Kiralık Evlerde Düşüş! Konut Satışlarında Son Durum Belli Oldu

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ile sahibinden.com ortaklığıyla “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporu hazırlandı. Raporda Ekim ayında kiralık ve satılık konut piyasasında yaşanan değişimlere ilişkin analizler yapıldı.

2024 yılının Eylül'ünden Ekim'ine kadar olan süreçte, üç büyükşehirde ve ülke genelinde yaşanan cari konut fiyatı artış oranları enflasyon oranından daha düşük olduğu için, hem ülke kapsamındaki hem de üç büyükşehirdeki reel (enflasyondan arındırılmış) satış fiyatında düşüş görüldü. Eylül ayında ülke genelindeki reel fiyatlarda görülen senelik değişim oranı yüzde -17,9; İstanbul'da yüzde -18,5; Ankara'da yüzde -16,1 ve İzmir'de yüzde -14,8 olarak gerçekleşti.

Cari Fiyatlarda Artışın Devam Ettiği Aktarıldı

Cari fiyatlara bakıldığında bir önceki seneye göre artışın sürdüğü ortaya çıkıyor. Cari fiyatlarda görülen senelik artış oranı, Eylül'e oranla ülke genelinde 0,3 puan artarak senelik yüzde 21,9'a çıktı. Buna göre ülke genelinde ortalama satılık konut ilan m² cari fiyatı 31.097 TL olarak belirlendi. Satılık konut ilan m² cari fiyatlarında görülen senelik artış oranları üç büyükşehirde de yükselerek İstanbul'da yüzde 21, Ankara'da yüzde 24,7 ve İzmir'de yüzde 26,7 olarak hesap edildi. İstanbul'da ortalama satılık konut m² fiyatları 42.529 TL, Ankara'da ortalama satılık konut m² fiyatları 24.045 TL ve İzmir'de ortalama satılık konut m² fiyatları 36.538 TL oldu.

2020 yılının Mayıs ayından bu yana sürekli artan ülke kapsamında görülen reel konut fiyat endeksinin (2017=100) 2023 Temmuz'dan beri gösterdiği düşüş 2024 Ekim ayında da sürmüştür. Ekim'de reel konut fiyat endeksi Eylül ayına oranla 1 puanlık bir azalışla 158,9 olarak kaydedilmiştir. Eylül ayından Ekim'e enflasyon oranı cari konut fiyat artış oranından daha fazla bir seviyede gelmiştir (sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 2,2). Cari konut fiyatları son bir senedir sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalmaktadır.

Kira endeksi BETAM'ın sahibinden.com verileri ile hazırlandı. Türkiye İstastik Kurumu (TÜİK) tarafından duyurulan TÜFE kira endeksinin hesaplama yöntemlerinin farklı olduğunu aktarmak gerekir. BETAM'ın yayınlandığı kira endeksi, "yeni kiraya verilmek üzere ilan edilen" konutların "talep edilen kira fiyatlarındaki" artışa dikkat çekiyor. İlan edilen fiyatlardan bir kiralamanın olup olmayacağı ve olduysa hangi fiyattan gerçekleştiği bilgisi saptanmamaktaıdr. Bu sebep ile doğrudan enflasyon hesabına ilişkin bir kira endeksi hesabı yapmak doğru değildir. Ayrıca, TÜİK'in Hanehalkı Bütçe Anketi ile takip ettiği  kira fiyatı endeksi ise "aynı evde oturmaya devam eden kiracıların yaşadığı" fiyat artışını göstermemektedir.