Macaristan’da yatırım fırsatları

www.beeoant.com

Avrupa’nın yükselen yıldızı Macaristan…. Yükselişe tamam mı devam mı ?

Avrupa’nın yükselen yıldızı son 10 yıldır Macaristan; Macaristan’ın yıldız gösterge şehri ise Budapeşte’dir. Bugün yurtdışında özellikle inşaat tarafında yatırım planlayanlar için tarafsız bir gözle eksisi ve artısı ile Macaristan’ın başkenti Budapeşte’yi analiz edip sizlere ışık tutmaya çalışacağım.

Budapeşte, Macaristan’ın politik, kültürel, ticari, endüstri ve ihracat merkezidir. Berlin’den sonra Orta Avrupa’nın en büyük ikinci şehri olup, Macaristan nüfusunun beşte biri, 2016 yılı sayımına göre 1.752.704 kişi Budapeşte’de yaşamlarını sürdürmektedir. Tuna nehrinin iki yakasındaki Buda ve Peşte’nin Chain Köprüsü inşa edilmesi sonrası 17 Kasım 1873 yılında birleşmesiyle oluşmuş ve şehrin adı Budapeşte olmuştur. Budapeşte coğrafi konumu, tarihî eserleri ve diğer çekicilikleri ile Avrupa’nın en güzel şehirlerinden biridir.Tuna’nın batı kıyısında Buda kalesinin çevresindeki görece engebeli bölgede tarihî semtler uzanır.Şehrin iş merkezi ve kalabalık semtleri ise Tuna’nın doğusundaki ovaya açılan düzlüktedir. Kültürel yapısıyla, çok çeşitli mimari özellikleriyle, kaplıcalarıyla, Tuna Nehri ile ikiye ayrılan gösterişli bir köprüler kentidir. Buda ve Peşte adı ile anılan Tuna Nehri’nin böldüğü iki yakadan oluşmaktadır. Eski kent merkezi Buda kısmıdır. Bu kısımda organik bir yol yapısı hakimdir ve bütün yollar kiliseye çıkmaktadır. Yeni kent merkezi ise Peşte kısmıdır. Bu kısımda ızgara (grid) planlı bir yol yapısı hakimdir. İklim şartları nedeniyle Eski Kent alanında sokaklar genellikle güneye çıkmaktadır. Bütün cadde, sokak ve alanların taş parke ile kaplanmış olduğu görülmektedir.

Yapıların mimari özellikleri önce Rönesans, Barok, daha sonra da Sosyalizm akımından etkilenmiştir. Fakat küreselleşmenin etkisiyle günümüzde modern yapıları ve ofis binaları görülmektedir. Macaristan da kentlerde yapılar genellikle 1-2 katlıdır. Budapeşte’de kat sayısı 5-6 katı bulmaktadır. Büyük ve yüksek pencereli olan bu yapılar taştan yapılmıştır. Türkiye’deki yapıların çatılarına göre çatı eğimleri daha çok diktir. Bunun yanında bu kentlerde yer alan eski yapıların bazılarında anıtsal nitelikteki süslü Barok balkonlar yeralmaktadır.

AB’ye 2004 yılında tam üyeliği gerçekleşen Macaristan’da kentsel planlama ve koruma hususu öncelikli öneme sahip alanlardır. Buda kısmı hareketli bir topografyaya, tarihi yapılara sahiptir ve konut alanları Saray bölgesinin dışında daha yoğunluktadır. Zengin sınıf çoğunlukla burada yaşamaktadır ve sanatsal alanlar da genelde Buda tarafında gerçekleşmektedir. Peşte ise daha düz alanda bulunmaktadır. Gece kulüpleri, stadyumlar, iş merkezleri, bitişik düzendeki bloklar halinde boğucu apartman daireleri Peşte’de yer almaktadır. Ülkeye ait olan tek havaalanı Ferihegy de Peşte kısmında bulunmaktadır. 1948’de başlayan 1990’a kadar süren Sosyalizm döneminden kalan bloklar havaalanına giden yol üzerinde göze çarpmaktadır.Budapeşte temel sanayi (termik santral, çelik ve boru fabrikaları, petrokimya, yapı sanayileri) ve tüketim sanayisi (un fabrikaları, hazır giyim, kereste, kâğıt, matbaacılık, ilaç, kozmetik sanayileri) merkezidir. Ayrıca Comecon çerçevesi içinde, makinalar ve elektrikli makinalar (takım tezgâhları, kamyonlar, demiryolu gereçleri, telefon santralleri, elektronik cihazlar) yapımı da önemli seviyelere ulaşmıştır.

