Turizm ve Dış Ticarete Pandemi Darbesi !

Türkiye, geleneksel olarak dış ticaret açığı veren bir ekonomidir.

Bu açık başta turizm gelirleri olmak üzere hizmet gelirlerinden elde edilen dövizle karşılanır. Kalan kısım ise yatırımlar, borçlanmalar, rezerv kullanımları, net hata ve noksan ile kapatılır.

2020 yılında bir önceki yıla göre dış ticaret verileri bozulmuştur. ihracat azalırken ithalat artmıştır. Bunun sonucu olarak dış ticaret dengesi ve ithracatın ithalatı karşılama oranı bozulmuştur.

2020 yılında TL değer kaybetti

2020 yılına girerken sepet kur (½ USD + ½ Euro) / TL 6,3132, 2020 yılsonunda ise sepet kur / TL 8,2589 olarak gerçekleşti. Buna göre TL sepet kura karşı %31’e yakın değer kaybetmiştir. Normal koşullarda TL’nin bu kadar yüksek değer kaybında ihracatının artması, ithalatının da düşmesi gerekir. Ancak durum bunun tam tersi olarak gerçekleşmiştir. Bu durumun başlıca sebepleri:

• Pandemi salgını dolayısıyla yaşanan üretim düşüşü,
• İhracat yapılan ülkelerdeki salgının etkileri,
• Üretimde yüksek oranda ithal girdi kullanımı dolayısıyla kur ve enflasyondaki yükseliştir.

Dış ticarette ortaya çıkan bu bozulmanın bir bölümünü kapatması beklenen turizm gelirlerinde ise salgının etkisiyle tam bir çöküş söz konusu oldu.

Tabloya göre 2019 yılının 30,1 milyar dolarlık net turizm gelirine karşılık 2020 yılında 11 milyar dolar dolayında net gelir elde edilmiştir. Bir başka deyişle 2020 yılında 2019 yılına göre 19,2 milyar dolar eksik turizm geliri söz konusu olmuştur. 2019 yılında 29,5 milyar dolarlık dış ticaret açığını 30,1 milyar dolarlık net turizm geliri ile kapatmışken 2020 yılında 50 milyar dolara ulaşmış olan dış ticaret açığının yalnızca 19,2 milyar dolarını net turizm geliri ile kapatılabilmiştir.

2021 beklentileri olumlu yönde

Pandeminin 2020 yılında en fazla etkilediği kesim turizm kesimi oldu. Turizme tesislerine mal ve hizmet sağlayanların da durumu çok bozulmuştur. 2021 yılında küresel çapta devam eden aşı seferberliği ve salgının kontrol altına alınmaya başlaması sonucu toparlanmanın olacağı beklentisi hakimdir. Bunun sonucu olarak ise borsada işlem gören turizm şirketlerinde alımların artması değerlendirilmektedir.