Merkezi Bütçe Kasım’da 170 Milyar TL Fazla Verdi!
Dikkat! Merkezi Bütçe Kasım’da 170 Milyar TL Fazla Verdi!
Ceyda Güven
Yayınlama Tarihi: 15.12.2025 17:45
—
Son Güncelleme: 15.12.2025 17:45
Gedik Yatırım 15 Aralık 2025 tarihinde kasım ayı için merkezi bütçeler raporunu paylaştı. Raporda TCMB'nin açıkladığı veriler üzerinden yorumlamalar yapıldı:
Merkezi bütçe Kasım'da 170 milyar TL fazla verirken, 12-aylık birikimli açık 2,29 trilyon TL'den 2,10 trilyon TL'ye geriledi. Kasım'da merkezi bütçe 169,5 milyar TL, faiz dışı taraf ise 287,4 milyar TL fazla verdi. Geçen yılın aynı ayında 16,6
milyar TL bütçe açığı ve 129,7 milyar TL faiz dışı fazla verilmişti. Enflasyona göre düzeltilmenin ardından ise, geçen yılın rakamları bugünün rakamlarıyla 21,8 milyar TL bütçe açığı ve 169,9 milyar TL faiz dışı fazlaya tekabül etmekte. Kasım
sonuçlarıyla beraber, 12-aylık birikimli bakıldığında bütçe açığında 2,29 trilyon TL'den 2,10 trilyon TL'ye, faiz-dışı açıkta da 245 milyar TL'den 87 milyar TL'ye doğru gerileme yaşandı. Bu rakamlar 2024 sonunda 2,11 trilyon TL ve 836 milyar TL açık şeklindeydi.
Son dakika önemli diyorsanız… Sadece çok özel haberler anında ve hızlıca benim telefonuma, Whatsapp'a gelsin diyorsanız tıklayın ve kaydolun...
Güçlü vergi tahsilatı ve faiz-dışı harcamalardaki yavaşlama Kasım'da da sürmüş görünüyor. Kasım ayındaki olumlu bütçe performansının arkasında ana unsurun vergi gelirlerinde yıllık nominal %55 (reel %17) artışa karşılık, faiz-dışı
harcamalardaki artışın %40'ta (reel %5) kalması olduğu söylenebilir. Ek olarak, son dönemde bütçeyi olumsuz etkileyen faiz harcamalarının Kasım özelinde görece daha sınırlı olması (yıllık %19 düşüş) da olumlu performansa katkıda bulunmuş. Ocak-Kasım döneminde de vergi gelirlerindeki yıllık %52'lik nominal artışa (toplam gelirlerdeki artış ise %49) karşılık, faiz-dışı harcamalarda artışın %39'da tutulması sayesinde faiz-dışı bütçe performansında önemli bir iyileşm oldu. Şöyle ki, 2024'ün 11 aylık döneminde 82 milyar TL açık veren faiz dışı denge, bu sene aynı dönemde 667 milyar TL fazlaya geçmiş durumda. Buna karşılık, aynı dönemde bütçe açığı 1,27 trilyon TL ile geçen yılın aynı dönemine göre yatay kaldı.
Faiz harcamaları bütçe açığındaki anlamlı bir iyileşmeyi engelliyor. Faiz-dışı taraftaki ciddi düzelmeye karşın, bütçe açığının artmaya devam etmesinin nedeni daha önce de çok kere belirttiğimiz üzere faiz harcamalarındaki hızlı yükselişler. Faiz harcamaları geçen senenin 11 aylık döneminde 1,2 trilyon TL seviyesinde gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 1,94 trilyon TL olarak ortaya çıkmış durumda, ki bu da %62'lük bir artışa işaret ediyor. Hatırlatmak gerekirse, Eylül başında yayınlanan 2026-2028 dönemi OVP'si ile faiz harcama projeksiyonu 2025 yılı için 1,95 trilyon TL'den 2,05 trilyon TL'ye, 2026 yılı için ise 2,28 trilyon TL'den 2,74 trilyon TL'ye revize edilmişti. Hazine'nin 2023'ten itibaren hızla yükselen bütçe açığı nedeniyle artan iç borçlanma ihtiyacı, faiz harcamalarındaki zıplamada önemli bir paya sahip.
Bununla beraber, geçmiş 10 yılda ihraç edilen TÜFE'ye endeksli tahvillerin yaklaşan itfalarında ödenmesi gereken geçmiş yıllar enflasyon farkları da önümüzdeki dönemde önemli bir faiz harcama yükü doğuracak. Örneğin, Ocak 2026 için öngörülen kabaca 410 milyar TL'lik iç borç faiz ödemesinin çok büyük bir bölümü tek bir tahvilin (ilk kez 2016'da ihraç edilmiş olan 14/01/2026 vadeli TÜFE'ye endeksli tahvil) itfasından kaynaklanıyor. Sene sonunda merkezi bütçe açığı/GSYH oranı %3,6 hedefinin bir miktar altında kalabilir. OVP ile 2025 yıl sonu bütçe açığı projeksiyonu da 1,9 trilyon TL'den (GSYH'nin %3,1'i) 2,2 trilyon TL'ye (GSYH'nin %3,6'sı) revize edilmişti. Hükümet, bu revizyonu yaparken, toplam vergi tahsilat hedefini 11,1 trilyon TL'den 10,7 trilyon TL'ye aşağı yönlü revize etmişti. İlk 11 aylık gerçekleşmelere bakıldığında, vergi gelirlerinin sene sonunda orijinal hedefe ulaşamasa da, revize hedefin 200-250 milyar TL kadar üzerinde kalabileceğini görüyoruz. Buna göre, harcama tarafının ödenekler içinde kalması halinde, merkezi bütçe açığı %3,0 sınırına daha yakın da gerçekleşebilir. Ancak, harcama tarafında da bir miktar ödenek aşımıyla birlikte bütçe açığı/GSYH oranının %3,5 civarında gerçekleşmesi beklenebilir.
