Türkiye' de Şirketler Borçlarını Kapatabilmek İçin Halka Arz Oluyor!

KPMG'nin 2024 Halka Arz Piyasası Özet Raporu'na göre

Batı ülkelerinde faiz indirimlerinin başlaması ve ekonomik verilerdeki toparlanma olumlu olsa da Asya-Pasifik halka arz piyasalarındaki düşüş trendinin sürmesi sebebiyle global piyasalarda kayda değer bir pozitif görünüm oluşmadı. 2023 yılında 120 milyar dolar olan global halka arz hacmi 2024 yılında yine 120 milyar seviyesinde kalırken işlem sayısı ise 1.325'ten 1.340'a hafif arttı.

Türkiye halka arz hacmi yüzde 25 düştü
Raporun Türkiye ile ilgili verilerine göre ise ülkemizde 2024 yılında, 2023 ile paralel olarak borçlanma maliyetlerinin yüksekliği devam etti ve şirketler finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sermaye piyasalarına olan yönelimlerini sürdürdü. Bununla birlikte 2023 yılında 54 olan arz adedi 34'e, 79,3 milyar TL olan halka arz hacmi ise yaklaşık yüzde 25'lik düşüşle 59,5 milyar TL'ye geriledi. Gerçekleşen halka arz hacmi, ilgili yıllar için dolar bazlı değerlendirildiğinde yaklaşık yüzde 46'lık bir düşüşle 3,3 milyar dolardan 1,8 milyar dolara indi. Raporda Sermaye Piyasası Kurulu süreçlerindeki yavaşlamanın, ilgili azalışta önemli bir etken oluşturduğuna dikkat çekildi.
 
Yatırımcı sayısı son 5 yılın ortalamasının üstünde
Türkiye sermaye piyasaları, 2024 Aralık ayı ile birlikte Merkezi Kayıt Kuruluşu'na kayıtlı 6,9 milyona ulaşan yatırımcı sayısıyla halen son 5 yılın ortalamasının oldukça üstünde seyrediyor. Bununla birlikte, cazip mevduat faizleri ve borsanın gösterdiği negatif performans, 2024 yılında yatırımcı sayısında 2023 yılına göre 700 bine yakın bir düşüşe sebep oldu.
 
Arz edilen şirket paylarına ise ortalama olarak, arz tutarının 3,2 katı kadar talep geldi. Geçmiş yıllarda olduğu gibi 2024 yılındaki halka arzlarda da yatırımcının tamamına yakını yurt içi bireysel (yüzde 86,1) ve yurt içi kurumsal (yüzde 12,8) yatırımcılardan oluştu. 2024 yılı boyunca gerçekleşen halka arzların hacimleri ele alındığında, en büyük ilk 5 işlem toplam 20,6 milyar TL'lik hacim yaratarak Türkiye'de gerçekleşen toplam halka arz hacminin yaklaşık yüzde 35'ini oluşturdu. İlk 5 halka arz dışındaki diğer ihraçların ortalama büyüklüğü ise 1,4 milyar TL oldu.
 
Tüketim ve perakende sektörü işlem hacmi ve sayısı bakımından birinci
Türkiye'de 2024 yılında toplamda 59,5 milyar TL'lik halka arz hacmine ulaşan piyasada, 24,1 milyar TL'lik hacim ve 14 işlemle tüketim ve perakende sektörü hem işlem hacmi hem de işlem sayısı bakımından birinci sırada yer aldı. Bunu, sanayi (12,6 milyar TL hacim ve 8 işlem) ve teknoloji (6,7 milyar TL hacim ve 5 işlem) sektörleri takip etti.
 
Borsa enflasyonun altında performans gösterdi
2024 yılı itibarıyla gerçekleşen 34 işlemin 24'ü ise en büyük pazar olan Yıldız Pazar'da işlem görmeye başladı. 2024 yılında Türkiye'de TÜFE endeksindeki yüzde 44,4'lük artışın karşılığında, BIST 100 endeksi yaklaşık yüzde 31,6'lık bir artış göstererek enflasyonun altında performans sergiledi.