Öğretim üyeleri yüksek çözünürlükte hava tahmin modeli geliştirdi

HATAY (AA) – İskenderun Teknik Üniversitesi (İSTE) öğretim üyeleri, yaklaşık 2 yıllık çalışmanın ardından yüksek çözünürlük özelliğine sahip ve hassas tespit yapabilen hava tahmin modeli geliştirdi.

İSTE Çevre ve Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Abdulla Sakallı, yurt dışında yaptığı doktora ve bilimsel çalışmaların ardından 2015 yılında döndüğü Türkiye’de, ekosistem modellemesi alanında çalışmaya başladı.

Üniversite bünyesinde gerekli altyapıyı oluşturan Sakallı ve beraberindeki ekip, 2 yıllık çalışmanın ardından, Türkiye’de yüksek çözünürlükte hava tahmin modeli geliştirdi.

Model, 5 günlük dolu, fırtına, yağış gibi hava hadiselerini yüzde 95 hassasiyet ile tahmin edebilmenin yanı sıra, rüzgar enerji santralleri (RES) için rüzgar hızı ve yönü gibi veriler de sağlıyor.

“Türkiye’nin sayılı sunucu merkezlerinden birisine sahibiz”

Doç. Dr. Sakallı, AA muhabirine, Avrupa Birliği Araştırma Merkezi başta olmak üzere, dünyanın tanınmış enstitülerinde görev aldığında, hava tahmin modellerinin ne kadar önemli olduğunu fark ettiğini anlattı.

Bu modellerin hassasiyetinin iyi olması durumunda, fayda ve etkilerinin de arttığını belirten Sakallı, “Biz hala tahmin verilerimizi yurt dışından hizmet alma şeklinde yapıyoruz. Bunun ardından bir tane Avrupa Birliği projesi yazdık. Bu projeden gelen finansmanla üniversite içerisinde hava tahmin merkezi kurduk.” dedi.

Aldıkları ARGE projeleriyle bunu büyüttüklerini dile getiren Sakallı, “Şu anda Türkiye’nin sayılı sunucu merkezlerinden birisine sahibiz. Bu sunucu merkezi üzerinde, yüksek çözünürlük özelliğine sahip hava tahmin modeli yürütüyoruz. Burada 5 günlük hava durumlarını tahmin ediyoruz. Günlük güncelleniyor, tamamen yerlidir.” diye konuştu.

Özellikle birçok sektörün ihtiyacı olan orajlı bölgelerin oluşum mekanizmasını, tahmin modeli üzerinden sunduklarını kaydeden Sakallı, bunun bilimsel bir çalışma olduğunu vurguladı.

Bu çalışmadan elde edilen gelirleri de yine modelin gelişmesi için kullandıklarını aktaran Sakallı, “İlk önce modelin çalışması için bir başlangıç veriye ihtiyacı vardı. Biz bu başlangıç verilerini uydulardan alıyoruz. Biz bu uydu verilerini kullanıp, geliştirdiğimiz teknik ve metotlarla modelin içerisine uygulayarak her gün çalıştırıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Sakallı, yaptıkları çalışmaları geliştirerek, ilk etapta 5 günlük hava tahminlerini 10 güne çıkarmak istediklerini söyledi.

Bunun da sunucuları büyüterek mümkün olduğunu vurgulayan Sakallı, kısa, orta ve uzun vadede bu tahminleri arttırmak istediklerini belirtti.

Hava tahminleri konusunda sadece Türkiye üzerinde çalıştıklarını anlatan Sakallı, şunları kaydetti:

“Biz bölgesel bazda yani sadece Türkiye’ye odaklandığımız için bu kadar yüksek çözünürlüğe inebiliyoruz. Modelimizi kamu ve özellikle enerji sektörünün ihtiyacı doğrultusunda daha iyi bir veri verebilmek için büyütmek istiyoruz. Türkiye’de ilk defa bu kadar yüksek çözünürlükte hava tahmin modeli geliştirildi. Bu modellerin başlaması için beslenmesi gereken verilere ihtiyacı var. Bu veriler çoğunlukla hava ölçümü yapan uçaklardan gelmektedir. Kovid-19 sürecinde bu uçakların yüzde 90’ı kalkamadı. Bizim modelimiz başlangıç verilerini uydudan aldığı için böyle bir sorunla da karşılaşmadık.”

Sakallı, günlük hava durumuna “www.havatahminmerkezi.com” adresi üzerinden ulaşılabildiğini aktardı.

İSTE Rektörü Prof. Dr. Türkay Dereli de Çevre ve Deniz Bilimleri Enstitüsü bünyesinde yapılan iklim araştırma çalışmaları kapsamında, Kovid-19 ile mücadele sürecine de katkı sağlayan, Türkiye’nin ilk yüksek çözünürlük özelliği taşıyan “Hava Tahmin Modeli”nin geliştirildiğini dile getirerek, “Merkezin altyapısını güçlendirmek için yoğun çaba sarf ediyoruz. Merkez bünyesinde konuya ilişkin lisansüstü program açmayı planlıyoruz.” dedi.