Macaristan inşaat sektörünün GSMH içindeki payı, genelde % 5 civarında gerçekleşmektedir. Bu oran, mevsimsel faktörlere bağlı olarak değişimler yaşanmasına ve özellikle yol yapımı gibi büyük devlet ihalelerinin seviyelerindeki oynamalara rağmen değişmemektedir. Sektörün faaliyetleri, büyük oranda devlet ihalelerine ve politikalarına bağımlılık arz etmektedir. Devletin ipoteğe (Mortgage’e) dayanan borç verme programlarını teşvik etmesi, bastırılmış durumda bulunan gayrimenkul ve yeni ev inşaatlarını harekete geçirmiş ve ev inşaatlarında görülen, adeta patlama şeklindeki artışa neden olmuştur. Bu büyümenin bir nedeni, dünyadaki gelişmeleri pek takip etmeyen Macar müşterilerin, düşük faizli fakat kur riski taşıyan Euro veya İsveç Frank’ı üzerinden borçlanması, diğer önemli nedeni de, Macaristan’ın otoyol inşaat programı olmuştur.

Devlet kefaletli yol yapımındaki yavaşlamanın belirgin hale gelmesi ve sert mali tedbirlerin uygulanmaya başlanmasıyla konut pazarının yavaşlaması, Macaristan’ın inşaat sektörünün daralmasına yol açmıştır. Orta vadede, Macaristan inşaat yatırımlarındaki gelişmeler, büyük oranda kamu altyapı projelerinin AB fonlarıyla gerçekleştirilmesinden kaynaklanacaktır. Macaristan’ın kullanacağı yaklaşık 22.4 milyar Euro tutarındaki AB kaynaklı Yapısal ve Uyum fonunun, önemli oranda altyapı yatırımlarında kullanılması öngörülmekte olup, bunun yanı sıra yeni ev ve eski evlerin restorasyonu alanlarında da pazarın büyümesi beklenmektedir. Bu fonun yaklaşık % 60’ı konut yapımı ile altyapı ve kamu binalarının yeniden inşası için kullanılacaktır. Sektörde 97 bin adet işletme faaliyet göstermektedir ve bunlar içinde faaliyetlerini durdurmuş olanların oranının önümüzdeki dönemde artması beklenmektedir. Tahminlerine göre faal olmayan firmaların sayısı 15-16 bin civarında olacaktır. Söz konusu firmaların sektörde çok sayıda bulunması da sektörün durgunluğunu pekiştirmektedir. İnşaat sektörü için adeta yedek güç durumunda bekleyen ve fren olan bu firmalar, sektöre yeni firma girmesine ve dolayısıyla sektörün büyümesine engel olmaktadırlar. Pazarda inşaat malzemeleri satan büyük oyunculardan Brico’nun kapanmasına karşın , Baumax, Praktiker gibi çok sayıda büyük mağaza bulunmaya ve iş yapmaya devam etmektedir.. Büyük mağazalar, sattıkları ürünleri çok çeşitli ülkelerden ve firmalardan doğrudan ithal etmektedirler. Bazı inşaat firmaları, hem inşaatını üstlendikleri yerin ihtiyaçlarını karşılamak hem de doğrudan satın almak isteyen taşeron veya tüketicilere satmak üzere mal ithal etmektedirler. Bunların kendi depoları ve satış yerleri bulunmaktadır. Bunun yanında, büyük inşaat işleri yapan müteahhitler, sadece kendi ihtiyaçları olanı ithal etmekte, başkalarına satışı düşünmemektedirler. Piyasada bulunan bazı distribütör ve temsilciler de, ithalatta aktif rol oynamaktadırlar. İthalatçılar genelde doğrudan üreticiden mal ithal etmek istemektedirler. Bu yöntemle, aracıya herhangi bir komisyon ödemeden mal bedelini minimuma çekme ve pazarda rekabet edebilme şansına sahip olmaktadırlar. Macaristan’da yaklaşık 30.000 adet yabancı firma vardır. Ülkede inşaat işiyle uğraşanlar başta İsrail, Çin, Almanya, İspanya ve Avusturya firmaları olmak üzere çoğunlukla yabancı kuruluşlardır. Son dönemde kaliteli binaları satın alanlar da yabancılar olmaktadır. İnşaat malzemeleri pazarı da çoğunlukla yabancıların elindedir. Özellikle İsrail firmaları hem kaliteli inşaatı yapan, hem de bu pahalı binaları satın alan grubu teşkil etmektedir. İthalatçılar genelde, imalatçı ile çalışmayı tercih etmektedirler. Çünkü bu kendilerine bir fiyat avantajı getirmektedir. Ülkede ev fiyatları artmıştır. Yenileme firmaları ise çoğunlukla Macar firmalarından oluşmaktadır. İnşaatlarda kullanılan madensel mineraller ve ürünler, daha çok ithal edilmektedir. Pazarda daha çok, düşük ve orta fiyatlı mallara yönelim vardır. Son dönemde, site ve büyük apartman inşaatları gelişmektedir. Son yıllarda turistik amaçlı büyük termal tesislerin yenileme çalışmaları veya yeniden inşaat çalışmaları sıkça görülmektedir.

