Ünlü Ekonomist Daron Acemoğlu'ndan Türkiye'ye Uyarı

Türkiye İş Bankası’nın 100. kuruluş yılı vesilesiyle gerçekleştirilen “Atatürk Vizyonuyla Gelecek 100 Yıla Bakış” konferansında konuşan Acemoğlu, önemli değerlendirmelerde bulundu. Acemoğlu, Bloomberg HT'ye verdiği röportajda, Türkiye'nin küresel trendlerin farkına varmaya başladığını, ancak bu değişim sürecinde hala önemli eksiklikler olduğunu belirtti.

Türkiye'nin Küresel Akımlarla Yüzleşmesi

Acemoğlu, Türkiye'nin son yıllarda ekonomik gündeminin sadece işsizlik ve enflasyon gibi konulara odaklandığını ancak artık küresel gelişmelerin daha fazla dikkat çektiğini söyledi. Acemoğlu şu sözlerle açıklamada bulundu:

"On yıl öncesine kadar Türkiye'de ekonomi, tamamen işsizlik ve enflasyon gibi sorunlara odaklanmıştı. Bu konular hala önemli ancak son yıllarda Türkiye, yapay zeka ve iklim değişikliği gibi küresel meselelerin de farkına varmaya başladı. Özellikle nüfus konusu büyük bir sorun olarak karşımızda duruyor. Türkiye’nin bu gibi konulara daha fazla önem vermesi gerekiyor."

Teknoloji Devleri Denetim Altında Olmalı

Acemoğlu, teknoloji şirketlerinin dünya genelinde çok büyük bir güce sahip olduğunu ve bu şirketlerin devletler tarafından daha sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğini belirtti. Teknoloji yatırımlarının toplum yararına olması gerektiğini vurgulayan Acemoğlu, şunları söyledi:

"Teknoloji şirketlerinin etkisi sadece ulusal sınırlar içinde değil, küresel çapta hissediliyor. Bu nedenle, bu şirketlerin kontrol altına alınması gerekiyor. Türkiye'nin de bu sürecin bir parçası olması şart. Aksi takdirde, ifade özgürlüğü gibi temel hakların zarar görebileceği bir ortam oluşabilir. Demokrasi ve bilim, önümüzdeki yıllarda daha da kritik bir rol oynayacak. Eğer bu süreç doğru yönetilmezse Türkiye için yüksek bir maliyet çıkabilir."

Çin ve Teknoloji Kontrolü

Çin’in teknoloji üzerindeki kontrolünü de ele alan Acemoğlu, bu ülkenin yapay zeka ve benzeri teknolojileri denetim ve sansür amacıyla kullanmasının diğer ülkeler için de tehdit oluşturduğunu dile getirdi. Acemoğlu, Çin’in bu teknolojileri ihraç ettiğine dikkat çekerek şunları ekledi:

"Çin, teknolojiyi kontrol altına almak konusunda oldukça başarılı. Ancak, bu kontrol genellikle pozitif bir amaç için kullanılmıyor. Aksine, sansür ve muhalefeti bastırmak için teknolojiden yararlanıyorlar. Çin’in geliştirdiği bu teknolojiler, Türkiye gibi ülkeler için de tehdit oluşturuyor. Türkiye’nin, bu süreçte kendi koşullarına uygun teknoloji politikaları geliştirmesi gerekiyor."

BRICS ve Türkiye’nin Yeri

Acemoğlu, Türkiye’nin BRICS üyeliğine dair de görüşlerini paylaşırken, Çin ve Rusya’nın baskın olduğu bu grubun Türkiye için tehlikeli olabileceğini ifade etti. Teknolojiye odaklanan alternatif bir yapılanmaya katılmanın daha faydalı olacağını belirtti:

"Türkiye’nin BRICS’e katılma çabalarını doğru bulmuyorum. Çin ve Rusya’nın kontrolündeki bu yapı, demokrasi açısından büyük tehditler barındırıyor. Türkiye, Brezilya ve Endonezya gibi ülkelerle bir araya gelerek teknoloji ve küreselleşme üzerine ses çıkarabilecek bir platform oluşturmalı."

Eğitim ve İfade Özgürlüğü Eksikliği

Acemoğlu, Türkiye’nin eğitimli insan gücünü kaybetmeye başladığını, bunun en büyük sebeplerinden birinin ifade özgürlüğü ve bilimsel gelişmelerin geri planda kalması olduğunu söyledi. Eğitimdeki bu eksikliklerin giderilmesi gerektiğini belirten Acemoğlu, şu uyarılarda bulundu:

"Bilim ve ifade özgürlüğü, demokratik kurumların güçlü olduğu bir ortamda gelişebilir. Ancak Türkiye’de bu alanlarda ciddi eksiklikler var. Eğitimin gelişmesi için bu özgürlüklere ihtiyaç var. Aksi takdirde, eğitimli insanlar Türkiye’yi terk etmeye devam edecek ve ülke beşerî sermayesini kaybedecek."