ABD Kapandı Memurlar Çalışmıyor Dünya Dalgalandı ve Duruldu

ABD Kapandı Memurlar Çalışmıyor Dünya Dalgalandı ve Duruldu. Geçen hafta olmaz denilen oldu ve ABD hükümeti bütçe görüşmeleri sonrasında kapanma kararı aldı, devlet memurları evlerine gönderildi. Bunun yanında yurdumuzda açıklanan yüksek enflasyon oranı borsada kan kaybına neden oldu. Geçen hafta dünyada ve Türkiye' de neler oldu neler!

Küresel piyasalar ABD'de hükümetin yeniden açılma sürecine odaklandı

ABD'de federal hükümetin kapanmasına ilişkin endişelerle geçen haftaya başlayan küresel piyasalarda, kapanmanın gerçekleşmesine rağmen iş gücü piyasasındaki zayıflama sinyallerinin Fed'e ilişkin "güvercin" beklentileri güçlendirmesiyle risk iştahı görece yüksek seyretti - Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda, bankanın bu ay ve aralık toplantılarında faiz indirimlerine devam edeceğine yönelik beklentilerin güçlü kalmaya devam ettiğini, 2026 yılında ise en az iki faiz indiriminin daha öngörüldüğünü belirtti - Yurt içinde gelecek hafta TCMB Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapacak


Yine FED Tutanakları

Gelecek hafta yatırımcıların odağında ABD'de federal hükümetin yeniden açılmasına ilişkin belirsizliğin giderilip giderilmeyeceği ve ABD Merkez Bankası (Fed) toplantı tutanakları yer alacak.

ABD'de federal hükümetin kapanmasına ilişkin endişelerle geçen hafta küresel piyasalarda, kapanmanın gerçekleşmesine rağmen iş gücü piyasasındaki zayıflama sinyallerinin Fed'e ilişkin "güvercin" beklentileri güçlendirmesiyle risk iştahı görece yüksek seyretti.

Ülkede Demokratların ve Cumhuriyetçilerin federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varamaması 1 Ekim itibarıyla hükümetin kapanmasına yol açmıştı. Hükümetin kapanması dolayısıyla Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS) perşembe günü haftalık işsizlik maaşı başvurusu verilerini yayımlamazken, dün de eylül ayına ilişkin tarım dışı istihdam verileri açıklanmadı.

ABD'de federal hükümetin bütçe yetersizliği nedeniyle kapanması, kamu kurumları tarafından yayımlanan ekonomik verilere erişimi kısıtlayarak veri akışını sekteye uğrattı. Bu durum, karar alma sürecinde veri temelli bir yaklaşım benimseyen Fed'in para politikasına ilişkin öngörülebilirliği azalttı.

Analistler, söz konusu gelişmelere karşın para piyasalarındaki fiyatlamalarda, bankanın bu ay ve aralık toplantılarında faiz indirimlerine devam edeceğine yönelik beklentilerin güçlü kalmaya devam ettiğini, 2026 yılında ise en az iki faiz indiriminin daha öngörüldüğünü belirtti.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ülkede ekonomik büyümenin hükümetin kapanmasından zarar görebileceğini kaydetti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack da ABD'de hükümetin kapanmasının etkisinin kapanmanın süresine ve yöntemine bağlı olacağını belirterek "Federal hükümetin tam olarak finanse edilmeye devam etmesini sağlayacak bir uzlaşmaya varılabileceğini umuyoruz." ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ise dün düzenlediği basın toplantısında, kapanmanın ekonomik sonuçlarının her geçen gün arttığını vurgulayarak, "Politika yapıcılar, piyasalar ve hatta Fed, önemli bir dönüm noktasında körlemesine hareket ediyorlar, çünkü BLS ve Ekonomik Analiz Bürosu (BEA) verileri hükümet yeniden açılana kadar askıya alınmış durumda." diye konuştu.

Ayrıca, Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin ayrı ayrı sunduğu hükümetin kapanmasını sona erdirebilecek geçici bütçe tasarıları dün Senato'da yeterli oyu alamadı. Gelecek haftanın odağında hükümetin yeniden açılıp açılmayacağı konuları yer alıyor.

Fed yetkililerinin de açıklamaları yakından takip edilirken, Fed Başkan Yardımcısı Philip Jefferson bankanın görevini yerine getirmesi için yeterli bilgiye sahip olduğunu belirtti.

Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, faiz indirimleri konusunda dikkatli olunması gerektiğini belirterek, verilere ve gerçeklere dayalı yaklaşım sürdürdüklerini anlattı.

Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, kapanma sırasında resmi istihdam istatistiklerinin açıklanmamasının durumu zorlaştırdığını belirterek, kapanmanın uzun sürmesi durumunda Fed'in elindeki bilgilerle karar alacağını söyledi.

Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,12 seviyesinde tamamladı.

Emtia piyasasında altının ons fiyatı, haftalık bazda yükselişini 7. haftaya taşıdı. Perşembe günü 3 bin 896,93 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini yenileyen ons altın, bu seviyelerden gelen sınırlı kar satışlarına karşın haftayı yüzde 3,4 artışla 3 bin 887 dolardan tamamladı.

Altındaki güçlü seyirle birlikte alternatif yatırım aracı olarak öne çıkan gümüşün ons fiyatı da 48,37 dolara çıkarak Nisan 2011'den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Gümüş, haftayı yüzde 4,2 yükselişle 47,99 dolardan kapattı.

ABD'nin Rus petrolü alınmamasına yönelik baskılarına rağmen arz sıkıntısı yaşanmayacağına ilişkin beklentilerin güçlü kalması petrol fiyatlarını baskılamayı sürdürdü. Brent petrolün varili haftalık bazda yüzde 6,4 değer kaybıyla 64,3 dolarda haftayı tamamladı.

Dolar endeksi geçen haftayı yüzde 0,4 düşüşle 97,7 seviyesinden kapattı.

New York borsası pozitif seyretti

New York borsasında geçen hafta alıcılı bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 1,09, Nasdaq endeksi yüzde 1,15 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,10 yükseldi. Cuma günü 3 endeks tüm zamanların en yüksek seviyesine gördü.

Makroekonomik veri tarafında ABD'de özel sektör istihdamı eylül ayında 32 bin kişi azaldı. Piyasa beklentileri özel sektör istihdamının bu dönemde 52 bin kişi artması yönündeydi.

ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 50'ye düşerek beklentilerin altında kaldı.

S&P Global hizmet sektörü PMI verisi de eylülde bir önceki aya kıyasla 0,3 puan azalışla 54,2'ye indi.

ABD'de S&P Cotality Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, temmuzda yıllık bazda yüzde 1,7 artarak konut fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın devam ettiğini gösterdi.

Ülkede Conference Board Tüketici Güven Endeksi, eylülde 94,2 ile piyasa beklentilerinin altına düştü. ABD'de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 7 milyon 227 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.

6 Ekim ile başlayacak haftada salı dış ticaret dengesi, çarşamba Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, toptan eşya stokları, cuma Michigan tüketici güven endeksi verileri takip edilecek.

Avrupa borsaları pozitif seyretti

Avrupa borsaları geçen alış ağırlıklı seyrederken, yeni haftada Avrupa Merkez Bankası (ECB) BaşkanıChristine Lagarde'ın konuşması yakından takip edilecek.

Geçen hafta bölgede Rusya ile artan gerilimler yatırımcıların odağında kalmayı sürdürürken, Belçika Başbakanı Bart De Wever, büyük kısmı ülkesinde bulunan dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna'ya sağlanacak bir kredinin teminatı olarak kullanılması durumunda doğabilecek risklerin diğer ülkelerle paylaşılması gerektiğini söyledi.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, son aylarda Ukrayna'daki savaşın sonlandırılması için diplomatik girişimlerin arttığına değinerek, "Rusya acımasız saldırılarına devam ediyor. Artık herkes şunu açıkça anlamalı ki Rusya buna zorlanana kadar durmayacak ve sadece Ukrayna için değil, bugün hepimiz için bir tehdit oluşturuyor." dedi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Rusya'nın savaşı sürdürebilecek imkanlara sahip olduğunu ifade ederek, Avrupa ülkelerini Rusya'dan petrol satın almaktan vazgeçmeye çağırdı.

Rus dron ve jetlerinin Polonya, Romanya ve Estonya'nın hava sahalarını ihlal etmesinin ardından Danimarka'da da kritik askeri tesisler ve sivil havalimanları üzerinde tanımlanamayan dronların görünmesi yetkilileri olağanüstü önlemler almasına neden olmuştu.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD Başkanı Trump'ın Gazze'de ateşkese varılması amacıyla sunduğu barış planı açıklamasını memnuniyetle karşıladığını söyledi.

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'de ateşkese varılması amacıyla sunduğu barış planına yanıt vermek için Hamas'ın 3-4 günü olduğunu belirtmişti.

Makroekonomik tarafta ise Avro Bölgesi'nde ağustosta yüzde 2 olan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 2,2'ye çıktı. Enflasyon, eylülde aylık bazda ise yüzde 0,1 oldu. Söz konusu veri eylül ayında ECB'nin hedefinden uzaklaştı.