Ülkede yeni evler yabancı talebi, beyaz yakalı talebi ve orta üst gelir grubu işadamı talebi ile fiyatların yükselmesi nedeni ile orta ve alt gelir grubu insanlar alım tercihlerini eski eve yönlendirmiştir. Var olan evlerin bakım ve yenileme çalışmalarında, iç ve dış duvarların ısı yalıtımında AB yardımı vardır. Konut sahibi, belediye ve devlet; evin yenileme bedellerini her biri 1/3 oranında paylaşmaktadırlar. Ev sahibi, bakım ve yenileme bedelinin sadece üçte birini verdiği için, bu konuda yoğun çalışmalar vardır. Macaristan’da insanların % 93’ü kendi evinde oturmaktadır, yani çoğunluk ev sahibidir. Macaristan’da evle ilgili faiz oranları oldukça düşük ve çok uygun oranlardadır. Buna rağmen, ev kredisi alanın çocuk sayısı fazla ise, daha da düşük kredi faizi uygulanmaktadır. Bunun nedeni de Macaristan’da nüfusun azalması ve devletin nüfus artışını teşvik etmesidir. Macarlar için binaların estetik güzelliği çok önemlidir ve mimarlar da, belediye de böyle düşünmektedir. Bu yüzden de yeni bina veya eski bina tamiri için titiz davranılmaktadır. Şehrin genel dokusunun bozulmamasına dikkat edilmektedir.

Pazarda önceliği olan inşaat konuları ise otoyol, çevre, Ar-Ge, sosyal yatırım, enerji tasarrufu ve ısı yalıtımı yatırımları olacaktır. Önümüzdeki dönemde; ileri teknoloji ürünleri ve yenilikçi ev aksesuarları gibi yüksek kaliteli inşaat malzemelerine olan ihtiyacın artması beklenmektedir. Enerjinin ve ısının tasarrufuna ve korunmasına yönelik ve çevreyle dost ürünlere ve işlere olan ihtiyaç artacaktır. AB fonlarının desteğiyle çevre, çöp yakma gibi işlerde gelişme olması beklenmekte ve bu sektörlerde yerel yönetimlerle çalışılması gerekmektedir. AB genel ulaşım planına ulaşılabilmesi için, Macaristan’da daha uzun yıllar kara ve demiryolu harcamalarının da devam etmesi beklenmektedir. AB, karayolu dışındaki alternatif ulaşım/taşıma yollarını da desteklemektedir.

