Doğalgaz Üretimi Günlük 8 Milyon Metreküpe Yükseldi, 3,5 Milyon Ev Yerli Gaz Kullanıyor

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, doğal gaz üretiminin artırılmasına yönelik çalışmaların devam ettiğini belirterek, "Toplam yurt içi üretimimizi günlük 8 milyon metreküpe yükselterek, 3,5 milyon hanemizin ihtiyacını kendi doğal gaz üretimimizle karşılar hale geldik." dedi.

Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçelerine ilişkin sunum yaptı.

Türkiye'nin zengin yeraltı kaynaklarına sahip olduğunu, üretilen maden çesitliliği açısından dünyada yedinci sırada yer aldığını belirten Bayraktar, bu alandaki potansiyeli ekonomiye kazandırmak için "Önce Insan, Sonra Çevre ve Sonra Katma Degerli Madencilik" vizyonuyla çalıstıklarını söyledi.

Bayraktar, madencilik sektörünün daha güvenli ve sürdürülebilir olması amacıyla 2023'te 8 bin 828, bu yıl ekim sonu itibarıyla ise 7 bin 833 sahada denetim yaptıklarını ifade ederek, söz konusu denetimlerde radar, sonar, drone, elektronik takip ve dijital uyarı sistemleri gibi teknolojilerin kullanıldığını ve yıl sonuna kadar yaklasık 9 bin saha denetim sayısına ulasmayı hedeflediklerini kaydetti.

Subatta Erzincan Iliç'teki altın madeninde heyelan meydana geldiğini anımsatan Bayraktar, "Olayın hemen ardından Iliç'teydik. Devletimiz de elindeki tüm imkan ve kabiliyetleriyle adeta seferber oldu. Toprak altında kalan 9 isçimizin arama kurtarma çalısmalarını bilfiil yerinde koordine ettik. Kesintisiz olarak bir ay boyunca burada kaldık, vatandaslarımızın acılarını paylastık. Hem onları hem ülke kamuoyunu seffaf, açık ve samimi bir sekilde bilgilendirdik. Meclisimiz de bir araştırma komisyonu kurarak büyük bir titizlikle bu konuyu ele almıstır. Konuyla ilgili yasal süreci yakından takip ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Madenciligi çevreyle uyumlu sekilde yürüterek, faaliyetlerin sonlandıgı alanların dogaya yeniden kazandırıldığına işaret eden Bayraktar, rehabilitasyon çalısmaları kapsamında bugüne kadar 45 ilde 9 bin hektar rehabilitasyon alanına 21 milyon adet agaç dikildiğini dile getirdi.

Bayraktar, yeraltı kaynaklarını ortaya çıkarmak amacıyla kurulan Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün (MTA), son 10 yılda ortalama 670 bin metre sondaj gerçeklestirerek yeni rezervlerin tespitini sagladığını ve bu rezervlerin önemli bir kısmının ekonomiye kazandırıldığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Madencilik sektörünün bugünkü fiyatlarla, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde 65 milyar lira olan hacmini 20 yıl gibi bir sürede 4 katına çıkararak 2023 yılında 270 milyar liraya ulaştırdık. Aynı süre zarfında maden ihracatımızı da 7 kat artırarak 2023 yılında 5,7 milyar dolara çıkardık. Dünyadaki rezervin yüzde 73'üne sahip oldugumuz bor madeninde yüzde 60'ın üzerinde küresel pazar payıyla bu alanda liderligimizi sürdürüyoruz. Bu çerçevede, 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünleri satısı karsılıgında, yüzde 97'si ihracat olmak üzere 1,3 milyar dolar satıs gerçeklestirerek bir rekor kıracagız."

Ham madde arz güvenligi kapsamında, Asya'dan Afrika'ya farklı cografyalarda çalışmaların sürdüğüne dikkati çeken Bayraktar, Nijer'de arama çalısmaları yürütülen altın sahalarından birinde 2025 yılında ilk üretime baslamayı planladıklarını söyledi.

Bayraktar, 2023'te kömür ve altın dahil, ara ve uç ürünler hariç olmak üzere, toplam madencilik ithalatının yaklasık 40 milyar dolar olduğunu, bu kapsamda maden üretimini güvenli ve sürdürülebilir sekilde artırmak için çalıstıklarını ifade etti.

