Venezuela'da parlamento seçimleri siyasi krizi derinleştirebilir

BOGOTA (AA) – Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro liderliğindeki hükümet koalisyonu Büyük Vatansever Kutup’un (Gran Polo Patriotico) parlamento seçimlerini yüzde 67,6 ile kazanmasının ardından, iktidar 5 yıl önce muhalefete kaptırdığı meclisteki sandalye çoğunluğunu geri kazandı.

Seçimlerde, 6 Ocak’a kadar görevde kalacak Ulusal Meclis’in (AN) başkanı Juan Guaido’nun yanı sıra 30’a yakın siyasi hareketin Ulusal Seçim Konseyi’nin (CNE) Maduro destekçisi olduğunu ve seçimlerin hileli olacağını öne sürerek aldıkları seçim boykotu kararı, katılım oranının yüzde 31 olmasına neden oldu.

Venezuela’nın, petrol ve altın rezervleri bakımından zengin olmasına rağmen maruz kaldığı ağır yaptırımlar ve ekonomik kriz nedeniyle hükümetin halkın temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta zorlanması, sandığa ilgiyi bir hayli azalttı.

CNE’nin kararıyla parlamentoda yer alacak milletvekili sayısının 167’den 277’ye çıkarıldığı ülkede, iktidar koalisyonu 177, bazı ılımlı muhaliflerin oluşturduğu siyasi partiler ise 97 sandalye kazanarak 5 yıl süreyle görev yapacak.

Meclise girmeye hak kazanan partilerden Demokratik İttifak, Bağımsız Seçim Siyasi Organizasyon Komitesi, Hadi Değiştirelim Yurttaş Hareketi ve Aşamalı İlerleme, hükümet koalisyonundan sonra en çok sandalye kazanan partiler oldu.

Parlamento seçimlerini kazanan Maduro, mecliste 5 yıl önce kaybettiği sandalye çoğunluğunu muhaliflerden geri alarak başta ABD, Avrupa Birliği ve bazı Latin Amerika ülkelerinin tek meşru meclis kabul ettiği AN’de çoğunluğu sağlayarak ülkede oluşan çift başlılığı sonlandırmış oldu.

Ancak, ülkedeki muhaliflere büyük destek veren başta ABD, Lima Grubu ve Amerika Devletleri Örgütü (OAS) olmak üzere İngiltere ve bazı Latin Amerika ülkeleri seçim sonuçlarını gayrimeşru ilan ederek muhalif lider Guaido’yu ülkenin geçici devlet başkanı olarak tanımaya devam edeceklerini açıkladı.

Muhalefet 3 aşamalı referandum yapmayı planlıyor

Parlamento seçimlerini boykot eden ve başını Guaido’nun çektiği muhalifler, 7-12 Aralık tarihlerinde halka dijital uygulamalar aracılığıyla 3 sorudan oluşan bir referandum yapacak.

Referandumda halka, “Maduro hükümetinin istifasını ve yeni parlamento ile devlet başkanlığı seçimini isteyip istemediği, 6 Aralık seçimlerini yasal görüp-görmediği, demokrasinin yeniden canlandırılması için uluslararası destek talebini onaylayıp-onaylamadığı” soruları yöneltilecek.

İki aşamalı oylama sistemiyle referandumdan sonuç almak isteyen muhalifler, dijital oylamanın tamamlanmasının ardından ikinci aşamada ülkenin çeşitli kentlerinde kuracağı 7 bin 79 sandıkla halktan oylamaya bizzat katılmasını talep ediyor.

Muhalefet referandumla güven tazelemek istiyor

Başta ABD ve AB olmak üzere 50’den fazla ülkenin desteğini almasına rağmen sokaklarda beklenen etkiyi yeterince oluşturamayan muhalifler, halk oylaması yaparak Maduro hükümetini desteklemeyenlerin çoğunlukta olduğunu göstermek ve kendilerinin halk nezdindeki desteğini güçlendirmek istiyor.

Seçim sonuçlarını protesto etmek için taraftarlarını sokağa çağıran Guaido, “Venezuela’nın çoğunluğu Maduro’nun hileli seçimlerine sırtını döndü. Ülkedeki kriz daha da derinleşecek, çözüm olana kadar ayakta kalmak zorundayız, 12 Aralık’ta halk istişaresi için hepinizi sokaklara davet ediyorum.” ifadelerini kullandı.

Seçim sonrası ülkeyi neler bekliyor

AN seçimlerini kazanan iktidar partisi ve diğer parti milletvekillerinin 6 Ocak 2021’den itibaren görevlerine başlaması bekleniyor. ABD, AB ve bazı Latin Amerika ülkelerinin seçim sonuçlarının ardından pozisyonlarında değişikliğe gitmemesi, ülkedeki siyasi kriz ortamının daha fazla derinleşmesini kaçınılmaz kılıyor.

Seçimleri takip eden uluslararası gözlemciler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde ekonomisi kötü etkilenen Venezuela’ya karşı yaptırımların kaldırılması ve ülke yetkilileriyle diyalog kurulması gerektiği konusunda çağrıda bulundu.

Maduro yönetimi diyaloğa hazır

ABD Başkanlığına seçilen Joe Biden yönetimiyle diyaloğa hazır olduğunu yineleyen Maduro, muhalefetle de istedikleri zaman ulusal diyalog masası etrafında görüşmeye hazır olduğunu bildirdi.

Uzmanlar, ABD’nin ve diğer ülkelerin mevcut Venezuela politikasını değiştirmediği müddetçe ülkedeki ekonomik ve insani krizin ağır sonuçları olacağını, komşu ülkelerle göç krizinin yaşanabileceğini belirtti.

Guaido, 6 Ocak’tan sonra da mevcut görevinin devam edeceğini öne sürerek ülkede adil ve özgür seçim olana kadar mücadelesinin devam edeceğini söyledi.