Macaristan’da 2001 yılında yürürlüğe giren XCIII sayılı Yasa gereği, kambiyo mevzuatı liberalleştirilmiştir. Daha önce çok sıkı kurallara bağlı olan döviz işlemleri, AB mevzuatına uygun bir şekilde sermayenin serbest dolaşımını sağlamıştır.

Macaristan’da faaliyette bulunmak isteyen firmaların, ülkedeki bir bankada hesap açtırmaları gerekmektedir. Firmalar her türlü döviz ve forint hesabı ile ilgili işlemlerini gerçekleştirebilecekleri gibi kar payı transferi yapmak ta serbesttir. Sadece Macar hükümetine yapılması gereken ödemelerin (vergi ödemeleri vb.) ve ilgili kanunda belirtilen bazı uygulamaların forint üzerinden olması gerekmektedir.

Macaristan ekonomisi 2019’un ikinci çeyreğinde yıllık bazda % 5,2 oranında büyümüş ve art arda dördüncü çeyrekte GSYİH büyümesini % 5’in üzerinde tutarak, CE’deki en yüksek hız ve büyüme oranıyla Euro bölgesi ekonomilere göre önemli bir sıçrama gerçekleştirmiştir.

Ülke ekonomisinde tüm sektörler 2019 ilk yarısında hızlanmış olup talep tarafında tüketim artışı güçlü kalmıştır. Aynı zamanda hükümet yaptığı planlamalar ile ekonominin çeşitli sektörlerine yönelik yüksek DYY girişi ile yatırım faaliyetlerini % 16’nın üzerinde arttırdı. AB fon girişleri nedeniyle harcamalar da ılımlı bir şekilde (% 1.7) arttı. Arz tarafında, otomotiv endüstrisi ilginç bir şekilde sağlam kaldı – iç talebin artması şimdiye kadar ihracattaki düşüşü dengeledi – ve sanayi üretimi % 3,8 oranında genişleyebildi.

Turizm ve perakendecilik de dahil olmak üzere hizmet sektörü % 4,2 büyümüştür. Öncü sektör % 28’lik yıllık büyüme oranı ile inşaat sektörüdür.

Macaristan ekonomisi tam istihdama yakındır ve doğal potansiyelinin üzerinde belirgin büyüme belirtileri göstermektedir.

Ulusal ortalama brüt maaş 2019 Ağustos ayı itibariyle 365.000 HUF’a ulaştı (2018 yılı % 11 artışla). Bununla birlikte, HUF’un EUR karşısında sürekli olarak değer kaybına uğradığını ( iki yılda yaklaşık % 10) ve işverenler için EUR cinsinden yerel işgücü maliyet artışını açıkça azalttığını eklemeliyiz. Sonuç olarak ulusal ortalama maaş, geçerli döviz kuru üzerinden 1,100 Euro’yu geçmemiştir.

Zayıflamış HUF’a rağmen, ekonomik baskıda hafifleme görülmüş ve TÜFE 2019 itibariyle % 3,3’e geri dönmüştür. Aslında, küresel bir yavaşlama korkusuyla, MB ve hükümet ekonomiye parasal bir teşvik olarak zayıf bir para birimini memnuniyetle karşılamaktadır. Tahminler değişiklik gösterebilir, ancak gelecek yıl Macar para biriminin daha fazla değer kaybetmesi bekleniyor. Mevcut durumda, gerçek faiz oranları Macaristan’daki tarihi düşük seviyelerdedir ve bu da finansmanda güçlü bir artışa katkıda bulunmuştur.

