İran’dan yeni internet yasası

İran, 2000’li yılların başından bu yana binlerce web sitesini, Facebook ve YouTube gibi sosyal medya platformlarını hem dini hem de siyasi nedenlerle engelliyor.

Anayasa Koruma Kurulu tarafından onaylanması halinde, yeni mevzuat -anayasanın 85. Maddesinde özetlenen bir prosedür uyarınca- parlamento tarafından belirlenen bir süre boyunca geçici olarak uygulanacak. Parlamento, bu deneme süresinin ne kadar süreceğine ise henüz karar vermedi.

Çarşamba sabahı yapılan oturumda 208 milletvekilinden121’i hareketi onayladı.

Önerilen yasanın şartlarına göre, tüm sosyal ağ ve mesajlaşma şirketlerinin bir İran temsilcisi ataması ve inceleme kurallarına uymayı kabul etmesi gerekecek. Buna uyulmaması halinde mevzuatın yürürlüğe girmesinden sonraki dört ay içinde mevzuata karşı gelen siteler engellenebilecek. Sosyal ağları işleten şirketlerin lisans alabilmeleri için ise kullanıcılarını kaydetmeleri ve talep edilmesi halinde kullanıcı bilgilerini yetkililere iletmeleri gerekecek.

İran’da halihazırda engellenmeyen tek sosyal medya platformu Instagram. Yasa, Instagram’ın Rubica gibi yerel uygulamalarla değiştirilmesini öneriyor.

Muhafazakarlar, özellikle dini ve kültürel inançları hedef alan saldırgan materyal içerdiğini söyledikleri Instagram da dahil olmak üzere filtrelenmemiş web içeriğine uzun süredir kısıtlama getirilmesi çağrısında bulunuyor.

Dini Lider Ali Hamaney de dahil olmak üzere birçok yetkili, siyasi mesajlarını iletmek için yine de Instagram ve Twitter gibi diğer sosyal ağları kullanıyor.

Mevzuat ilk olarak üç yıl önce önerildi ve cumhurbaşkanı Hassan Rouhani’nin giden yönetimindeki iletişim bakanı Mohammad-Javad Azari-Jahromi’nin yanı sıra iş dünyası liderleri ve temsilcileri tarafından eleştirildi.

Salı günü yayınlanan ankete göre, İranlıların yüzde 53’ü Instagram kullanıyor. 18 yaş üstü 1585 kişilik bir örneklemle yapılan ankete göre, engellenmiş olmasına rağmen en çok kullanılan sosyal ağ WhatsApp (yüzde 71 ile), onu Instagram ve Telegram (yüzde 40) izliyor.