Yesil dönüsümün ana unsurları olan yenilenebilir enerji, elektrik depolama ve elektrikli araç teknolojilerinin yanı sıra savunma sanayi gibi ileri teknoloji alanlarında nadir toprak elementleri basta olmak üzere kritik ve stratejik madenler kullanıldığını aktaran Bayraktar, Eskisehir Beylikova'da kesfedilen dünyanın ikinci en büyük Nadir Toprak Elementleri rezerv sahasındaki üretimi gelistirerek, bu alanda önemli bir küresel tedarikçi haline gelmeyi hedeflediklerini kaydetti.

Bayraktar, Türkiye için kritik ve stratejik madenler yol haritasının gelecek günlerde kamuoyuyla paylasılacağını bildirdi.

- "2025 yılında 143 arama sondajı yapmayı hedefliyoruz"

Bakan Bayraktar, geçen yıl 49 milyon ton ham petrol ve petrol ürünleri, 4 milyon ton LPG ve 50 milyar metreküp doğal gaz ithalatı yapıldığını, 2023 yılı toplam enerji ithalatı faturasının yaklasık 70 milyar dolar olduğunu bildirdi.

Yüksek ithalat rakamlarının dıs ticaret açıgına olumsuz etkisiyle mücadele etmek için yurt içi ve yurt dısında arama ve üretim faaliyetlerinin artırıldığının altını çizen Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu amaç dogrultusunda dört derin deniz sondaj gemisi, iki sismik arastırma gemisi ve destek gemilerinden olusan dünyanın en önemli ve modern arama ve üretim filolarından birini kurduk. Aynı zamanda bu alanda tersine beyin göçünü de saglayarak kendi insan kaynagımızı güçlendirdik. Bu sayede 2020 yılında Karadeniz'de tarihimizin en büyük dogal gaz kesfini gerçeklestirdik. Deniz yüzeyinin 4 bin metre altından çıkardıgımız dogal gazı karaya, 170 kilometre mesafeden Filyos'a ulastırarak vatandaslarımızın kullanımına sunuyoruz. Yani Karadeniz'in tabanına Ankara-Bolu otoyolu mesafesi kadar adeta bir gaz otobanı insa ettik. Sakarya Gaz Sahası'nda geçtigimiz yıl bütçe görüsmeleri döneminde günlük 3,8 milyon metreküp olan üretimimiz bugün itibarıyla yaklasık iki katına ulasarak 7 milyon metreküpe çıkmıstır. Diger sahalarımızla birlikte toplam yurt içi üretimimizi günlük 8 milyon metreküpe yükselterek, 3,5 milyon hanemizin ihtiyacını kendi dogal gaz üretimimizle karsılar hale geldik."

Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası'ndaki üretimin artırılması için yapılan planlama kapsamında bir adet yüzer üretim platformunun envantere eklendiğine işaret ederek, deniz üstünde bir sanayi tesisi olan ve 2026 yılında üretime alınacak platform ile günlük üretimin 20 milyon metreküpe çıkarılacağını, böylece hanelerin yarısının doğal gaz ihtiyacının yerel gaz ile sağlanacağını vurguladı.

Mevcut sahada üretim artırılırken, yeni sahalarda sondajların devam ettiğini belirten Bayraktar, Karadeniz'de saha gelistirme çalısmaları kapsamında Abdülhamid Han gemisinin 9 Kasım'da yeni sondaja basladığını söyledi. Bayraktar, petrolde, daha önce arama yapılmayan bölgelere odaklandıklarını, bu çerçevede Sırnak, Gabar'da Türkiye'nin kara alanlarındaki en büyük petrol kesfine imza atıldığını ifade etti.

Gabar'da günlük üretimin 57 bin varilin üzerine çıktığının altını çizen Bayraktar, "Kesfini yaptıgımız petrol rezervimizi milletimizin istifadesine sunmak için daglarda toplam 540 kilometre yol yaparak bu üretimi gerçeklestirdik. Gabar ve civarında farklı sahalarda yeni kesif kuyularını da açmaya devam ediyoruz. 2024 yılında, Şırnak, Hakkari, Van başta olmak üzere toplam 84 sondaj tamamlanmış olup bu rakamı yıl sonunda 103'e çıkaracağız. Bu sayede 66 milyon varillik yeni rezerv keşfettik. 2025 yılında ise 143 arama sondajı yapmayı hedefliyoruz. Sakarya Gaz Sahası ve Gabar Bölgesi basta olmak üzere üretim alanlarımızı genişletmek ve üretimimizi artırmak için TPAO önümüzdeki yıl 143 milyar liranın üzerinde yatırım yapacak." diye konuştu.

