Enerji sektörü ve hisseleri merak edilenler ? Bilanço, karlılık ve performans

Küresel çapta bilinen en ünlü enerji şirketleri arasında Devon Enerji, Concho Resources Inc., Chevron Corporation ve ConocoPhillips Company gibi şirketler bulunur. Ülkemizde ise Naturel Enerji (NATEN), Odaş Elektrik (ODAS), ENKA (ENKAI) ve Enerjisa Üretim(EJSA), Zorlu Enerji (ZOREN) gibi şirketler enerji sektörünün en bilinen şirketleri arasındadır.

Enerji sektörü, küresel ekonomi için yakıt, elektrik üretir ve bunları tedarik eder. Aşağıdaki faaliyetlerde yer alan şirketler enerji sektörü kapsamına girmektedir:

• Petrol, doğal gaz ve ilgili sıvıların (NGL) araştırılması ve üretimi,
• Doğal gaz ve sıvıların taşınması, işlenmesi ve depolanması,
• Elektrik üretimi veya sıvı yakıt yapmak için kullanılan kömür, uranyum ve bitüm (petrol kumları) madenciliği ve işlenmesi,
• Petrol ürünlerinin rafine edilmesi, pazarlanması ve dağıtımı,
• Elektrik üretimi (fosil yakıtlar ve yenilenebilir enerji gibi daha temiz kaynaklar tarafından üretilir) ve elektrik ve doğal gazın kamu hizmetleri tarafından dağıtımı.

Oldukça geniş olan enerji sektörüne yatırım yapmak isteyen yatırımcıların bu sektörün ekonomi için çok önemli olduğunu unutmamaları gerekir. Ekonomilerin ihtiyaç duyduğu enerji sağlanmazsa birçok problem ortaya çıkar.

Enerji sektörüne nasıl yatırım yapılır?

Enerji sektörü yatırımcılar için zorlu ve riskli bir sektördür. Bunun nedeni ise enerji fiyatlarının aniden yukarı veya aşağı yönlü değişim yaşayabilmesi ihtimalidir. Bu ani değişimler hem sektör üzerinde hem de küresel çapta büyük bir etkiye sahip olabilir. Bunun en yakın örneğini ise bu yıl içerisinde gördük. Covid19 salgının ardından petrol fiyatlarındaki ani düşüş ve talebin dibe çakılması bize enerji sektörünün riskini anlatmış oldu. Petrol şirketlerinin hisse senedi fiyatları büyük baskı altına girdi ve bazı şirketler iflas başvurusunda bulundu.

Emtia fiyatlarındaki volatilitenin enerji sektörü üzerindeki etkisi nedeniyle, yatırımcılar aşağı yönlü riski her zaman göz önünde bulundurmalıdır. Yani portföyün büyük bir kısmının veya tamamının enerji sektörüne ayrılmaması risk yönetimi açısından önemlidir. Bununla birlikte, sektör araştırması yapılırken iflas etmesi beklenmeyen şirketlere odaklanmak gerekir.

Bir enerji şirketinde nelere dikkat edilmelidir?

Bir enerji şirketinin gücünü artıran ve daha düşük riskli olmasını sağlayan bazı faktörler bulunur. Bu faktörlere dikkat edildiği takdirde yatırımcıların kendilerine uygun enerji şirketini bulmaları kolaylaşacaktır. Söz konusu faktörler şunlardır:

• Düşük üretim maliyetlerine sahip ve piyasadaki fiyat dalgalanmalarına minimum düzeyde maruz kalan, istikrarlı gelire sahip şirketler,
• Yüksek kredi notu,
• Yüksek likidite (nakit ve borçlanma kapasitesi),
• Güçlü bilanço,
• İyi seviyede bir temettü ödeme oranı,
• Temettü sonrası ücretsiz nakit akışı ve borçların ihtiyatlı kullanımı ile finanse edilen sermaye harcaması programları.

Bu özelliklere sahip enerji şirketleri, kaçınılmaz veya ani trend değişimlerinde daha iyi performans gösterirler. Bununla birlikte, sektörün güçlü şirketleri yatırımcılar için daha iyi yatırım fırsatları da ortaya çıkarabilir.

Türkiye’de Enerji Sektörü Firmaları

Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem gören birçok enerji şirketi bulunuyor. Bunlar arasında:

AKENR – AKENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

AKSEN – AKSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş.

AKSUE – AKSU ENERJİ VE TİCARET A.Ş.