Macar halkı sadece perakende ürünlere daha fazla harcama yapmakla kalmamış aynı zamanda gayrimenkullere büyük yatırımlar yapmaya devam ederek konut fiyatlarını daha da artırmıştır. 2019 da , Macaristan’da konut fiyat artışı yıllık bazda% 11 ile AB’nin en yüksek seviyesiydi. (AB ortalaması % 4 ile karşılaştırıldığında) Bununla birlikte, hükümetin yeni tahvil ihracı, yerel tasarruf modelinde önceden tahmin edilenden daha önemli bir etkiye sahip olduğunu gösterdi. Bu plan sadece Macar vatandaşları tarafından kullanılabilir ve hükümet tahvili getirilerinin % 2’nin altına sıkıştırıldığı bir ortamda yıllık % 6’ya varan bir getiri vaat etmektedir. Hükümet, yurtiçi tasarrufları devlet tahvili piyasasına yeniden kanalize etme amacını açıkça ortaya koymuş ve dış borçlanmayı önemli ölçüde azaltmıştır. Macar yerel yatırımcıların planın kullanıma sunulmasından itibaren sadece iki ay içinde bu yeni devlet tahvillerine 4,5 milyar euro’nun üzerinde yatırım yaptığı görülmektedir. Bu durum gayrimenkul sektörüne Macar yerel yatırımcının iştahını azaltmış olup önümüzdeki dönemde sektördeki fiyat ve talebi kısıtlayan bir faktör olarak ön plana çıkabilir. Milletvekilleri ev inşaatı üzerindeki KDV oranını 2016’da yüzde 27’den yüzde 5’e düşürdü, ancak bu oran 2020 yılı içerisinde başka bir karar alınmaz ise ana KDV oranı olan eski seviyeye geri dönecek. Ayrıca üç hafta önce, hükümet ev tasarruflu mevduatlara (LTP) devlet sübvansiyonunun durdurulması için gelen yasa tasarısına onay verdi. Bu da bir takım soruları gündeme getirdi ve birçok tartışma yarattı. Daha sonra PMO , LTP’lerden tasarruf edilen paranın CSOK programına yatırılacağını duyurdu. Bu arada, daha az şanslı olanlar için uygun konut edinme eylemi gittikçe zorlaştı.

Hükümetin LTP’lerle iki hedefi bulunmakta : Ekonomik krizi takiben inşaat sektörünü canlandırmak ve daha az şanslı olanların uygun fiyatlı konut edinmelerine yardımcı olmak. Birçok uzman mevduatlara verilen % 30’luk sübvansiyonun (yılda maksimum 72.000 forinti [yılda 223,5 EUR) kabul edilemez ve sürdürülemez derecede yüksek olmasına rağmen, bu program yoksullar ve zenginler arasında dairelerini yenilenmesi icin çok talep görmekte.

Mevzuatın ani ve sert değisimi eleştiri yaratmıştır. Eleştirmenler bunun Orbán’ın “cerrahi müdahale” söz konusu olduğunda “neştere balta kullanmayı” tercih eden govt ad-hoc mevzuatının başka bir örneği olduğunu belirtti. Bu görüşlere göre, plan tartışma ve muzakerelerden sonra yavaş yavaş ve aşamalı olarak kaldırılmalıdır.

Benzer süreçlerin Macaristan ekonomisinin güvenilirliğini ve öngörülebilirliğini zayıflatabileceğini de sözlerine ekliyorlar.

Yerel bazda iştahın azalması fakat yabancı yatırımcı ve kurumsal fonların talebinin artması büyük ofis kiracılarının beklentilerinde belirsizliğe yol açmış ( 10.000 metrekarenin üzerinde ), kira sürelerinin sona ermesinden 2,5-3,5 yıl önce fiyatlar veya uzatmalar hakkındaki pazarlıkların artmasına yol açmış ve anlaşma yenilemeleri olağan bir süreç olarak görülmeye başlamıştır.

Bu durumun geçici olup olmayacağını ağırlıkla yabancı yatırımcı talebi belirleyecektir.

