SPK Başkanı: Borsada Bu Yıl Halka Arz Büyüklüğü 64.3 Milyar TL

SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül'ün 15. Uluslararası Kurumsal Yönetim Zirvesi'nde yaptığı konuşmada borsada gerçekleştirilen halka arzlara değindi: 

Halka arza olan ilginin yalnızca ülkemizde değil, tüm dünyada arttığını belirten Gönül, Borsa İstanbul'da bu yıl toplam 46 şirketin halka arz olduğunu ve bu halka arzların toplam değerinin 64.3 milyar TL olduğunu belirtti.

Konuşma metni:

Değerli konuklar, hepimizin bildiği üzere dünyada devam eden jeopolitik gelişmeler, ana ihracat pazarımız Avro Bölgesi'ndeki ekonomik aktivitede gözlenen zayıflık ve enflasyon, ülkemiz açısından bazı risk unsurları olarak öne çıkmaktadır. Bu şartlar altında sermaye piyasalarımız ve borsamız, fon arayışındaki şirketler ve getiri arayışındaki yatırımcılar açısından önemli bir alternatif olmaya devam etmektedir.

Dünyada halka arzlar, hem sayı hem de büyüklük olarak azalırken, Ülkemizde 2022 yılındaki yüksek halka arz performansının 2023 yılında da devam ettiğini görmekteyiz.
Verilere baktığımızda geçen yıl ilk halka arzlardan 19,3 milyar TL fon toplanmışken; bu yıl 20 Kasım itibarıyla 46 şirketin ilk halka arzının toplam büyüklüğü 64,3 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. Önümüzdeki dönemde halka arzlara olan talebin bu trende benzer şekilde devam edeceğini öngörüyoruz.

Halka açılma, sadece alternatif bir finansman yöntemi, şirketlere fon kaynağı olarak görülmemelidir. Halka arzla birlikte artan kamuyu aydınlatma, şeffaf olma, raporlama, bağımsız denetim ve benzeri yükümlülükler şirketlerin kurumsallaşma süreçlerini hızlandırmakta ve yönetim kalitesini artırmaktadır.

Güven, piyasa ekonomisinin işlemesi ve büyümesi için kritik bir kaynaktır. Ticari işlemlerin tamamı güven unsuruna dayanır. Güven, işlem maliyetlerini düşürmekte, yatırımları ve ekonomik büyümeyi desteklemektedir.

Dolayısıyla piyasamızdaki büyümenin sürdürülebilir olması açısından, kurumsal yönetim anlayışının yerleşmesinin, piyasalara olan güvenin teminatı olduğunun altını çizmekte yarar görmekteyim.

Şirketlerimizin yönetim kurullarının, bağımsız denetim, değerleme, derecelendirme şirketleri, yatırım kuruluşları ve pay sahiplerinin sorumluluklarını yerine getirirken, gösterdikleri performanslar, bu güvenin tesis edilmesinde büyük rol oynamaktadır.

Yönetim kurulları ile başlayacak olursak, burada özellikle şirket yönetim kurullarının daha iyi performans gösterebileceği iki alanı vurgulamakta fayda görmekteyim. Bunlar, performans değerlendirmesi ve uygun yönetim kurulu kompozisyonunun oluşturulmasıdır. Yönetim kurulunun performans değerlendirme süreci, daha iyi performans göstermeleri ve paydaşlarının güvenini kazanmaları açısından kritik bir alandır.

Bunun yanında, ihtiyaç duyulan beceri, deneyim ve uzmanlıktaki çeşitliliğe sahip yönetim kompozisyonunun oluşturulmasında, geleneksel alanların yanında teknoloji, sürdürülebilirlik gibi yeni uzmanlık alanlarının da değerlendirmeye alınması gerektiği tabiidir.

