Hangi ülkelerle swap hattı açılabilir? Kaç milyar dolar alınabilir, dövizdeki sıkıntı ne?

Ekonomide vadesi gelen dış borçların ödenebilmesi ve yeni kaynak yaratma amacıyla FED’in kurduğu swap hattına bir çok ülke dahil olmuştu.Avustralya, Brezilya, Meksika, Danimarka, Güney Kore, Yeni Zelanda, Singapur ve İsveç ilk dahil olanlar. Endonezya gibi elinde ABD tahvili olmadan yaklaşık 60 milyar dolar kaynak kullanan ülkeler de var. Güney Afrika ve Türkiye yeni açılan Fed swap hatlarına 2008 yılında da olduğu gibi dahil edilmedi.

Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, Türkiye veya başka ülkelere Fed ile para swap (takas) imkanı tanınması hakkındaki soruya, ancak ‘karşılıklı güven’ ilişkisi tesis edilen ülkelerle Fed’in swap anlaşması yaptığı yanıtını verdi.

Peki Türkiye’ye ilişkin sorun ne ? Bu konuda görüşünü aldığımız Ekonomist Ali Bahçuvan, Türkiye’nin son üç yıldır dünyada olabilecek bir sistem karmaşasına hazırlık yaptığını, bu yüzden son üç senedir dünyada en fazla altın alan ülkelerden biri olduğunu ve yurtdışındaki altınını fiziki olarak Türkiye’ye getirdiğini söyledi. Türkiye’de yaklaşık 26 milyar dolarlık altının fiziki olarak tutulduğunu ve bunun teminat olarak yurtdışına gönderilmediğini ifade etti. Yıllık ortalama 50 milyar dolar olan ABD hazine bonusunun da Brunson krizi sonrasında önce 8 milyar dolara indiğini ve sonrasında 2 milyar dolara kadar düşüp neredeyse sıfırlandığını aktardı. FED‘ in “bana güvenmeyene ben neden güveneyim” şeklindeki açıklamasının da nedeni bu dedi. Yapılacak bir swap işlemi ancak altın teminatı karşılığında olabilir gibi gözüküyor, diyen Bahçuvan, altın teminatı olmadan Katar ile 10 milyar dolar, Rusya ve Çin ile 5 er milyar dolarlık yerel paralara dayalı swap yapılabileceğini ve bunun da kısa vadede bir rahatlamaya yol açabileceğini düşünüyorum diye konuştu. Ancak swap veya başka yöntemlerle kurun seviyesine müdahale etmek, Merkez bankası rezervlerinin uluslararası boyutta daha fazla tartışılmasına yol açacaktır dedi. Bu gün dövizde görülen hareketin ise, aldıkları dolar karşılığı TL veremeyen yabancı bankaların temerrüt dolar satışları sonucunda olduğunu, bankaların bu şekilde zarar yazacağını bile bile kuru yükseltmesinin ise farklı amaçları olduğunu düşündüğünü söyledi. Bankalar için bu tür zararlar sorun değil zarar yazmaya devam edebilirler ama işlemi bankanın hazinesi mi yoksa müşteri mi yapıyor belli değil, önemli olan o, zamanında Soros İngiltere merkez bankasını bu yöntemle büyük zarara sokmuştu. Bankaları yasaklarsanız değiştirip başka banka ile de yapabilir. Bankaya değil müşteriye bakmak lazım diye ekledi.

Dolar gün içinde 7.26 seviyelerine kadar çıktıktan sonra, teminatını yerine getiremeyen üç yabancı bankanın temerrüt satışları ile 7. 11 seviyesine kadar gevşedi. Tekrar 7.20 seviyelerini gören usd 7.15 seviyelerinde denge bulmaya çalışıyor.