkış" aşamalarından oluşan 3 temel bölümden meydana geldiğini ifade ederek, "GAPS giriş aşamasında eliminasyon, yani giriş aşaması, diyetin en yoğun bölümüdür. Çünkü birçok besinin (rafine karbonhidratlar, nişastalı sebzeler, işlenmiş besinler) bu aşamada diyetten çıkarılması gerekir. Buna 'bağırsak iyileşme aşaması' denir ve belirtilere bağlı olmak üzere üç haftadan başlayarak 12 aya kadar sürebilir. Giriş bölümü 6 aşamaya bölünmüştür: Birinci aşama: Evde yapılmış kemik suyu, probiyotik-prebiyotik besinler ve öğün aralarında ballı nane ya da papatya çayı içilebilir. Ev yapımı yoğurt veya kefir tüketilebilir." bilgilerini verdi.

İkinci aşamada sebze, et, balık, organik yumurta sarısı ve tereyağının sadeleştirilmiş hali olan ghee'nin diyete eklenmesi gerektiğini belirten Kılınç, üçüncü aşamada önceki tüm yiyeceklere ek olarak avokado, fermente sebzeler, GAPS tarifine uygun krepler ve ghee, ördek yağı veya kaz yağı ile karıştırılmış ve çırpılmış yumurtanın diyete eklendiğini anlattı.

Dördüncü aşamada ızgara yapılmış ya da kavrulmuş etlerin, soğuk sıkım zeytinyağı ve sebze veya sebze suyunun tüketilebileceğini anlatan Kılınç, "Beşinci aşama: Koyu yeşil yapraklı çiğ sebzeler, az miktarda çiğ meyve ekleyin, ancak turunçgil eklemeyin. Altıncı aşama: Bu aşamada turunçgil de dahil olmak üzere daha fazla çiğ meyve eklenebilir." dedi.

– "Öncelikle giriş diyeti tamamlanmalı"

Kılınç, GAPS diyetinde, diyete eklenen besinlerin tolere edilmesi halinde bir aşamadan diğer aşamaya geçilebildiğini ifade ederek, "Öncelikle giriş diyeti tamamlanmalı. Bağırsak hareketleriniz normale döndüğünde bir yiyeceği tolere ettiğiniz kabul edilir. Giriş diyetinin tamamlanmasının ardından, 'Tam GAPS Diyeti'ne geçilebilir. 'Tam GAPS Diyeti'; taze et, tercihen hormon içermeyen ve otla beslenen hayvanların etinin tüketilmesi önerilir. Kuzu-koyun yağı, ördek yağı, ham tereyağı ve ghee gibi hayvansal kaynaklı yağlar, kabuklu deniz hayvanı, organik yumurtalar, balık, kefir, lahana turşusu ve ev yapımı yoğurt gibi fermente gıdalar ve sebze tüketilmesi önerilir." diye konuştu.

– "Aşırı şeker tüketimi de bağışıklık sistemini zayıflatır"

"GAPS Diyetinden Çıkış" aşamasında bu diyetin diğer aşamalarındaki gıdaları birkaç ay içinde yavaşça yeniden eklemek gerektiği için uzun bir süreç gerekebileceğini anlatan Havva Kılınç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Diyet, her yiyeceği az miktarda tek tek tanıtmayı önerir. 2-3 gün boyunca herhangi bir sindirim sorunu yaşamazsanız, bölümlerinizi kademeli olarak artırabilirsiniz. Diyetten çıktıktan sonra bile, yüksek oranda işlenmiş ve rafine edilmiş yüksek şekerli gıdalardan kaçınmaya devam etmeniz ve protokolün tüm gıda prensiplerini koruyabilmeniz önerilir. Günümüzde dengesiz ve yetersiz beslenme alışkanlıkları, artan işlenmiş gıda tüketimi ve toksik kimyasallara aşırı maruz kalma ile birlikte bağışıklık sistemimiz zayıflar. Bu bakımdan GAPS diyeti bağırsak florasını dengeye sokarak sindirim sisteminin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamakta ve gerekli besin öğeleri ile birlikte vücudun bağışıklığını da güçlendirir.

Ayrıca aşırı şeker tüketimi de bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu diyette şekerin çok kısıtlı olması da ayrıca olumlu bir etki yaratır. Sızdıran bağırsağın tedavi edilmesi doğrudan bağışıklığın da güçlenmesine katkı sağlar."