ABD’de seçimler mahkemeye giderse süreç nasıl işleyecek?

ABD’de başkanlık seçimlerinde milyonlarca oyun sayımına devam edilirken, Başkan Donald Trump zaferini ilan etti. Donald Trump hile iddiasıyla seçimin kendisinden çalındığını ve eyaletlerdeki resmi seçim sonuçlarını Yüksek Mahkeme’ye taşıyacağını söyledi. Ancak Trump, Yüksek Mahkeme’ye ne tür bir başvuruda bulunacağına açıklık getirmedi.

Trump; Kuzey Carolina, Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, Georgia gibi oy sayımlarının devam ettiği ve sonucu belirleyecek eyaletleri kazandığını öne sürerek “Bütün sayımların durdurulmasını istiyoruz” dedi.

BBC Türkçe’de yer alan habere göre ABD yasalarında eyaletleri, zamanında ve kurallara uygun olarak kullanılmış oyların sayımının durdurmaya zorlayabilecek bir madde yok. Bu yıl postayla önceden kullanılan oyların sayısının çok yüksek olması nedeniyle sayımın günlerce sürmesi zaten bekleniyordu.

Trump kampanyası ya da Cumhuriyetçilerin Pennsylvania Yüksek Mahkemesi’nin 3 Kasım ve öncesi postaya verilmiş oyların seçimden sonraki üç gün içinde sayılmasına izin verme kararını durdurması için yeniden Yüksek Mahkeme’ye itirazda bulunması ihtimali vardı ama bu da dün geceye kadar gerçekleşmedi.

Trump sonuçlara itiraz edebilir mi?

Her iki aday da, sonuçların birbirine çok yakın olduğu durumlarda, eyaletlerin çoğunda oyların yeniden sayımını talep edebilir.

Bu yılki seçimlerde geçmişten farklı olarak, seçimden önce çok fazla postayla oy kullanıldı ve bu oyların geçerliliği konusunda davalar açılabilir.

Postayla kullanılan oylarda kimlik sahtekarlığı iddialarından tutun da Covid-19 salgını nedeniyle seçim merkezlerinde kullanılan oyların geçerliliğine dair bir çok itiraz yapılması mümkün.

Açılan davalar ABD seçimlerinde nihai olarak en yüksek yasal yetki sahibi Yüksek Mahkeme’ye kadar gidebilir.

Mahkemenin yeniden sayımlara da müdahale yetkisi var.

Nitekim bu 2000 yılında da yaşanmış ve Yüksek Mahkeme 6 milyon oy kullanılan Florida eyaletinde oyların 1 ay kadar devam eden tekrar tekrar sayımını durdurmuş, sonucun Cumhuriyetçi aday George W Bush olduğuna karar vermişti.

George W Bush bu sonuçla Demokratların adayı Al Gore karşısında sadece 537 oy farkla seçimin galibi olmuştu.

Neler olabilir?

Trump altı aydır ancak seçimde hile olursa kaybedebileceği ve bu nedenle kaybederse sonuçları kabullenmeyeceği yolunda açıklamalar yapıyordu.

Dün gece yaptığı erken zafer açıklaması bu konuda ciddi olduğunun ilk işareti oldu ve kendi partisi saflarında dahi alarma neden oldu.

Trump 2016 yılındaki seçim öncesinde de benzer açıklamalar yapmıştı ama bu yıl çekişmeli eyaletlerdeki sayımın başa baş gitmesi ve sonuçların gecikmesi, ona sonuçlara itiraz konusunda daha fazla alan sağlayabilir.

Seçimin koronavirüs salgını ortamında ve olağanüstü koşullarda yapılıyor olması da Trump’ın itiraz alanını genişletebilir.

Bu seçimlerde posta ile erken kullanılan oyların sayısındaki büyük artış da Trump’ın temelsiz “hile” iddialarının zeminlerinden birini oluşturuyor. İlk kez bu seçimlerde 100 milyonu aşkın seçmen oyunu erken kullandı.

Biden desteğinin daha yüksek olduğu posta oylarının Pennsylvania ve Wisconsin gibi bazı kritik eyaletlerde en son sayılması, sayımın Covid-19 koşulları nedeniyle yavaş ilerlemesi-gecikmesi yüzünden başlangıçta ortaya çıkabilecek Cumhuriyetçilerin önde olduğu yolundaki yanıltıcı algının da Trump’a zafer iddiasında güç verebileceği söyleniyor.

İtirazlar çok uzun sürerse ne olur?

ABD’de tarafların seçim sonrası yüzlerce itiraz ile mahkemelere gitmesi olağan sayılıyor.

Fakat bu itirazlar yüzünden süreç aylarca uzar ve 20 Ocak tarihine kadar seçimi kimin kazandığı açıklık kazanamazsa o zaman Anayasa’da açıkça ne yapılacağı belirtiliyor:

“Ölüm, istifa, azil, görevin gereklerini yerine getirememe ya da kriterlere uygunsuzluk sebepleriyle Başkanlık ya da Başkan Yardımcılığı görevlerini üstlenecek biri yok ise Temsilciler Meclisi Başkanı Kongre’deki görevlerinden istifa ederek Başkanlığa vekalet eder.”

Ama bu şimdilik çok uzak bir olasılık.(ortadoguhaber)