Bütçe Dengesi Güçleniyor, Açık 2,1 Trilyon TL’ye Geriledi
Tacirler Yatırım’ın analizine göre merkezi yönetim bütçesi kasım ayında güçlü gelir artışının etkisiyle 169,5 milyar TL fazla verdi. Vergi gelirlerindeki reel artış bütçe dengesini desteklerken, 12 aylık bütçe açığı 2,1 trilyon TL’ye geriledi. İşte detaylar...
Bengüsu Ogelman
Yayınlama Tarihi: 15.12.2025 17:15
—
Son Güncelleme: 15.12.2025 17:15
Tacirler Yatırım, Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi raporunu yayınladı. Aracı kurumun analizleri aşağıdaki gibi oldu:
Kasım bütçesi, güçlü gelir performansıyla fazla verdi
Merkezi yönetim bütçesi kasımda 169,5 milyar TL fazla verirken, faiz dışı denge ise 287,4 milyar TL fazla kaydetti. Geçtiğimiz yılın aynı ayında 16,6 milyar TL bütçe açığı ve 129,6 milyar TL faiz dışı fazla kaydedilmişti. Kasım verileri ile birlikte 12 aylık bütçe açığı 2,3 trilyon TL’den 2,1 trilyon TL’ye inerken, 12 aylık faiz dışı açık ise 245 milyar TL’den 87,2 milyar TL’ye geriledi. Ocak – Kasım döneminde bütçe açığı 1,3 trilyon TL düzeyine oluşarak 2025 bütçe açığı tahminin %65,8’ine denk gelirken, bu dönemde faiz dışı denge ise 666,7 milyar TL fazla kaydetti.
Kasım ayında bütçede kaydedilen fazlanın büyük ölçüde gelirlerdeki artış kaynaklı olduğunu, giderler tarafında ise belirgin bir sıkılaşma olmadığını takip ediyoruz. Bütçe gelirleri kasımda yıllık bazda %51,1 yükseldi. Aynı dönemde %31,1 olan yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında gelirlerde reel düzeyde bir artış olduğu görülüyor. Ocak – Kasım döneminde bütçe gelirleri 11,6 trilyon TL düzeyinde oluşurken, OVP bütçe gelirleri tahmininin gerçekleşme oranı ise %90,4 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı kasım ayında yıllık %53,5 artışla 1,3 trilyon TL düzeyinde gerçekleşti. Alt gelir kalemlerine baktığımızda: Gelir vergisi gelirleri, mevsimselliğin etkisi ile birlikte kasım ayında 280,2 milyar TL ile yıllık %66,7 artış gösterirken, kurumlar vergisi gelirleri ise yıllık %77,5 oranında yükseliş kaydederek 328,4 milyar TL oldu. İç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri Kasım 2025 döneminde 148,8 milyar TL ile yıllık %42,5 artarken, ÖTV gelirleri ise yıllık %47 artışla 260,5 milyar TL oldu. ÖTV gelirlerinin alt kalemlerini incelediğimizde, iç talep dinamiklerini yansıtan bir diğer önemli kalem olan dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde kasım ayında 15,3 milyar TL ile yıllık %66,7 oranında artış yaşandığı görülüyor.
Merkezi yönetim bütçe giderleri ise kasımda 1,3 trilyon TL ile yıllık %30,7 artış kaydetti. Ocak – Kasım dönemi bütçe giderleri toplamda 12,8 trilyon TL’ye ulaşırken, 2025 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14,7 trilyon TL’nin %87,2’si kullanılmış oldu. Faiz dışı harcamalarda kasım ayında 1,1 trilyon TL ile yıllık %39,8 oranında yükseliş görülürken, alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinin yıllık bazda sırasıyla %32 ve %28,9 artış kaydettiği izleniyor. Sermaye transferlerinin ise yıllık %569,8 oranında sert bir yükseliş göstererek 67,1 milyar TL olduğu dikkat çekiyor. Diğer yandan personel giderleri yıllık %34,1 artarken, cari transferler ise %31,6 oranında yükseliş kaydetti. 2024 yılında yaklaşık 1 trilyon TL seviyesine ulaşan deprem harcamalarına karşılık, 2025 yılı için 580 milyar TL civarında bir harcama öngörülüyor. Ocak – Kasım döneminde gerçekleşen deprem harcamalarının ise 112,3 milyar TL olduğunu hesaplıyoruz. Deprem harcamalarının büyük kısmının yılın son döneminde tahakkuk etmesi ile bütçe açığının aralık ayında önemli bir artış kaydetmesini beklemekteyiz.
