TBMM 'Yassıada teklifi' için mesai yapacak

TBMM (AA) – TBMM Genel Kurulunda bu hafta, Meclis Başkanı ve Tekirdağ Milletvekili Mustafa Şentop ile AK Parti ve MHP milletvekilerinin imzasını taşıyan 1924 Tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun Teklifi görüşülecek.

27 Mayıs 1960 darbesinin sonunda kurulan Yüksek Adalet Divanı tarafından gerçekleştirilen ve “Yassıada yargılamaları” ile dönemin Başbakanı Adnan Menderes, bakanları Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edilirken, teklif, Yüksek Adalet Divanının kullandığı yetkilerin hukuki dayanağını oluşturan ve halen yürürlükte bulunan kanun hükümlerini geçmişe dönük olarak yürürlükten kaldırıyor.

Yassıada yargılamalarından zarar görenler ve mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Cumhurbaşkanı tarafından bir komisyon kurulacak.

Uğranıldığı kesin olan ancak aradan geçen zaman sebebiyle tutar yönünden tespiti teknik olarak mümkün olmayan zararlar açısından hakkaniyete uygun bir miktar ödenecek.

Yargı paketi

Bu teklifin yasalaşmasının ardından Genel Kurulda Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında hazırlanan yargı paketinin ele alınması bekleniyor.

Teklife göre, “yargılamayla ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin bulunması” halinde duruşmaların bir kısmı veya tamamı gizli yapılacak.

Hakimin reddi nedenlerine daha önce aynı uyuşmazlıkta ara buluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış olma da eklenecek.

İlk derece mahkemesine görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi halinde kararın taraflara tebliğ edilmesi, dosyanın görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine ilişkin 2 haftalık süre, tebliğ tarihinden itibaren başlayacak.

Tanığın, bilirkişinin veya uzmanın ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesi için tarafların rızasının bulunması gerekecek.

“Toplu Mahkemelerde Tahkikat” başlıklı yeni düzenlemede dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra talep edilen delil tespiti, ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir gibi geçici hukuki koruma tedbirleri de dahil olmak üzere toplu mahkemenin görevine giren dava ve işlerde tüm yargılama aşamaları heyet tarafından yerine getirilecek ve karara bağlanacak.

Celse harcı, yargılama giderleri kapsamından çıkarılacak, yerine başvurma harcı eklenecek.

Aleyhine ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararı verilen taraf, bu karar yüzüne karşı verilmişse doğrudan istinaf kanun yoluna başvurabilecek, yokluğunda verilmişse öncelikle kararı veren mahkemeye itiraz edebilecek.

Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında istinaf yolu değil, temyiz ve tashihi karar yolu uygulanacak.

Tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce ara bulucuya başvurulacak.

Kadastro mahkemesinin verdiği kararlara karşı miktar veya değere bakılmaksızın istinaf veya temyize gidilebilecek.

Komisyonlar

AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can ile AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan, ilk kez veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hükümlerinin yeniden düzenlenmesini içeren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi, TBMM İçişleri Komisyonunda bu hafta ele alınması bekleniyor.

Teklife göre güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen kişisel verilerin göreve atanma yönünden değerlendirildiği Değerlendirme Komisyonu oluşturulacak.

Üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde istihdam edilenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak.

Güvenlik soruşturmasına, görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımları da dahil edilecek.

Kişinin, hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının araştırılması da arşiv araştırması kapsamına alınacak.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirliklerince yapılacak.

Memuriyet veya kamu görevlerine uygunluğunun değerlendirilmesini sağlayacak yorum içermeyen olgusal veriler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerce ilgili kurum ve kuruluş bünyesinde kurulan Değerlendirme Komisyonuna iletilecek.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel veriler, işlenme amacının ortadan kalkması halinde veya her durumda 2 yılın sonunda değerlendirme komisyonlarınca silinecek ve yok edilecek.

TBMM KİT Komisyonu, denetimlerine devam edecek.

Komisyon, 23 Haziran Salı günü Sümer Holding AŞ ile Boru Hatları ile Petrol Taşımacılığı AŞ, 24 Haziran Çarşamba günü İstanbul Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu Başkanlığı, Ziraat Bankası AŞ ve Bağlı Ortaklıkları, TÜBİTAK Marmara Teknokent AŞ, Elektrik Üretim AŞ, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ, 25 Haziran Perşembe günü Türkiye Halk Bankası AŞ ve Bağlı Ortaklıkları, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Doğusan Boru Sanayi ve Ticaret AŞ hesaplarını inceleyecek.