Macaristan gayrimenkul sektörü ofis bacağında temel ölçüt getirisi, 2019 yılında 25 baz puanlık bir sıkıştırma ardından %5.50’dir.( Aynı zamanda alışveriş merkezleri ve Budapeşte’nin yüksek kaliteli caddeleri içinde geçerlidir)• Macaristan endüstriyel tarafta temel ölçüt getirisi %7 olarak belirlenmektedir. • Gayrimenkul sektöründe marjlar açılmış olup A klas ofis ve yüksek kaliteli konutlarda 3,000 euro ve üzeri m2 satış rakamları belirlenirken diğer ofis ve konut alanlarında 1,600 – 2,100 euro m2 birim fiyatlarına rastlanmaktadır.• 2019 yılı içerisinde ofis sektörü 13 anlaşma ile 338 mio Euro luk yatırım alırken otel sektörü ise 117 mio Euro yatırım almış görünmektedir.•

Detaylara bakılacak olursa;- Şehrin Pest tarafındaki üç farklı lokasyonda üç proje teslim edildi.- En büyüğü, Central Pest’teki Corvin Oces kompleksinin son aşaması olarak Corvin Teknoloji ve Bilim Parkı (23.700 m2) .(Bu tamamen yeni inşa edilen tek yapıydı.) Buna ek olarak, MİA’da Molnár 19 (4.600 m2) adı altında kapsamlı bir yeniden geliştirme projesi tamamlanırken, sonuncusu Váci Corridor alt pazarında eski bir endüstriyel mülkün yeniden geliştirilmesi ve kapılarının Ferrum O ce Binası olarak açılması olmuştur(3.400 m2). Genel olarak, üç proje, ağırlıklı olarak Corvin binası için temin edilen büyük ön kiralamalar nedeniyle ortalama% 90 doluluk oranıyla pazarda yerini aldı.- Macar yatırımcılar 2019’un ilk yarısında, toplam yatırım cirosundan % 62 pay ile baskın güç olarak kaldı. Bu, büyük ölçüde geçen yıla ait ortalama payları ile uyumludur, ancak 2018 yılındaki rekor düzeyde yüksek% 84’lük paya göre bakıldığında önemli bir düşüşe işaret etmektedir.- H1’de yerli yatırımcılar tarafından alınan ortalama yatırım büyüklüğü 22 milyon EUR’dur ve en önemli fırsatlar Advance Tower, Forest Oces, Hotel Gellért ve Infopark B, C ve I’dir. – Yerel gayrimenkul fonlarının iştahı, dönem boyunca hem uzun vadeli sermaye çekme süresi hem de düzenleyici ve rekabetçi değişikliklerin açıklanmasıyla karşı karşıya kaldığından, yüksek pazar payının sürdürülebilirliğinin bir işareti olarak görülebilir.

Ekonomik görünüm belirsizliğini korurken, son dönemde tersine çevrilen para politikasının daha da gevşemeye yönelik duruşu, mülk getirilerinde göze çarpan bir baskıyı azaltma beklentisini doğurmuştur.

İnşaat üretim hacmindeki büyüme hızı, 2019’un ilk yarısında telaşlı bir seyir izleyerek ilk çeyrekte aşırı bir artış ve ardından yaz aylarında küçük bir yavaşlama kaydedildi. Yıl sonu %35 ile tamamlandı.

2019 yılı itibariyle Macaristan’daki genel ticari emlak tüm kategorilerde arttı. Ağustos 2019 itibariyle 1.31 milyon m2 konut dışı inşaat alanı yapım aşamasındadır.

En dinamik büyüme, kısmen proje teslimatlarındaki gecikmeler olsa da sanayi sektöründe ölçülmüştür. Ülke genelinde 681.000 m2 yeni endüstriyel alan yapım aşamasında olup, bunların 151.000 m2’si Büyük Budapeşte bölgesinde bulunmaktadır. Yapım aşamasında olan Budapeşte ofis alanı 538.000 m2’ye yükseldi.

Toplam hacim açıkça yüksek bir kalkınma faaliyeti önermekle birlikte, gerçekte yeni ofis arzı, mevcut inşaat kapasitelerini varsayarak yılda yaklaşık 200.000-220.000 m2 olarak görünmektedir.