Ayrıca güvenilir finansal tablolar ve kamuya yapılan açıklamalar, sermaye piyasalarında güven oluşturmanın anahtarıdır. Yatırımcılar, borsada işlem gören şirketlerin sunduğu finansal tabloların ve açıklamaların kalitesine dayanarak kararlar alırlar.

Bu nedenle şirketlerin, sermaye piyasalarımızda güven sağlama sürecinde kritik rolleri ve görevleri dikkate alınarak verdikleri hizmetlerin kalitesinin artırılması gerekmektedir.

Güvenin tesis edilmesinde paydaşların da çok önemli bir fonksiyonu vardır.

Yatırımcılarımızın genel kurullara katılımı, soru sorma hakkının tatmin edici bir şekilde kullanılması, yatırım yapılan şirketin daha iyi tanınması ve yönetim kurullarıyla anlamlı bir şekilde etkileşim kurulmasının sağlanması önemlidir.

Mevzuat ile tarafların yükümlülüklerinin belirlenmesi ise güven tesisinin ayrı bir gerekliliğidir. Ancak burada unutulmamalıdır ki, kurallar bize ne yapabileceğimizi söyler, değerler ise ne yapmamız gerektiğini. Bu nedenle, zorunlu kuralların dayattığı dış disiplin, şirketin iç kültürü ve ahlakıyla tamamlanmalıdır. Dolayısıyla bu kültürün oluşmasını teşvik eden düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır.

Güven tesisi ile ilgili olarak bir diğer gereklilik ise tüm paydaşların ihtiyaçlarını samimi bir şekilde ele almaktır. Bunun için şirketler, faaliyetlerini, faaliyet gösterdikleri toplumu ve çevreyi, nasıl etkiledikleri konusunda tam bir şeffaflıkla yürütmelidir.

Bu kapsamda da, şirketlerin yeni riskler ve fırsatlar yaratan iklim değişikliği meselesini örneğin menfaat sahipleri ile nasıl ele aldığının iletişimini doğru bir şekilde kurması beklenmektedir.

Sevgili konuklar, sözünü ettiğim ihtiyaçlar çerçevesinde, kurumsal yönetime ilişkin zorunlu düzenlemeleri etkin biçimde uygulaması, bu uygulamanın Kurulumuz tarafından gözetimi, zorunlu olmayan ilkelere dair raporlamaların iyileştirilmesi ve borsa şirketlerinin kurumsal yönetim uygulamalarının geliştirilmesi büyük önem kazanmıştır. Bu amaçla, özellikle kurumsal yönetim ve sürdürülebilirlik raporlaması konusunda geçtiğimiz dönemlerde oldukça temel düzenlemeler yapılmıştır.

Kurulumuz, diğer konularda olduğu gibi kurumsal yönetim konusunda da uluslararası gelişmeleri yakından takip etmekte ve ayrıca ülkemizdeki uygulamalarını teşvik etmeye yönelik düzenlemeler yapmaktadır.
Bu konuda şirketlerin uygulamalarının gözetimini gerçekleştirmektedir. Burada borsada işlem gören şirketlerin önemli bir kısmının, kurumsal yönetimi ciddi olarak ele aldığını ve bu konuda şirketlerimizin genel olarak her yıl daha iyiye gittiklerini görmekten büyük mutluluk duyduğumuzu ifade etmek isterim.

Değerli katılımcılar, sözlerime son verirken, tüm taraflar olarak kurumsal yönetim standartlarının yükseltilmesi ve güvenin güçlendirilmesine yönelik çabalarımızın devam etmesi gerektiğini ifade etmek isterim.

Ülkemiz sermaye piyasalarının en iyi örneklerle kıyaslanabilir hale gelmesini ve bu amaçla sürekli iyileştirme arayışında olmamız gereğini bir kez daha yineliyorum. Zirvenin sermaye piyasalarımızın gelişimi açısından faydalı olmasını temenni ederim. Bu vesileyle zirvenin düzenlenmesinde emeği geçenleri kutlar, hepinizi saygılarımla selamlarım.