Avro Bölgesi'nde mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ağustos ayında yüzde 6,3 seviyesine çıktı. Bugün Avro Bölgesinde açıklanacak üretici enflasyonu ve hizmet sektörü aktivitesi verilerinin bölgedeki ekonomik gidişat hakkında daha çok bilgi vermesi bekleniyor.

Almanya'da eylülde yıllık enflasyon yüzde 2,4'e çıktı. Ülkede enflasyon bu yıl art arda ikinci ay yükseldi. Piyasalarda beklenti yıllık enflasyonun eylülde yüzde 2,3'e yükselmesi yönündeydi. Ülkede enflasyon, aylık bazda ise yüzde 0,2 arttı.

Avrupa Birliği (AB) uyumlu Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) de eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 2,4 yükseldi.

Geçen hafta İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,18, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 1,43, Almanya'da DAX endeksi yüzde 2,73, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 2,68 yükseldi.

Gelecek haftanın veri takviminde pazartesi Avro Bölgesi'nde ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması, perakende satışlar, salı Almanya'da fabrika siparişleri, çarşamba Almanya'da sanayi üretimi, perşembe Avro Bölgesi'nde ECB toplantı tutanakları verileri yer alıyor.

Asya borsaları alış ağırlıklı seyretti

Asya borsalarında geçen hafta bazı borsaların kapalı olmasından dolayı işlem hacimleri düşük seyrederken, gözler gelecek hafta açıklanacak Japonya'da açıklanacak makroekonomik verilere çevrildi.

Fed'e yönelik artan faiz indirim beklentilerinin yanı sıra Güney Koreli teknoloji şirketi Samsung Electronics ve yarı iletken üreticisi SK Hynix'in OpenAI ile imzaladığı Stargate Programı kapsamındaki veri merkezleri için bellek çipleri tedarikine yönelik ön anlaşmalar da bölgedeki risk iştahını artırdı.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, fiyat artışlarına yönelik "Enflasyon bankanın hedefine kalıcı olarak ulaşma yolunda." dedi. Ueda, ABD ekonomisinin gelecekteki seyrinin Japonya ekonomisini önemli ölçüde etkileyebileceğini kaydetti.

BoJ tarafından yapılan "tankan" anketine katılan firmalar, ülkede TÜFE'nin gelecek 12 aylık dönemde yüzde 2,4 artmasını bekliyor. Anket sonuçlarında ülkede imalat aktivitesinde artış öngörülürken, bu durumun enflasyonla mücadele eden BoJ'un para politikaları adımlarını etkilemesi öngörülüyor.

Anket sonuçlarına göre ülkenin önde gelen imalat sanayi üreticilerinde güvenin artmasıyla BoJ'un faiz artırabileceğine yönelik beklentiler güçlendi ve bu da Japonya borsasında satış baskısına neden oldu.

Bölgede geçen hafta açıklanan verilere göre, Japonya'da imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 48,5 oldu. Ülkede ağustos ayında işsizlik oranı yüzde 2,3'ten yüzde 2,6'ya yükseldi. Ülkede açıklanan hizmet sektörü PMI 53,3 ile aktivitede artışa işaret etti.

Bu arada Hindistan Merkez Bankası politika faizini beklentiler dahilinde yüzde 5,5'te tuttu.

Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,88, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 4,82 ve Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,91 artarken, Çin'de piyasaların tatil sebebiyle iki işlem gününde açık olduğu haftada Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,43 yükseldi.

Gelecek hafta çarşamba günü Japonya'da dış ticaret dengesi, cuma Japonya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri takip edilecek.

Pazartesi, salı ve çarşamba günleri Çin'de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak.

Yurt içinde TCMB Başkanı Karahan'ın TBMM'de yapacağı sunum takip edilecek

Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 2,62 azalışla 10.858,52 puandan kapandı.

Gelecek hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapacak. Karahan'ın, toplantıda, küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi, enflasyon ve para politikası çerçevesinde kapsamlı bir sunum gerçekleştirmesi bekleniyor.

TCMB'nin faiz kararları ile enflasyonla mücadeleye ilişkin gelişmelerin, toplantının öne çıkan başlıklarını oluşturacağı tahmin ediliyor.

TÜFE, eylülde aylık bazda yüzde 3,23, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,52 artış gösterdi. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 33,29, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 26,59 olarak kayıtlara geçti.

Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 41,6870'ten tamamladı.

Gelecek hafta yurt içinde pazartesi TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, salı TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yapacağı sunum, perşembe sanayi üretimi verileri takip edilecek.