Merkezi bütçe Kasım'da 170 milyar TL fazla verirken, 12-aylık birikimli açık 2,29 trilyon TL'den 2,10 trilyon TL'ye geriledi. Kasım'da merkezi bütçe 169,5 milyar TL, faiz dışı taraf ise 287,4 milyar TL fazla verdi. Geçen yılın aynı ayında 16,6
milyar TL bütçe açığı ve 129,7 milyar TL faiz dışı fazla verilmişti. Enflasyona göre düzeltilmenin ardından ise, geçen yılın rakamları bugünün rakamlarıyla 21,8 milyar TL bütçe açığı ve 169,9 milyar TL faiz dışı fazlaya tekabül etmekte. Kasım
sonuçlarıyla beraber, 12-aylık birikimli bakıldığında bütçe açığında 2,29 trilyon TL'den 2,10 trilyon TL'ye, faiz-dışı açıkta da 245 milyar TL'den 87 milyar TL'ye doğru gerileme yaşandı. Bu rakamlar 2024 sonunda 2,11 trilyon TL ve 836 milyar TL açık şeklindeydi.
Son dakika önemli diyorsanız… Sadece çok özel haberler anında ve hızlıca benim telefonuma, Whatsapp'a gelsin diyorsanız tıklayın ve kaydolun...
Güçlü vergi tahsilatı ve faiz-dışı harcamalardaki yavaşlama Kasım'da da sürmüş görünüyor. Kasım ayındaki olumlu bütçe performansının arkasında ana unsurun vergi gelirlerinde yıllık nominal %55 (reel %17) artışa karşılık, faiz-dışı
harcamalardaki artışın %40'ta (reel %5) kalması olduğu söylenebilir. Ek olarak, son dönemde bütçeyi olumsuz etkileyen faiz harcamalarının Kasım özelinde görece daha sınırlı olması (yıllık %19 düşüş) da olumlu performansa katkıda bulunmuş. Ocak-Kasım döneminde de vergi gelirlerindeki yıllık %52'lik nominal artışa (toplam gelirlerdeki artış ise %49) karşılık, faiz-dışı harcamalarda artışın %39'da tutulması sayesinde faiz-dışı bütçe performansında önemli bir iyileşm oldu. Şöyle ki, 2024'ün 11 aylık döneminde 82 milyar TL açık veren faiz dışı denge, bu sene aynı dönemde 667 milyar TL fazlaya geçmiş durumda. Buna karşılık, aynı dönemde bütçe açığı 1,27 trilyon TL ile geçen yılın aynı dönemine göre yatay kaldı.
Faiz harcamaları bütçe açığındaki anlamlı bir iyileşmeyi engelliyor. Faiz-dışı taraftaki ciddi düzelmeye karşın, bütçe açığının artmaya devam etmesinin nedeni daha önce de çok kere belirttiğimiz üzere faiz harcamalarındaki hızlı yükselişler. Faiz harcamaları geçen senenin 11 aylık döneminde 1,2 trilyon TL seviyesinde gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 1,94 trilyon TL olarak ortaya çıkmış durumda, ki bu da %62'lük bir artışa işaret ediyor. Hatırlatmak gerekirse, Eylül başında yayınlanan 2026-2028 dönemi OVP'si ile faiz harcama projeksiyonu 2025 yılı için 1,95 trilyon TL'den 2,05 trilyon TL'ye, 2026 yılı için ise 2,28 trilyon TL'den 2,74 trilyon TL'ye revize edilmişti. Hazine'nin 2023'ten itibaren hızla yükselen bütçe açığı nedeniyle artan iç borçlanma ihtiyacı, faiz harcamalarındaki zıplamada önemli bir paya sahip.
Bununla beraber, geçmiş 10 yılda ihraç edilen TÜFE'ye endeksli tahvillerin yaklaşan itfalarında ödenmesi gereken geçmiş yıllar enflasyon farkları da önümüzdeki dönemde önemli bir faiz harcama yükü doğuracak. Örneğin, Ocak 2026 için öngörülen kabaca 410 milyar TL'lik iç borç faiz ödemesinin çok büyük bir bölümü tek bir tahvilin (ilk kez 2016'da ihraç edilmiş olan 14/01/2026 vadeli TÜFE'ye endeksli tahvil) itfasından kaynaklanıyor. Sene sonunda merkezi bütçe açığı/GSYH oranı %3,6 hedefinin bir miktar altında kalabilir. OVP ile 2025 yıl sonu bütçe açığı projeksiyonu da 1,9 trilyon TL'den (GSYH'nin %3,1'i) 2,2 trilyon TL'ye (GSYH'nin %3,6'sı) revize edilmişti. Hükümet, bu revizyonu yaparken, toplam vergi tahsilat hedefini 11,1 trilyon TL'den 10,7 trilyon TL'ye aşağı yönlü revize etmişti. İlk 11 aylık gerçekleşmelere bakıldığında, vergi gelirlerinin sene sonunda orijinal hedefe ulaşamasa da, revize hedefin 200-250 milyar TL kadar üzerinde kalabileceğini görüyoruz. Buna göre, harcama tarafının ödenekler içinde kalması halinde, merkezi bütçe açığı %3,0 sınırına daha yakın da gerçekleşebilir. Ancak, harcama tarafında da bir miktar ödenek aşımıyla birlikte bütçe açığı/GSYH oranının %3,5 civarında gerçekleşmesi beklenebilir.