AYEN – AYEN ENERJİ A.Ş.

BMELK – BOMONTİ ELEKTRİK MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK İNŞAAT TURİZM VE TİCARET A.Ş.

ENJSA – ENERJİSA ENERJİ A.Ş.

NATEN – NATUREL YENİLENEBİLİR ENERJİ TİCARET A.Ş.

ODAS – ODAŞ ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ TİCARET A.Ş.

ZOREN – ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

AYGAZ – AYGAZ A.Ş.

TÜPRAŞ-TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş.

IPEKE – İPEK DOĞAL ENERJİ KAYNAKLARI ARAŞTIRMA VE ÜRETİM A.Ş.

ALMAD – ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

KOZAL – KOZA ALTIN İŞLETMELERİ A.Ş.

KOZAA – KOZA ANADOLU METAL MADENCİLİK İŞLETMELERİ A.Ş.

PRKME – PARK ELEKTRİK ÜRETİM MADENCİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.*

Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney ve Enerji Günlüğü tarafından bu yıl ikincisi hazırlanan MW100 – Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi Araştırması’nın sonuçlarına göre, Türkiye’nin elektrik kurulu gücü 2020’de yeni tip koronavirüs salgınına rağmen yüzde 5 artışla 95 bin 890 megavata ulaştı. Türkiye’nin 2020’deki kurulu güç artışındaki kapasitenin neredeyse tamamı yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Geçen yılki elektrik tüketimi ise 305 milyar kilovatsaati aştı.

Elektrik üretiminde rüzgar, güneş ve jeotermal kaynakların payı 2019’daki yüzde 13 seviyesinden geçen yıl yüzde 20’ye yükseldi. Tüm yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı ise yüzde 43 oldu.

Türkiye’nin en büyük elektrik üreticisi 20 bin 981 megavat kapasiteyle kamu kuruluşu olan EÜAŞ olurken, bu kapasite Türkiye’nin toplam kurulu gücünün yüzde 22’sini oluşturdu.

Listenin ikinci sırasında ise 3 bin 830 megavat kapasiteyle ENKA yer aldı. Bu şirketi 3 bin 608 megavat kurulu gücü bulunan Enerjisa Üretim, 2 bin 818 megavatla Eren Enerji ve 2 bin 737 megavat kapasiteyle Çelikler Holding takip etti.

Cengiz Enerji, Limak Enerji, Aydem Enerji, İÇDAŞ ve Bilgin Enerji de Türkiye’de en yüksek kurulu güce sahip ilk 10 şirket arasında yer aldı ve böylece ilk 10 şirket, araştırmanın ilk yılına göre değişmedi. Limak Enerji, ilk 10 şirket içinde 2020’de kurulu gücünü en çok artıran kurum oldu.

Enerji sektörü küresel ekonomi için hayati önem taşır. Enerji olmadan ticaret veya seyahati sürdürebilmek mümkün değil -en azından şimdilik. Bununla birlikte, Covid19 salgınında görüldüğü gibi ekonomiler yavaşladığında, enerji talebi ve fiyatları üzerinde büyük bir baskı oluşabilir ve ani değişimler yaşanabilir. Bu nedenle, yatırımcılar kriz dönemini kolayca atlatabilecek şirketlerin hisse senetlerine odaklanmalıdır.

Türkiye ekonomisi açısından ödemeler dengesinde en büyük açık kalemini oluşturan enerji ithalatında enerji sektörüne yapılacak yatırımlar sayesinde cari açığın düşmesi beklenmektedir.

2020 yılında tüm sektörler gibi benzer şekilde enerji sektörü de pandemi koşullarından etkilendi.

Genel değerlendirme

• Enerji şirketleri arasında piyasa büyüklüğü ve toplam net karı en yüksek şirket Enerjisa’dır
• Öz kaynakları da en iyi şirket yine Enerjisa’dır.
• FAVÖK ve net karı en yüksek şirket de Enerjisa’dır
• Toplam yükümlülükleri en fazla olan şirket Zorlu Enerji’dir.

• Hisse performanslarında yıllık bazda en karlı şirketler sırasıyla ;
• Pamukova, Naturel enerji, Yayla enerji, Ayen enerji, Alarko, Aksa ve Akenerjidir.

Bizleri twitter üzerinden takip ederek özel haberlere ilk siz ulaşın.

pa – (Ahmet Çetinkaya) – (Kaan Tabak)