2025 bütçe açığı tahminimiz 2,3 trilyon TL (GSYİH’nın %3,7s’i) seviyesinde. 2026 – 2028 yıllarına ilişkin açıklanan Orta Vadeli Programda (OVP), 2025 bütçe açığı / GSYİH oranı %3,1’den %3,6’ya, 2026 için ise söz konusu oran %2,8’den %3,5’e revize edilmişti.
Kasım bütçesi, güçlü gelir performansıyla fazla verdi
Merkezi yönetim bütçesi kasımda 169,5 milyar TL fazla verirken, faiz dışı denge ise 287,4 milyar TL fazla kaydetti. Geçtiğimiz yılın aynı ayında 16,6 milyar TL bütçe açığı ve 129,6 milyar TL faiz dışı fazla kaydedilmişti. Kasım verileri ile birlikte 12 aylık bütçe açığı 2,3 trilyon TL’den 2,1 trilyon TL’ye inerken, 12 aylık faiz dışı açık ise 245 milyar TL’den 87,2 milyar TL’ye geriledi. Ocak – Kasım döneminde bütçe açığı 1,3 trilyon TL düzeyine oluşarak 2025 bütçe açığı tahminin %65,8’ine denk gelirken, bu dönemde faiz dışı denge ise 666,7 milyar TL fazla kaydetti.
Kasım ayında bütçede kaydedilen fazlanın büyük ölçüde gelirlerdeki artış kaynaklı olduğunu, giderler tarafında ise belirgin bir sıkılaşma olmadığını takip ediyoruz. Bütçe gelirleri kasımda yıllık bazda %51,1 yükseldi. Aynı dönemde %31,1 olan yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında gelirlerde reel düzeyde bir artış olduğu görülüyor. Ocak – Kasım döneminde bütçe gelirleri 11,6 trilyon TL düzeyinde oluşurken, OVP bütçe gelirleri tahmininin gerçekleşme oranı ise %90,4 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı kasım ayında yıllık %53,5 artışla 1,3 trilyon TL düzeyinde gerçekleşti. Alt gelir kalemlerine baktığımızda: Gelir vergisi gelirleri, mevsimselliğin etkisi ile birlikte kasım ayında 280,2 milyar TL ile yıllık %66,7 artış gösterirken, kurumlar vergisi gelirleri ise yıllık %77,5 oranında yükseliş kaydederek 328,4 milyar TL oldu. İç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri Kasım 2025 döneminde 148,8 milyar TL ile yıllık %42,5 artarken, ÖTV gelirleri ise yıllık %47 artışla 260,5 milyar TL oldu. ÖTV gelirlerinin alt kalemlerini incelediğimizde, iç talep dinamiklerini yansıtan bir diğer önemli kalem olan dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde kasım ayında 15,3 milyar TL ile yıllık %66,7 oranında artış yaşandığı görülüyor.
Merkezi yönetim bütçe giderleri ise kasımda 1,3 trilyon TL ile yıllık %30,7 artış kaydetti. Ocak – Kasım dönemi bütçe giderleri toplamda 12,8 trilyon TL’ye ulaşırken, 2025 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14,7 trilyon TL’nin %87,2’si kullanılmış oldu. Faiz dışı harcamalarda kasım ayında 1,1 trilyon TL ile yıllık %39,8 oranında yükseliş görülürken, alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinin yıllık bazda sırasıyla %32 ve %28,9 artış kaydettiği izleniyor. Sermaye transferlerinin ise yıllık %569,8 oranında sert bir yükseliş göstererek 67,1 milyar TL olduğu dikkat çekiyor. Diğer yandan personel giderleri yıllık %34,1 artarken, cari transferler ise %31,6 oranında yükseliş kaydetti. 2024 yılında yaklaşık 1 trilyon TL seviyesine ulaşan deprem harcamalarına karşılık, 2025 yılı için 580 milyar TL civarında bir harcama öngörülüyor. Ocak – Kasım döneminde gerçekleşen deprem harcamalarının ise 112,3 milyar TL olduğunu hesaplıyoruz. Deprem harcamalarının büyük kısmının yılın son döneminde tahakkuk etmesi ile bütçe açığının aralık ayında önemli bir artış kaydetmesini beklemekteyiz.
2025 bütçe açığı tahminimiz 2,3 trilyon TL (GSYİH’nın %3,7s’i) seviyesinde. 2026 – 2028 yıllarına ilişkin açıklanan Orta Vadeli Programda (OVP), 2025 bütçe açığı / GSYİH oranı %3,1’den %3,6’ya, 2026 için ise söz konusu oran %2,8’den %3,5’e revize edilmişti.
