Tik Tok Açıldı Ama ABD-ÇİN Soğuk Savaşı Devam Ediyor

ABD'de Çin menşeli TikTok uygulamasının 19 Ocak'ta erişime kapatılmasının ardından aynı gün tekrar açılması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın dün uygulamaya ilişkin yasağı kararnameyle 75 gün ertelemesi, Çin ve ABD arasındaki teknoloji mücadelesinde yasakları yeniden gündeme taşıdı.

ABD ile Çin arasında yaşanan siyasi çekişme gün geçtikçe şiddetini artırırken teknoloji alanında yapılan hamleler 2 ülke arasındaki gerginliğin önemli sac ayaklarından birini oluşturdu.

İki ülke arasında Trump'ın ilk başkanlık döneminde gün yüzüne çıkan teknoloji çekişmesinde en önemli gelişmelerden biri de bu hafta Çinli TikTok'un aynı gün içinde kapatılıp açılmasıyla yaşandı. Son olarak ABD Başkanı Donald Trump, dün bir kararnameyle TikTok yasağını 75 gün erteledi.

ABD'de 170 milyondan fazla kullanıcısı bulunan TikTok'un gelecekte tekrar yasaklanıp yasaklanmayacağı konusunda belirsizlik hala sürerken çok sayıda ABD'linin geçen haftadan bu yana başka bir Çinli uygulama olan RedNote'a geçtiği kaydediliyor.

- Birçok Çinli teknoloji şirketi yasaklı listesine alındı

Bu arada iki ülke arasında başta çip konusu olmak üzere karşılıklı pek çok yasak bulunuyor.

Trump'ın ilk başkanlık döneminde, ABD'nin, dış ticaret açığını kapatmak için Mart 2018'de Çin'den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyuma uygulanan gümrük vergilerini artırması ile başlayan ABD-Çin ticaret savaşı, kısa bir süre sonra Çin'in önemli teknoloji devlerinden Huawei'ye getirilen kısıtlamaların ardından adeta teknoloji savaşına evrilmişti.

Huawei ile başlayan teknoloji ürünleri çekişmesi daha sonra yine Trump'ın ilk döneminde uygulanan çip kısıtlamaları ile devam etti. Trump, ABD'li şirketlerin Çin'e gelişmiş çip üretimi için ekipman göndermesini kısıtlamış ve birçok Çinli şirkete yasaklar getirmişti.

İki ülke arasında özellikle çip konusunda yaşanan çekişmeler ABD Başkanı Joe Biden döneminde de devam etti.

ABD Kongresi'nden geçen "Çip ve Bilim Yasası" yerli çip üretimini teşvik etmek amacını taşıyor. Biden tarafından 2022'de imzalanan yasa, yarı iletken sektörünü desteklemek için 52 milyar dolarlık doğrudan finansman sağlıyor.

- Çin'de de ABD merkezli birçok uygulama yasak

Öte yandan çekişmenin diğer cephesi olan Çin'de de özellikle ABD merkezli dijital teknoloji şirketlerinin kullanımı ile ilgili yasaklar bulunuyor. Google, YouTube, WhatsApp, Instagram, X ve Facebook gibi sosyal medya platformlarına Çin'de erişilemiyor.

X'in sahibi Elon Musk, TikTok'un ABD'de erişime kapatıldığı gün konu ile ilgili yaptığı paylaşımda, TikTok yasağının ifade özgürlüğüne aykırı olduğunu belirterek, "Ancak, TikTok'un Amerika'da faaliyet göstermesine izin verilirken X'in, Çin'de faaliyet göstermesine izin verilmemesi dengesiz bir durum. Bir şeylerin değişmesi gerekiyor." ifadelerini kullanmıştı.