Bayraktar, yurt dısındaki sahalarda gerçeklestirilen 40 bin varillik üretimle birlikte günlük toplam 155 bin varilin üzerinde petrol üretildiği bilgisini paylaşarak, 6,3 milyon otomobilin yakıt ihtiyacının karsılandığını dile getirdi.

- Doğal gaz giriş kapasitesi artırıldı

Ulusal dogal gaz sebekesine giris noktasının 14'e, günlük giris kapasitesinin 455 milyon metreküpe çıkarıldığını anlatan Bayraktar, dogal gaz tedarik çesitlendirmesi için zaruri olan 2'si sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminali, 3'ü Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) olmak üzere 5 adet gazlastırma tesisinin toplam giris kapasitesinin 161 milyon metreküpe ulastığını söyledi.

Bayraktar, dünyadaki altıncı büyük sebeke olan, yaklasık 20 bin kilometre uzunlugundaki dogal gaz iletim hattının yanında, sehirlerde 208 bin kilometreyi bulan dogal gaz dagıtım hatları bulunduğunu ifade ederek, söz konusu yatırımlar sayesinde farklı tedarik kaynaklarından gereken zamanda ve miktarda dogal gaz temin etme esnekligine kavusulduğunu bildirdi.

Mevcut durumda 5,8 milyar metreküp olan yer altı dogal gaz depolama kapasitesinin 2028'de 12 milyar metreküpe yükseltilerek kullanılan dogal gazın yüzde 20'den fazlasının depolanabileceğini belirten Bayraktar, "81 ilimizde 885 yerlesim yeri ve 222 Organize Sanayi Bölgesine dogal gazı ulastırdık. Sadece son bir yılda 92 yerlesim yerine dogal gaz arzı sagladık. Türkiye artık kendi gazını üreten, kaynak ve güzergah çesitliliğini saglamıs, güçlü altyapısı ve tedarik portföyü sayesinde ihracat kabiliyeti kazanmıs, Avrupa'nın da arz güvenligine katkı saglayan enerjide merkez ülke konumuna gelmistir." değerlendirmesinde bulundu.

Bayraktar, yurt içi ve yurt dışında arama çalışmalarının sürdüğüne işaret ederek, Oruç Reis gemisinin Somali'de her biri 5 bin kilometrekare olan üç ruhsat sahasında üç boyutlu sismik arama faaliyeti yürüttüğünü söyledi.

- Doğal gazda tedarik anlaşmaları uzatıldı

Dogal gaz tedariki kapsamında, Cezayir'le olan LNG anlasmasının 2027 yılı sonuna kadar, Azerbaycan ile bu yıl sona erecek dogal gaz tedarik anlasmasının ise 2030 yılı sonuna kadar uzatıldığı bilgisini paylaşan Bayraktar, "BOTAS, uluslararası firmalarla yıllık 5,6 milyar metreküplük uzun dönemli LNG tedarik anlasmaları imzalamıstır. Uzun vadeli LNG tedarik anlasmaları, sadece ülkemiz için degil bölgemiz ve Avrupa için de dogal gaz arzının çesitlendirilmesinde ve arz güvenliginin tesisinde çok kritik bir rol oynamaktadır." dedi.

Türkiye'nin aralarında Cezayir, ABD, Katar, Umman, Nijerya gibi ülkelerin yer aldıgı, 34 farklı ülke ile dogal gaz ticareti yaptığını anlatan Bayraktar, şunları kaydetti:

"Dogal gazda hedefimiz tedarik tarafını yeniden sekillendirerek ve çesitlendirerek daha rekabetçi fiyatlarla dogal gaz tedarik edebilmektir. Ülkemizin yıllık ortalama 50 milyar metreküp dogal gaz tüketimi dikkate alındıgında bugüne kadar yaptıgımız altyapı yatırımlarıyla yıllık 80 milyar metreküp dogal gaz arzı saglayabilecek durumdayız. Enerji ticaret merkezi olma potansiyelimizi gerçege dönüstürerek ihtiyacımızın üzerinde tedarik ettigimiz dogal gazı güçlü altyapımız sayesinde ihraç etmeye basladık. Bu çerçevede, Bulgaristan ve Yunanistan'ın yanı sıra sınırımızın olmadıgı Macaristan, Romanya, Sırbistan ve Kuzey Makedonya'ya da dogal gaz ihraç ediyoruz."