2024 Ocak Enflasyon Verileri Açıklandı!

Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK), Ocak 2024 enflasyon verilerini açıkladı. Aylık bazda enflasyon yüzde 6,70 artarak, yıllık bazda ise yüzde 64,86 seviyesine ulaştı.

TÜFE'deki (2003=100) değişim, 2023 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %2,29, bir önceki yılın Aralık ayına göre %12,52, bir önceki yılın aynı ayına göre %50,51 ve on iki aylık ortalamalara göre %70,20 olarak gerçekleşti.

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığında %65,03 artış, imalatta %53,80 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %32,00 azalış, ve su temininde %66,35 artış kaydedildi.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri ise şu şekilde gerçekleşti: ara malında %49,76 artış, dayanıklı tüketim malında %56,63 artış, dayanıksız tüketim malında %60,81 artış, enerjide %4,06 azalış ve sermaye malında %64,94 artış.

Aylık bazda sanayinin dört sektöründeki değişimlere bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığında %5,72 artış, imalatta %5,21 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %6,32 azalış, ve su temininde %1,77 artış görüldü.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri ise şu şekilde: ara malında %4,89 artış, dayanıklı tüketim malında %5,04 artış, dayanıksız tüketim malında %5,85 artış, enerjide %3,04 azalış ve sermaye malında %6,21 artış.

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %17,27 ile giyim ve ayakkabı olurken, en yüksek artış %70,73 ile lokanta ve otellerde görüldü.

2024 yılının sonunda ise yıllık enflasyonun, Merkez Bankası'nın öngörülerinin üzerinde, yüzde 42,2 seviyesine gerilemesi bekleniyor

Enflasyon Nedir? Neden Yükselir?

Enflasyon, mal ve hizmetlerin fiyatlarının sürekli artması ve paranın alım gücünün düşmesi durumudur. Enflasyonun neden yükseldiği konusunda farklı teoriler vardır, ancak genel olarak şu faktörler etkili olabilir:

Talep enflasyonu: Mal ve hizmetlere olan talebin, arzdan daha hızlı artmasıdır. Bu durumda, piyasada mal ve hizmet kıtlığı oluşur ve fiyatlar yükselir. Talep enflasyonu, ekonomik büyüme, gelir artışı, kredi genişlemesi, vergi indirimleri gibi faktörlerle tetiklenebilir.

Maliyet enflasyonu: Mal ve hizmet üretiminin maliyetlerinin artmasıdır. Bu durumda, üreticiler maliyet artışını fiyatlara yansıtır ve enflasyon oluşur. Maliyet enflasyonu, emek, hammadde, enerji, vergi, kambiyo kuru gibi faktörlerle tetiklenebilir.

Arz enflasyonu: Para arzının, mal ve hizmet arzından daha hızlı artmasıdır. Bu durumda, piyasada paranın değeri düşer ve fiyatlar yükselir. Arz enflasyonu, merkez bankası politikaları, bütçe açığı, dış borç, döviz rezervi gibi faktörlerle tetiklenebilir.

Enflasyon beklentileri: Ekonomik ajanların, gelecekte enflasyonun yüksek olacağına dair beklentileri olmasıdır. Bu durumda, fiyat ve ücret ayarlamaları, talep ve arz davranışları, tasarruf ve yatırım kararları enflasyonu artırıcı yönde etkilenir. Enflasyon beklentileri, geçmiş enflasyon deneyimi, enflasyon hedeflemesi, enflasyon haberleri gibi faktörlerle tetiklenebilir.

Enflasyonun yükselmesi, ekonomide birçok olumsuz sonuç doğurabilir. Örneğin, enflasyonun yükselmesi, reel gelirleri, tasarrufları, yatırımları, üretimi, istihdamı, rekabet gücünü, dış ticaret dengesini, gelir dağılımını olumsuz etkileyebilir.
Enflasyonun yükselmesini önlemek için, ekonomik politikaların uyumlu, tutarlı ve etkin bir şekilde uygulanması gerekir. Özellikle, para politikası, maliye politikası, gelir politikası, döviz kuru politikası, yapısal reformlar gibi politika araçları, enflasyonla mücadelede önemli rol oynar.