Risk ve Döviz Kuru ikilisinde ralli devam ediyor!

Türkiye’nin kredi temerrüt takas risk primi (CDS) 300 baz puan seviyesinin altında seyrederken, Döviz kurunda dalgalanmalar ve faizlerin sabit tutulması ülke ekonomisini etkilemeye devam ediyor.

Risk dediğimiz genel tanımın içine enflasyon oranı, büyüme oranı, işsizlik oranı, cari açık, borçluluk oranı gibi ekonomik göstergelerle birlikte siyasal ve sosyal sorunlar da girer. Bir ülkede riskler ne kadar yüksekse faizler de o kadar yüksektir. Bir başka deyişle risklerin yükselmesinin faturasını toplum, daha yüksek faizle öder. Bir ekonominin risk derecesi genel olarak iki şekilde ölçülür:

CDS (Credit Default Swap) nedir?

Kredi risk primi. CDS, bir kişi ya da bir kuruluşun, bir kredi sahibine ait alacağın ödenmemesi riskini üstlenmeyi kabul etmesinin bedelidir. Bir ülkenin ya da şirketin CDS primi ne kadar yüksekse, borçlanma maliyeti de o kadar yüksektir. Çünkü bu prim ister istemez faize yansımaktadır.

Kredi derecelendirme kuruluşlarının en tanınmışları ise Moody’s, Standard and Poor’s (S&P) ve Fitch’dir.

Türkiye 1 yıllık CDS Grafiği aşağıdaki gibidir;

Türkiye’nin kredi temerrüt takas risk primi (CDS) pandemiden sonra ilk defa 300 baz puan seviyesinin altını gördü.

21 Nisan’da bu yılın zirvesini gören CDS yıl içerisinde dalgalı bir seyir izlemişti. Yüzde 50’e yakın düşüş kaydeden CDS Kasım ayı başında 570 seviyesinde olan 5 yıl vadeli CDS’ler 300 baz puanın altında kalıcı bir seyir izlemeye başladı. CDS 290 seviyesinde. TCMB verilerine göre bankanın brüt döviz rezervi 2019 sonunda yaklaşık 80 milyar dolar, son güncel veri olan 12 Şubat 2021’de 53.7 milyar dolar. Lokal bankalarla yapılan swap miktarı ise aynı dönemde yaklaşık 40 milyar dolar.

ABD Hazine tahvillerinin getirilerindeki artış ve enflasyonda artış ihtimali ABD’li teknoloji şirketlerinin hisselerini vurduktan bir gün sonra yükselen emtia fiyatları piyasa beklentilerini yukarı yönlü hareket ettirerek büyüme beklentilerini yükseltti. Dolar kayıplarını artırarak neredeyse son altı haftanın en düşük seviyesine geriledi. Yatırımcılar gözünü ABD Merkez Bankası (Fed) Jerome Powell’ın piyasaların artan enflasyon beklentilerine nasıl yanıt vereceğine çevrilmiş durumdayken emtia ile ilişkili para birimleri birkaç yılın en yüksek seviyelerinde seyrediyor.

CDS DÜŞERSE NE OLUR?

Türkiye’ye sermaye girişi hızlanır. Döviz kurları düşer, faizler gerilemeye başlar. Yatırım yapmayı düşünenlerin sayısı artar. Doğrudan yatırıma yönelim fazlalaşır.

Peki, nasıl düşer? Kurumların bağımsızlığı vurgusunun ön planda olması, her alanda sürdürülebilirlik, sıkı para politikası, reformların hayata geçirilmesi, enflasyonda kalıcı düşük seyir için mücadele.

Borsa İstanbul Eğitim Dairesi Eski başkanı Dr. Murad Kayacan ise Türkiye’nin yaşadığı CDS gelişmelerini ve beklentilerini aşağıdaki ifadelerle yorumladı;

2013 de yaşanana benzer bir adımı Bernanke gibi Powelda attı ve aynı sonuç yaşandı! Yani yoğun bir şekilde özel sektör ve kamu tahvili alarak 2008 krizinin ekonomik zararını miktarsal büyüme (QE) ile aşmaya çalışan FED, başarılı olmuştu! Ama 2013 teki tahvil alımının bir zaman gelince azaltılacağı haberi ile yer yerinden oynadı ve ellerindeki tahvilleri panikle satan yatırımcılar nedeniyle tahvil fiyatları hızla düşmüştü. Bernanke’nin açıklamasına benzer bir açıklama sonrası benzeri bir gelişmeyi şimdide yaşadık ve tahvil getirileri artışı ile beraber yatırımcılar için altın kadar güvenli liman olan 10 senelik ABD tahvillerinin getirisi hızla arttı! Ve 2013te yaşanan gelişmekte olan ülkelerden para çıkışı ve yerel paraların hızla değer kaybı da o günlerdeki gibi şimdi bekleniyor.

Türkiye 143 ülke arasında 87’nci sırada yer aldı. Ortalama kredi notu puanı 12’ye gerileyen Türkiye, 2020’de Ürdün’ün gerisine düştü. Senegal ve Honduras ise 12.5 puanla Türkiye’nin önünde yer aldı.

ABD merkezli uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, bu yılki takvimine uyarak Türkiye’ye ilişkin ilk not değerlendirmesini açıkladı. Buna göre Fitch, Türkiye’nin kredi notunu ‘BB-‘ olarak teyit etti, kredi not görünümünü ise ‘negatif’ten ‘durağan’a revize etti. Fitch, Türkiye’nin kredi notu görünümünü Ağustos 2020’de durağandan negatife çevirmişti.

S&P’den yapılan açıklamada, Türkiye’nin döviz cinsinden kredi notunun “B+”, yerel para birimi cinsinden kredi notunun ise “BB-” olarak teyit edildiği bildirildi. Ülkenin kredi notu görünümünün ise “durağan” olduğu kaydedilen açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına rağmen Türkiye ekonomisinin 2020’de kredi teşvikinin etkisiyle yüzde 0,9 büyüdüğünün tahmin edildiği belirtildi.