İnşaat fiyatlarında hacim artışına ilave maliyet de eşlik etti – Macar tüketici fiyat endeksi zayıf HUF’a (Ağustos ayında% 3,1) rağmen ılımlı kalırken, inşaat fiyatlarındaki artışın ikinci çeyrekte % 11,8’e ulaştığı bildirildi.

Endüstriyel tarafta

inşaat maliyetleri 2019 yıl sonunda 500-600 EUR / m2 aralığında olduğu belirtilmekte olup , bu da bu yıl % 10 daha fazla artışa işaret etmekte.

Enflasyon öncesi fiyat artışı ise 18 aylık bir süre içinde kiralarda % 15-20 oranında artış maliyetinin altında kaldığından yukarı doğru daha fazla baskı beklenebilir.

Maliyet artışı yapı tipine bağlı olarak % 13 ile % 22 arasındadır. 2019’un geneli itibarıyla ortalama 900-1.000 EUR / metrekare maliyet kaydedildi . Yeni dönemde artış devam ederek 1.100 EUR / m2’ye yaklaşan fiyatlar görünmekte. Artış genellikle mekanik / elektrik maliyetleri ve proje hizmet bedeli artışından kaynaklanmaktadır. Bunun da ötesinde, kiracılar tarafından üstlenilen kalan maliyet unsurları ( mobilya,beyaz eşya ve diğer tüm masraflar) yaklaşık 300 EUR / metrekaredir.

Ofis tarafında

2019 yılında Budapeşte’de kiralamaya müsait alan genelinde ortalama ikinci çeyrekte yıllık bazda % 5 artışla 12,5 EUR / m2 / ay seviyesinde yer aldı. ‘A’kategorisi binalarında ortalama kira seviyesi 14,8 EUR / m2 / ay seviyesinde kaldı, ancak yıllık bazda % 2,5 arttı.

Ortalama olarak, MİA ve Orta Buda’da kiralar en yüksek kalırken, diğer bölgeler olan Güney Buda, Orta Haşere, Váci Koridoru sabit kaldı.

Perakende tarafta

Mevcut güçlü perakende satışların iki ana kaynağı, toplam istihdamdaki sürekli büyüme ve ücret artışındaki kesintisiz eğilimdir. Önemli ölçüde artan yurtiçi satın alma gücü, ulusal tüketimde daha fazla iyileşme için alan yaratırken, turist harcamalarını artırmak da perakende istatistiklerinin geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır.

Perakende tarafta bugüne kadar oldukça talep alan ülkede dünyadaki yavaşlamaya rağmen yeni perakendeci girişleri artarak devam etmektedir. Yönlerini Macaristan’a doğru genişleten çok çeşitli markalar, pazarın farklı bir resmini çiziyor ve tüm yeni gelenler farklı perakende kategorilerine ait oldukları ve farklı kökenleri olduğu için ülkenin artan çekiciliğini açıkça tanımlıyor.

Alışveriş merkezlerine rağbet hem hacim hem de boyut açısından cadde mağazalarına göre çok daha fazladır. Otel, konut veya ofis kullanımı için daha fazla bina yeniden inşa edildiğinden veya şehir merkezinde basitçe yenilendiğinden, Avm’lerde perakendeciler için daha uygun fırsatlar sunulmaktadır.

Alışveriş merkezlerindeki ana kiralama seviyeleri ilk yarıda önemli ölçüde hareket etti ve şu anda 95 EUR ile zirveye çıktı. Ciro artışlarına rağmen, özellikle işgücü maliyetleri ile kiracıların önemli ölçüde artan kira dışı ilişkili ortak maliyetleri oldukça fazla etkilemiştir. Bu sebeplerle olumlu ekonomik ortam ve sağlıklı perakende ticaret hacmine rağmen, markalar geçen yıl benzer ciro artışları sergilemekte zorlanıyor,bu eğilim mevcut piyasa koşullarında kiraları makul tutmak için mülk sahiplerinin esneklik göstermeleri gerekiyor.

​​​​​​​​​​